Urodziła się 17 marca 1953 we wsi Kietrisz, w glodianskim rajonie w Mołdawskiej SSR. Była córką Marii (z d. Michalewska) i Leonida Zajączkowskich. Jej pradziadkowie przybyli do Styrczy z Kamieńca Podolskiego wraz z kilkunastoma innymi polskimi rodzinami, które przenosiły się w ceku zakupu ziemi. Z powodu kolektywizacji rodzice Ludmiły Jabłońskiej stracili całą ziemię oraz majątek. Jej ojciec objął posadę leśniczego we wsi Kietrisz kilkanaście kilometrów od Styrczy. Po ukończeniu wiejskiej szkoły podstawowej Ludmiła Jabłońska przeniosła się do Bielc i rozpoczęła naukę w szkole pielęgniarskiej. W latach 80. cała rodzina przeniosła się z powrotem do Styrczy. Ludmiła Jabłońska poślubiła tu Polaka – Jabłońskiego i miała z nim trzy córki. Przez pewien okres pracowała na południu Mołdawii jako pielęgniarka, potem podjęła pracę w laboratorium. Na emeryturze zajęła się opieką nad Domem Polskim, który otworzono w Styrczy.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Przybycie przodków do Styrczy z Kamienia Podolskiego z Ukrainy (przybycie dziadków – Józefa Wackowskiego i Jan Michalewskiego; rodziny rodziców; praca w gospodarstwie); 001 1 min
Wspomnienia o domu rodzinnym (edukacja rodziców; kolektywizacja – odbieranie dóbr na rzecz kołchozu; praca ojca w leśniczówce; głód pod koniec lat 40.); 001 2 min
Dzieciństwo (nauka polskiego; języki – mołdawski, rosyjski, polski; katolickie święta – zwyczaje); 001 6 min
Streszczenie losów Ludmiły Jabłońskiej i jej rodziny – rodzeństwa i córek (edukacja rodzeństwa; śmierć siostry w wypadku; małżeństwo; przeprowadzka rodziny do Styrczy; śmierć matki; tkanie dywanów, zanik tradycji tkackich; losy 3 córek); 001 9 min
Przyczyny przybycia przodków do Styrczy (losy dziadków; gospodarstwa dziadków; powody osiedlania się Polaków w Styrczy; losy mieszkańców; historia wsi); 001 16 min
Porównanie warunków życia za rządów rumuńskich (lata 20.) i sowieckich (kolektywizacja; wspomnienie biedy); 001 19 min
Leśniczówka (opis domu, w którym mieszkali; gospodarstwo przy leśniczówce; podtopienie domu podczas roztopów; obowiązki dzieci w gospodarstwie; nauka tkania dywanów); 001 21 min
Wspomnienie Styrczy z dzieciństwa (odwiedziny dziadków; święta państwowe i religijne; dania bożonarodzeniowe; dania wielkanocne); 001 28 min
Edukacja (mołdawska szkoła podstawowa; trudna droga do szkoły; szkoła pielęgniarska w Bielcach; relacje z mołdawskimi dziećmi w szkole podstawowej; poziom nauki i warunki w szkole podstawowej); 001 33 min
Tożsamość polska (nauka języka polskiego; wizyta w Polsce); 001 42 min
Edukacja ciąg dalszy (szkoła pielęgniarska w Bielcach; kulturalne wycieczki do kina i teatru, oraz wyjazdy do Moskwy) 001 47 min
Kościół i praktyka religijna (przygotowanie do pierwszej komunii w domu; wyjazd na pierwszą komunię do Kiszyniowa; zamknięcie kościołów; wyprawy do kościoła w Kiszyniowie w ważniejsze święta; msze odprawiane w kaplicy urządzonej w prywatnym domu w Styrczy; losy kościoła w Styrczy w czasie komunizmu i dokończenie jego budowy w latach 80.; kaplica urządzona w domu cd.; represje wobec osób uprawiających praktyki religijne; potajemnie brany ślub); 002 1 min
Wspomnienia Kiszyniowa z lat dzieciństwa; 002 12 min
Praca w zawodzie pielęgniarki (praca na południu Mołdawii; problem z alkoholizmem na prowincji); 002 13 min
Kolektywizacja (wywożenie na Sybir; głód w 1946); 002 20 min
Małżeństwo (pierwsze spotkanie z mężem; zabawy w Styrczy) 002 25 min
Praca zawodowa (praca pielęgniarki; praca w laboratorium; emerytura); 002 29 min
Tkanie tradycyjnych dywanów (nauka tkania dywanów; tkanie dywanów na sprzedaż; tradycyjne wzory; zanik tradycji tkackich); 002 30 min
