Urodziła się w 1935 roku w Wikszanach (Rudzie) w Rumunii. Rodzice byli rolnikami, miała dwie siostry i dwóch braci. Ukończyła siedem lat szkoły podstawowej w Wikszanach. Okres wojny spędziła w rodzinnej wsi. W 1944 roku razem z rodziną została ewakuowana do Seretu. Wyszła za mąż w 1955 roku w Wikszanach. Po wojnie pracowała w kołchozie przez dziesięć lat. W 1973, by uciec przed kołchozem, przeprowadziła się z mężem do pobliskich Radowiec. Tam podjęła pracę jako krawcowa, wkrótce jednak ją przerwała ze względu na chorobę. Urodziła dwójkę dzieci.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_2371_Szmid_Katarzyna
Osiedlanie się Polaków w okolicach Wikszan (dawniej: Ruda) w okresie istnienia Austro-Węgier; ewakuacja z Wikszan do Seretu w czasie wojny; wiersz o Polsce; wspomnienie nauczycielki ze szkoły;
[00:05:00, 01]
Nauka w języka polskiego; uczenie wnuczek języka polskiego; ograniczanie nauki języka polskiego przez komunistów; przeprowadzka z Wikszan do Radowca;
[00:10:00, 01]
Podjęcie pracy jako krawcowa; choroba i operacja; porzucenie pracy zawodowej; praca męża na kolei; rodzeństwo Katarzyny Szmid; praca rodziców we własnym gospodarstwie; decyzja rodziców o pozostaniu w Rumunii;
[00:15:00, 01]
Chowanie się ojca w celu uniknięcia wcielenia do armii; ewakuacja z rodzinnej wsi; kwaterowanie sowieckich żołnierzy w domach; praca w kołchozie po wojnie; przeprowadzka do Radowic – ucieczka przed dalszą pracą w kołchozie;
[00:20:00, 01]
Opuszczenie rodzinnej wsi; refleksja na temat warunków pracy w kołchozie; nadzór nad pracą w kołchozie;
[00:25:00, 01]
Decyzja rodziców Katarzyny Szmid o pozostaniu w Wikszanach; oddawanie ziemi zabranej do kołchozu (początek lat 90.); wspomnienie Niemców przechodzących przez Wikszany w czasie wojny;
[00:30:00, 01]
Wycofywanie się Niemców i próba ukrycia jednego żołnierza w domu; podarowanie ubrań dezerterowi; przewóz jeńców wojennych i przekazywaniem im jedzenia; pochowanie dwóch niemieckich żołnierzy na miejscowym cmentarzu;
[00:35:00, 01]
Samodzielne farbowanie ubrań; przerabianie poniemieckich ubrań; pomnik ofiar wojny na cmentarzu w Radowicach; przyzdabianie rodzinnych grobów;
[00:40:00, 01]
Opowieść o losach dziadka Katarzyny Szmid (I wojna światowa); jeńcy przejeżdżający przez stację kolejową; zniszczenia w rodzinnej wsi po powrocie z ewakuacji;
[00:45:00, 01]
Pobyt w Serecie (po ewakuacji); odebranie konia przez sowieckich żołnierzy;
[00:50:00, 01]
Wyjście za mąż w 1955 roku; rodzina męża; ukończenie 7 klas szkoły podstawowej; dodatkowe lekcje w języku polskim; stosunki z Ukraińcami, Niemcami i Rumunami;
[00:55:00, 01]
Wspomnienie miejscowych Żydów i ich ucieczki po wkroczeniu Niemców; pomoc w przenoszenie bagaży; warunki życia po ewakuacji z wioski (wyżywienie, nocleg);
[01:00:00, 01]
Zniszczenie rodzinnego domu w czasie przesuwania się frontu.
[00:00:00] AHM_PnW_2371_Szmid_Katarzyna
Osiedlanie się Polaków w okolicach Wikszan (dawniej: Ruda) w okresie istnienia Austro-Węgier; ewakuacja z Wikszan do Seretu w czasie wojny; wiersz o Polsce; wspomnienie nauczycielki ze szkoły;
[00:05:00, 01]
Nauka w języka polskiego; uczenie wnuczek języka polskiego; ograniczanie nauki języka polskiego przez komunistów; przeprowadzka z Wikszan do Radowca;
[00:10:00, 01]
Podjęcie pracy jako krawcowa; choroba i operacja; porzucenie pracy zawodowej; praca męża na kolei; rodzeństwo Katarzyny Szmid; praca rodziców we własnym gospodarstwie; decyzja rodziców o pozostaniu w Rumunii;
[00:15:00, 01]
Chowanie się ojca w celu uniknięcia wcielenia do armii; ewakuacja z rodzinnej wsi; kwaterowanie sowieckich żołnierzy w domach; praca w kołchozie po wojnie; przeprowadzka do Radowic – ucieczka przed dalszą pracą w kołchozie;
[00:20:00, 01]
Opuszczenie rodzinnej wsi; refleksja na temat warunków pracy w kołchozie; nadzór nad pracą w kołchozie;
[00:25:00, 01]
Decyzja rodziców Katarzyny Szmid o pozostaniu w Wikszanach; oddawanie ziemi zabranej do kołchozu (początek lat 90.); wspomnienie Niemców przechodzących przez Wikszany w czasie wojny;
[00:30:00, 01]
Wycofywanie się Niemców i próba ukrycia jednego żołnierza w domu; podarowanie ubrań dezerterowi; przewóz jeńców wojennych i przekazywaniem im jedzenia; pochowanie dwóch niemieckich żołnierzy na miejscowym cmentarzu;
[00:35:00, 01]
Samodzielne farbowanie ubrań; przerabianie poniemieckich ubrań; pomnik ofiar wojny na cmentarzu w Radowicach; przyzdabianie rodzinnych grobów;
[00:40:00, 01]
Opowieść o losach dziadka Katarzyny Szmid (I wojna światowa); jeńcy przejeżdżający przez stację kolejową; zniszczenia w rodzinnej wsi po powrocie z ewakuacji;
[00:45:00, 01]
Pobyt w Serecie (po ewakuacji); odebranie konia przez sowieckich żołnierzy;
[00:50:00, 01]
Wyjście za mąż w 1955 roku; rodzina męża; ukończenie 7 klas szkoły podstawowej; dodatkowe lekcje w języku polskim; stosunki z Ukraińcami, Niemcami i Rumunami;
[00:55:00, 01]
Wspomnienie miejscowych Żydów i ich ucieczki po wkroczeniu Niemców; pomoc w przenoszenie bagaży; warunki życia po ewakuacji z wioski (wyżywienie, nocleg);
[01:00:00, 01]
Zniszczenie rodzinnego domu w czasie przesuwania się frontu.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl