Urodziła się w 1932 roku w Plusach na Brasławszczyźnie. Jej matka, katoliczka, pochodziła z Łotwy. W czasach carskich poznała swojego przyszłego męża, Michała, pochodzącego z Plus. Wyszła za mąż i przeniosła się na południe, na Brasławszczyznę, do Plus. W 1918 roku, gdy ustanowiono granicę polsko-łotewską została rozdzielona ze swoją rodziną, która pozostała na terenie Łotwy.
Modesta Zamościk w 1930 roku rozpoczęła naukę w siedmioklasowej szkole, której ze względów finansowych nie kontynuowała. Potem uczyła się szycia w Plusach u miejscowej krawcowej. W czasie wojny pracowała jako szwaczka. Po wojnie, za namową rodziców i wsparciu łotewskiej rodziny, przeprowadziła się do Dyneburga, gdzie również pracowała jako szwaczka, a potem także w szpitalu. W 1950 roku wyszła za mąż. Urodziła dwie córki.
Modesta Zamościk w 1930 roku rozpoczęła naukę w siedmioklasowej szkole, której ze względów finansowych nie kontynuowała. Potem uczyła się szycia w Plusach u miejscowej krawcowej. W czasie wojny pracowała jako szwaczka. Po wojnie, za namową rodziców i wsparciu łotewskiej rodziny, przeprowadziła się do Dyneburga, gdzie również pracowała jako szwaczka, a potem także w szpitalu. W 1950 roku wyszła za mąż. Urodziła dwie córki.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Dzieciństwo (szkoła, zabawy, pomoc rodzicom w gospodarstwie, koniec nauki, pochodzenie matki i małżeństwo rodziców) 001, ok. 2 min
Granica polsko-łotewska (kiedy i z jakich powodów nielegalnie przekraczano granicę przed drugą wojną światową) 001, ok. 6 min
Wejście sowietów w 1939 roku (rabunki mienia kościelnego, aresztowanie księdza oraz jej męża; warunki powrotu męża) 001, ok. 7 min
Przeprowadzka na Łotwę (planowanie wyjazdu, przygotowania do ślubu, ślub w kościele) 001, ok. 10 min
Życie na Łotwie (życie codzienne, edukacja córki, nauka języka rosyjskiego i języka polskiego) 001, ok. 12 min
Rodzina (praca rodziców, siostra) 001, ok. 13.30 min
Szkoła (szkoła podstawowa w Plusach, szkoła średnia w Brasławiu, pójście na naukę szycia) 001, ok. 15 min
Wejście Sowietów (wygląd i zachowanie sowieckich żołnierzy) 001, ok. 16 min
Śmierć Józefa Piłsudskiego (żałoba narodowa, wspomnienia w wyjazdu na Wileńszczyznę i odwiedzania miejsc związanych z życiem Piłsudskiego) 001, ok. 18 min
Wizyta prezydenta Ignacego Mościckiego w Plusach (przyjazd pierwszego samochodu do Plus) 001, ok. 20 min
Nauka szycia (krawcowa, nauczycielka z Plus) 001, ok. 24 min
Tożsamość narodowa 001, ok. 25 min
Czasy sowieckie (warunki życia, tworzenie kołchozów, rekwirowanie zbiorów) 001, ok. 26 min
Brasław (wygląd miasta przed wojną, wojsko, spędzanie czasu wolnego) 001, ok. 27 min
Łotwa w czasie wojny (współpraca Niemców z Łotyszami, zabór mienia, sadzenie tytoniu na potrzeby Niemców) 001, ok. 29 min
Wypadek przy pracy (domowe zszywanie rany, blizna), 001, ok. 32 min
Koniec wojny (ogłoszenie końca wojny), 001, ok. 34 min
Początek wojny (informacja o wybuchu wojny), 001, ok. 36 min
Zwrot mienia po 1991 roku, 001, ok. 38 min
Partyzanci (ludzie walczący w lesie, opisy zbrodni niemieckich, leśne bandy), 001, ok. 39 min
Żydzi w Plusach (mieszkańcy Plus i ich zajęcia), 001, ok. 45 min
Polscy handlarze w Plusach, 001, ok. 48 min
Żydowscy mieszkańcy Plus (życie religijne, synagoga, prace i zajęcia, żydowscy krawcy) 002, ok. 1 min
Starowierska wieś Krasnogorka (jej mieszkańcy zwani „Moskale”, budowa polskiej szkoły, kwestie języka polskiego w II Rzeczpospolitej) 002, ok. 3 min
Wieś Wasilkiszki – nauka szycia (nauka szycia, praca w czasie wojny) 002, ok. 5 min
Holokaust (wywózki Żydów, polscy szabrownicy) 002, ok. 8 min
Dzieciństwo i młodość (praca na roli) 002, ok. 10 min
Ratowanie Żydów (ukrywanie Żydów, pomoc Żydom, polscy szabrownicy) 002, ok. 11 min
Życie codzienne w II RP (bezpieczeństwo i spokój, religijność) 002, ok. 12.30 min
Synagoga w Plusach 002, ok. 13.30 min
Kościół katolicki w Plusach (historia powstania) 002, ok. 15 min
Ślub – 002, ok. 16.30 min
Kuzyn w Polsce – historia jego życia (życie na Białorusi, wyjazd po II wojnie światowej, życie w Polsce) 002, ok. 18 min
Wczasy w ZSRR, lata 70. (Ryga, Soczi) 002, ok. 20 min