Kontakty mieszkańców Styrczy z Polską, Polakami i polską kulturą (Pierwsza wizyta Polaka w Styrczy w latach 70.; wizyty mieszkańców Styrczy w Polsce; wizyty Ludmiły Jabłońskiej w Polsce; Dom Polski w Styrczy; działalność w Domu Polskim na rzecz podtrzymania polskiej tożsamości u młodzieży) 002 33 min
Losy córek (małżeństwa córek z Mołdawianinem, Ukraińcem i Rosjaninem) 002 42 min
Polska tożsamość w Styrczy – perspektywy na przyszłość 002 43 min
Przybycie przodków do Styrczy z Kamienia Podolskiego z Ukrainy (przybycie dziadków – Józefa Wackowskiego i Jan Michalewskiego; rodziny rodziców; praca w gospodarstwie); 001 1 min
Wspomnienia o domu rodzinnym (edukacja rodziców; kolektywizacja – odbieranie dóbr na rzecz kołchozu; praca ojca w leśniczówce; głód pod koniec lat 40.); 001 2 min
Dzieciństwo (nauka polskiego; języki – mołdawski, rosyjski, polski; katolickie święta – zwyczaje); 001 6 min
Streszczenie losów Ludmiły Jabłońskiej i jej rodziny – rodzeństwa i córek (edukacja rodzeństwa; śmierć siostry w wypadku; małżeństwo; przeprowadzka rodziny do Styrczy; śmierć matki; tkanie dywanów, zanik tradycji tkackich; losy 3 córek); 001 9 min
Przyczyny przybycia przodków do Styrczy (losy dziadków; gospodarstwa dziadków; powody osiedlania się Polaków w Styrczy; losy mieszkańców; historia wsi); 001 16 min
Porównanie warunków życia za rządów rumuńskich (lata 20.) i sowieckich (kolektywizacja; wspomnienie biedy); 001 19 min
Leśniczówka (opis domu, w którym mieszkali; gospodarstwo przy leśniczówce; podtopienie domu podczas roztopów; obowiązki dzieci w gospodarstwie; nauka tkania dywanów); 001 21 min
Wspomnienie Styrczy z dzieciństwa (odwiedziny dziadków; święta państwowe i religijne; dania bożonarodzeniowe; dania wielkanocne); 001 28 min
Edukacja (mołdawska szkoła podstawowa; trudna droga do szkoły; szkoła pielęgniarska w Bielcach; relacje z mołdawskimi dziećmi w szkole podstawowej; poziom nauki i warunki w szkole podstawowej); 001 33 min
Tożsamość polska (nauka języka polskiego; wizyta w Polsce); 001 42 min
Edukacja ciąg dalszy (szkoła pielęgniarska w Bielcach; kulturalne wycieczki do kina i teatru, oraz wyjazdy do Moskwy) 001 47 min
Kościół i praktyka religijna (przygotowanie do pierwszej komunii w domu; wyjazd na pierwszą komunię do Kiszyniowa; zamknięcie kościołów; wyprawy do kościoła w Kiszyniowie w ważniejsze święta; msze odprawiane w kaplicy urządzonej w prywatnym domu w Styrczy; losy kościoła w Styrczy w czasie komunizmu i dokończenie jego budowy w latach 80.; kaplica urządzona w domu cd.; represje wobec osób uprawiających praktyki religijne; potajemnie brany ślub); 002 1 min
Wspomnienia Kiszyniowa z lat dzieciństwa; 002 12 min
Praca w zawodzie pielęgniarki (praca na południu Mołdawii; problem z alkoholizmem na prowincji); 002 13 min
Kolektywizacja (wywożenie na Sybir; głód w 1946); 002 20 min
Małżeństwo (pierwsze spotkanie z mężem; zabawy w Styrczy) 002 25 min
Praca zawodowa (praca pielęgniarki; praca w laboratorium; emerytura); 002 29 min
Tkanie tradycyjnych dywanów (nauka tkania dywanów; tkanie dywanów na sprzedaż; tradycyjne wzory; zanik tradycji tkackich); 002 30 min
Kontakty mieszkańców Styrczy z Polską, Polakami i polską kulturą (Pierwsza wizyta Polaka w Styrczy w latach 70.; wizyty mieszkańców Styrczy w Polsce; wizyty Ludmiły Jabłońskiej w Polsce; Dom Polski w Styrczy; działalność w Domu Polskim na rzecz podtrzymania polskiej tożsamości u młodzieży) 002 33 min
Losy córek (małżeństwa córek z Mołdawianinem, Ukraińcem i Rosjaninem) 002 42 min
Polska tożsamość w Styrczy – perspektywy na przyszłość 002 43 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl
galeria
10fotografii
