Polacy na Wschodzie

Miasto zostało lokowane w 1278 roku przez Zakon Kawalerów Mieczowych. Po jego sekularyzacji w 1561 roku Dyneburg znalazł się w granicach Rzeczpospolitej Obojga Narodów – jako stolica Inflant Polskich. Po I rozbiorze Rzeczpospolitej w 1772 roku Dyneburg został włączony do Rosji. Na przełomie XIX i XX wieku miasto rozwinęło się przede wszystkim jako ważny węzeł kolejowy. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku Dyneburg został zajęty przez oddziały polskie pod dowództwem gen. Rydza-Śmigłego, a następnie przekazany władzom niepodległej Łotwy. Po II wojnie światowej, wchodząc w skład Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, miasto stało się dużym ośrodkiem przemysłowym. Dyneburg był wielokrotnie burzony i odbudowywany, dlatego nie ma wielu zabytków. Najstarsze budowle pochodzą z przełomu XIX i XX wieku. Zachowały się fragmenty rosyjskiej twierdzy i stojące w pobliżu siebie świątynie czterech wyznań: neogotycki kościół ewangelicki z 1893 roku, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP z 1902 roku z dwiema wysokimi wieżami, cerkiew św. Borysa i Gleba z 1905 roku ze złoconymi kopułami oraz pokryta freskami molenna staroobrzędowców. W mieście zachowała się również XIX-wieczna synagoga, która została wyremontowana w 2003 roku z okazji setnej rocznicy urodzin Marka Rothko – słynnego amerykańskiego malarza. Stało się to dzięki staraniom osiadłej dawniej w Dyneburgu rodziny Rotkiewiczów, z której pochodził artysta. Polska parafia przy kościele Niepokalanego Poczęcia NMP od lat jest jednym z głównych ośrodków życia polskiego w Łatgalii. Niemal naprzeciwko kościoła mieści się Państwowe Gimnazjum Polskie im. Józefa Piłsudskiego, w którym uczy się blisko 300 uczniów, a kilkaset metrów dalej, przy ul. Warszawskiej, w stylowej willi znajduje się Dom Polski. Działa przy nim chór „Promień” oraz zespół dziecięcy „Kukułeczka”.

Magdalena Stopa