Praca (szwaczka podczas II wojny światowej, naprawa palt) 002, ok. 22.30 min
Szawle, Góra Krzyży na Litwie (opis miejsca, wrażenia) 002, ok. 24 min
Członkostwo w polskim chórze „Promień” 002, ok. 26 min
Choroba córki (żydowska lekarka w Rydze, język łotewski, kwestie językowe w Łotwie, sprawiedliwość lekarzy) 002, ok. 27 min
Śmierć rodziców 002, ok. 32 min
Praca w szpitalu (przyczyny odejścia, emerytura) 002, ok. 33 min
Życie na Łotwie i na Białorusi – różnice – 002, ok. 35 min
Mąż (historia życia, zsyłka na Syberię, praca, dyneburski zespół, zespół rodzinny, nauka gry u organisty w Słobódce, praca w aptece, powrót ze zsyłki) – 002, ok. 37 min
Dzieciństwo (szkoła, zabawy, pomoc rodzicom w gospodarstwie, koniec nauki, pochodzenie matki i małżeństwo rodziców) 001, ok. 2 min
Granica polsko-łotewska (kiedy i z jakich powodów nielegalnie przekraczano granicę przed drugą wojną światową) 001, ok. 6 min
Wejście sowietów w 1939 roku (rabunki mienia kościelnego, aresztowanie księdza oraz jej męża; warunki powrotu męża) 001, ok. 7 min
Przeprowadzka na Łotwę (planowanie wyjazdu, przygotowania do ślubu, ślub w kościele) 001, ok. 10 min
Życie na Łotwie (życie codzienne, edukacja córki, nauka języka rosyjskiego i języka polskiego) 001, ok. 12 min
Rodzina (praca rodziców, siostra) 001, ok. 13.30 min
Szkoła (szkoła podstawowa w Plusach, szkoła średnia w Brasławiu, pójście na naukę szycia) 001, ok. 15 min
Wejście Sowietów (wygląd i zachowanie sowieckich żołnierzy) 001, ok. 16 min
Śmierć Józefa Piłsudskiego (żałoba narodowa, wspomnienia w wyjazdu na Wileńszczyznę i odwiedzania miejsc związanych z życiem Piłsudskiego) 001, ok. 18 min
Wizyta prezydenta Ignacego Mościckiego w Plusach (przyjazd pierwszego samochodu do Plus) 001, ok. 20 min
Nauka szycia (krawcowa, nauczycielka z Plus) 001, ok. 24 min
Tożsamość narodowa 001, ok. 25 min
Czasy sowieckie (warunki życia, tworzenie kołchozów, rekwirowanie zbiorów) 001, ok. 26 min
Brasław (wygląd miasta przed wojną, wojsko, spędzanie czasu wolnego) 001, ok. 27 min
Łotwa w czasie wojny (współpraca Niemców z Łotyszami, zabór mienia, sadzenie tytoniu na potrzeby Niemców) 001, ok. 29 min
Wypadek przy pracy (domowe zszywanie rany, blizna), 001, ok. 32 min
Koniec wojny (ogłoszenie końca wojny), 001, ok. 34 min
Początek wojny (informacja o wybuchu wojny), 001, ok. 36 min
Zwrot mienia po 1991 roku, 001, ok. 38 min
Partyzanci (ludzie walczący w lesie, opisy zbrodni niemieckich, leśne bandy), 001, ok. 39 min
Żydzi w Plusach (mieszkańcy Plus i ich zajęcia), 001, ok. 45 min
Polscy handlarze w Plusach, 001, ok. 48 min
Żydowscy mieszkańcy Plus (życie religijne, synagoga, prace i zajęcia, żydowscy krawcy) 002, ok. 1 min
Starowierska wieś Krasnogorka (jej mieszkańcy zwani „Moskale”, budowa polskiej szkoły, kwestie języka polskiego w II Rzeczpospolitej) 002, ok. 3 min
Wieś Wasilkiszki – nauka szycia (nauka szycia, praca w czasie wojny) 002, ok. 5 min
Holokaust (wywózki Żydów, polscy szabrownicy) 002, ok. 8 min
Dzieciństwo i młodość (praca na roli) 002, ok. 10 min
Ratowanie Żydów (ukrywanie Żydów, pomoc Żydom, polscy szabrownicy) 002, ok. 11 min
Życie codzienne w II RP (bezpieczeństwo i spokój, religijność) 002, ok. 12.30 min
Synagoga w Plusach 002, ok. 13.30 min
Kościół katolicki w Plusach (historia powstania) 002, ok. 15 min
Ślub – 002, ok. 16.30 min
Kuzyn w Polsce – historia jego życia (życie na Białorusi, wyjazd po II wojnie światowej, życie w Polsce) 002, ok. 18 min
Wczasy w ZSRR, lata 70. (Ryga, Soczi) 002, ok. 20 min
Praca (szwaczka podczas II wojny światowej, naprawa palt) 002, ok. 22.30 min
Szawle, Góra Krzyży na Litwie (opis miejsca, wrażenia) 002, ok. 24 min
Członkostwo w polskim chórze „Promień” 002, ok. 26 min
Choroba córki (żydowska lekarka w Rydze, język łotewski, kwestie językowe w Łotwie, sprawiedliwość lekarzy) 002, ok. 27 min
Śmierć rodziców 002, ok. 32 min
Praca w szpitalu (przyczyny odejścia, emerytura) 002, ok. 33 min
Życie na Łotwie i na Białorusi – różnice – 002, ok. 35 min
Mąż (historia życia, zsyłka na Syberię, praca, dyneburski zespół, zespół rodzinny, nauka gry u organisty w Słobódce, praca w aptece, powrót ze zsyłki) – 002, ok. 37 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]