Urodził się 7 lipca 1919 w miejscowości Wikszany na Bukowinie rumuńskiej w rodzinie Marii z Preisnerów (ur. Tyrczany) i Franciszka (ur. Opryszyny) Żuraków jako jeden z czworga dzieci (miał dwóch braci i siostrę). Rodzice przybyli na Bukowinę z Galicji, przed I wojną światową, w poszukiwaniu pracy. Wcześniej, ojciec wyemigrował na cztery lata do Ameryki również w poszukiwaniu pracy. Następnie brał udział w bitwie pod Rokitną w 1915 roku, a zginął rozstrzelany w Katyniu w 1940 roku. Rodzice wzięli ślub w 1917 roku i zamieszkali w Wikszanach, gdzie prowadzili gospodarstwo. Jan Żurak rozpoczął edukację w szkole w Wikszanach. Do wybuchy II wojny światowej ukończył 7 klas. Pracował jako kolejarz. Przeszedł trzyletnie przygotowanie wojskowe, które trwało do 1941 roku. Gdy wydarzenia wojenne objęły Rumunię został zwerbowany do służby w Piatra Neamţ, gdzie przebywał przez trzy miesiące. Od 1940 roku przez trzy lata przebywał w koszarach wojskowych w Czerniowcach jako szewc. W 1944 roku, na skutek zbliżającego się frontu rosyjsko-niemieckiego, został objęty przymusową ewakuacją. Ostatecznie do rodzinnej wsi powrócił w 1945 roku, nie zdecydował się na wyjazd do Polski. Ożenił się w 1943 roku.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_2422_Żurak_Jan_01
Rodzeństwo Jana Żuraka – dwóch braci i siostra; przybycie dziadka Jana Żuraka z Galicji na Bukowinę; rodzinny warsztat tkacki; służba wojskowa po wybuchu II wojny światowej; służba w Czerniowcach jako szewc wojskowy;
[00:05:00, 01]
Zniszczenie kościoła w Wikszanach w czasie I wojny światowej; dawna nazwa Wikszan – Ruda; budowa stacji kolejowej i zmiana nazwy na Wikszany;
[00:10:00, 01]
Wyjazdy Polaków w dwudziestoleciu międzywojennym; życie w Wikszanach przed wojną; gospodarstwo rolne rodziców i pobyt ojca w Ameryce; opowieści ojca o udziale w I wojnie światowej;
[00:15:00, 01]
Opowieści ojca o rewolucji w Rosji; pogromy przed wybuchem II wojny światowej;
[00:20:00, 01]
Pochodzenie rodziców i dziadków; wspomnienie ojca i wuja – opowieść o pierwszym widzianym aucie;
[00:25:00, 01]
Zajazd prowadzony przez Żyda przed wojną; praca Polaków na kolei w Wikszanach; nauka w szkole przed wojną; ukończenie 7 klas;
[00:30:00, 01]
Nauka w szkole w j. rumuńskim i j. polskim; wcielenie do armii w 1941 roku; służba w Czerniowcach jako szewc wojskowy;
[00:35:00, 01]
Informacja o wybuchu wojny – polskie gazety; przejazdy Polaków przez Wikszany po wrześniu 1939; przejazd wagonów sanitarnych po wkroczeniu Rosjan;
[00:40:00, 01]
Pytanie o pochówek Jakuba Szeli we wsi; informacje o końcu wojny i powrót do domu; kolektywizacja wsi po wojnie; służba wojskowa jako szewc;
[00:45:00, 01]
Decyzja o pozostaniu w Rumunii po wojnie; imiona rodziców – Franciszek i Maria.
[00:00:00] AHM_PnW_2422_Żurak_Jan_01
Rodzeństwo Jana Żuraka – dwóch braci i siostra; przybycie dziadka Jana Żuraka z Galicji na Bukowinę; rodzinny warsztat tkacki; służba wojskowa po wybuchu II wojny światowej; służba w Czerniowcach jako szewc wojskowy;
[00:05:00, 01]
Zniszczenie kościoła w Wikszanach w czasie I wojny światowej; dawna nazwa Wikszan – Ruda; budowa stacji kolejowej i zmiana nazwy na Wikszany;
[00:10:00, 01]
Wyjazdy Polaków w dwudziestoleciu międzywojennym; życie w Wikszanach przed wojną; gospodarstwo rolne rodziców i pobyt ojca w Ameryce; opowieści ojca o udziale w I wojnie światowej;
[00:15:00, 01]
Opowieści ojca o rewolucji w Rosji; pogromy przed wybuchem II wojny światowej;
[00:20:00, 01]
Pochodzenie rodziców i dziadków; wspomnienie ojca i wuja – opowieść o pierwszym widzianym aucie;
[00:25:00, 01]
Zajazd prowadzony przez Żyda przed wojną; praca Polaków na kolei w Wikszanach; nauka w szkole przed wojną; ukończenie 7 klas;
[00:30:00, 01]
Nauka w szkole w j. rumuńskim i j. polskim; wcielenie do armii w 1941 roku; służba w Czerniowcach jako szewc wojskowy;
[00:35:00, 01]
Informacja o wybuchu wojny – polskie gazety; przejazdy Polaków przez Wikszany po wrześniu 1939; przejazd wagonów sanitarnych po wkroczeniu Rosjan;
[00:40:00, 01]
Pytanie o pochówek Jakuba Szeli we wsi; informacje o końcu wojny i powrót do domu; kolektywizacja wsi po wojnie; służba wojskowa jako szewc;
[00:45:00, 01]
Decyzja o pozostaniu w Rumunii po wojnie; imiona rodziców – Franciszek i Maria.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl