Portret Wanda Hidaszeli
Urodziła się 25 maja 1926 w Dyneburgu, w polskiej rodzinie Bolesława Ketlera i Anny z domu Antoniewicz, jako jedno z pięciorga dzieci. Ojciec pracował w biurze w elektrowni, matka zajmowała się dziećmi i domem. Ojciec i jego bracia należeli do Związku Polskiego. Wanda Hidaszeli przed wojną uczyła się w szkole łotewskiej (do której została skierowana przymusowo, ze względu na nazwisko Ketler), choć nie znała łotewskiego. Skończyła sześć klas szkoły podstawowej. Ponieważ chodziła do łotewskiej szkoły, nie mogła należeć do polskiego harcerstwa. W 1940 roku, w czasie okupacji sowieckiej, przeszła do polskiej szkoły, w której otwarto siódmą klasę. Miała trudności w nauce, ponieważ nie znała polskiej terminologii z chemii, matematyki i gramatyki. Podczas okupacji niemieckiej nie uczyła się, pracowała w sklepie. Wanda Hidaszeli kontynuowała naukę dopiero po wojnie, wieczorowo. W sumie skończyła dziesięć klas. Po wojnie pracowała w elektrowni, gdzie poznała męża - Gruzina, z którym wyjechała do Gruzji. Następnie wróciła do Dyneburga. Mieszkała też w Rydze. Należała do Związku Polaków. Nigdy nie była w Polsce.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1150
data nagrania: 19.06.2008
długość nagrania: 01:13:00
kraj: Łotwa
miejscowość: Dyneburg (Daugavpils)
autor nagrania: Stopa Magdalena
Hidaszeli Wanda
Streszczenie relacji z minutnikiem

Wiersz: „Kto ty jesteś?” 001 0:15 min

Przymusowe przeniesienie ze szkoły polskiej do łotewskiej 001 ok. 0:51 min

Powrót do polskiej szkoły pod sowiecką okupacją 001 ok. 3 min

Wypędzenie z domu podczas okupacji niemieckiej, bombardowanie Dyneburga, 001 ok. 7 min

Spalenie domu 001 ok. 10 min

Informacje o rodzicach i rodzinie 001 ok. 12 min

Problemy narodowościowe przed wojną, próby łotyszyzacji 001 ok. 15 min

Wspomnienie o ojcu, mamie i rodzeństwie, śmierci brata przymusowo wcielonego do niemieckiej armii 001 ok. 18 min

Wkroczenie Rosjan 001 ok. 20 min

Okupacja niemiecka 001 ok. 26 min

Wykupywanie ciał zabitych Żydów 001 ok. 27 min

Utworzenie getta, losy Żydów 001 ok. 30 min

Opinie o różnych narodowościach 002 0:01

Handel żydowski 002 ok. 4 min

Różne narodowości żyjące w Dyneburgu przed wojną 002 ok. 6 min

Praca w sklepie podczas niemieckiej okupacji, incydent z pijanym Niemcem 002 ok. 9 min

Przejście frontu, wycofanie się Niemców, wkroczenie Rosjan 002 ok. 13 min

Gwałty dokonywane przez żołnierzy rosyjskich ok. 17 min

Informacje o rodzicach ojca ok. 21 min

Udział w życiu polskiej społeczności w Rydze i w Dyneburgu ok. 27 min

Tańce podczas okupacji niemieckiej przerwane bombardowaniem, śmierć kolegi ok. 35 min

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl