Urodziła się 27 września 1925 w Lipnikach k. Mościsk. Pochodziła z biednej, rolniczej rodziny, przez całe swoje życie mieszkała w Lipnikach. Z najbliższej okolicy wywodzili się też jej rodzice: ojciec, Antoni Świec był Ukraińcem z pobliskiej wsi Stojanice, a matka, Anna z domu Horodeczna, Polką urodzoną w Lipnikach. Anna i Antoni Świec mieli czwórkę dzieci, trzy córki i syna. Przed wojną cała rodzina pracowała na własnej gospodarce, jednak matka zmarła z powodu choroby. Michalina Jarema skończyła pięć klas szkoły polskiej we wsi Lipniki. We wrześniu 1939 roku, podczas bombardowania oddziałów WP operujących w okolicy, ucierpiała również wioska Lipniki i rodzina Michaliny Jaremy. Odłamkami raniony został ojciec i jedna z sióstr, oboje zmarli niedługo później. Podczas okupacji niemieckiej Michalina Jarema wraz z bratem pracowała w gospodarstwie. Po wkroczeniu Sowietów znalazła zatrudnienie w kołchozie, gdzie pracowała aż do emerytury. W latach 50. wyszła za mąż za Ukraińca Romana Jaremę, sąsiada ze wsi Lipniki. Urodziła dwie córki.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Opis typowego dnia Michaliny Jaremy, rozżalenie z powodu starości; rodzina, stosunki rodzinne; 001, 00:01-03:54 min
Losy rodziców; wioska Lipniki- stosunki między Polakami a Ukraińcami, skład narodowościowy mieszkańców teraz i przed wojną; 001, 03:55-08:03 min
Okres przedwojenny- praca w gospodarstwie, życie codzienne; wybuch wojny- informacje w radio o ataku Niemiec na Polskę, ruchy WP w okolicy; 001, 08:04 -13:1 min
Walki w 1939 roku, bombardowanie okolic Lipnik, budowa schronów; relacje mieszkańców z oddziałami wojskowymi; życie we wsi pod okupacją niemiecką; 001, 13:12-17:16 min
Zbieranie kontyngentów, aresztowania ludności przez hitlerowców; codzienność okupacyjna; 001, 17:17-20:44 min
Wkroczenie Sowietów i zaprowadzanie nowej władzy; historia poznania męża- Ukraińca z sąsiedztwa, kłopoty z ukraińskimi teściami; 001, 20:45 -26:34 min
Historie życia rodzeństwa- dwóch sióstr i brata; zranienie i śmierć siostry podczas bombardowania; 001, 26:35-29:29 min
Polska szkoła w Lipnikach, wspólna nauka polskich i ukraińskich dzieci; wspomnienia o lekcjach, nauczycielach; obchody świąt kościelnych w szkole; 001, 29:30-34:13 min
Śmierć Piłsudskiego; zamknięcie kościoła i życie religijne pod władzą sowiecką; 001, 34:14-38:13 min
Święta kościelne- Wielkanoc, Boże Narodzenie przed wojną; potrawy świąteczne i codzienne; zwyczaje- kolędnicy, religijność mieszkańców, wspólne świętowanie rzymsko- i grekokatolików; 001, 38:14-44:16 min
Chrzest, pierwsza komunia święta w lipnickim kościele; wspomnienia o księżach na miejscowej parafii; 002 00:01-03:57 min
Relacje między Polakami a Ukraińcami przed wojną i dziś- porównanie; losy miejscowych Żydów - ucieczka przed wojną; 002, 03:58-06:23 min
Kolektywizacja po wojnie; praca na roli w ZSRR i dziś- różnice; 002, 06:24-09:06 min
Praca w kołchozie- zadania, wynagrodzenie, ciężkie warunki; refleksje na temat zdrowia; 002, 09:07-14:00 min
Życie religijne pod władzą sowiecką; kwestia uczęszczania do kościoła mimo zakazów; kwestia wyjazdu Polaków do ojczyzny po 1945 roku; 002, 14:01-17:34 min
Rodzina- córki, wnuki, prawnuki, kwestia polskości potomków; Polacy i Ukraińcy po wojnie, zagadnienie zachowania polskiej odrębności, konflikty; 002, 17:35-22:02 min
Historia poznania się rodziców; ogólne wrażenia o życiu przed 1939 rokiem, bieda, warunki bytowe rodziny; 002, 22:03-25:50 min
Opowieść o miejscowym dworze i jego mieszkańcach, praca „u dziedzica”; 002, 25:51-28:18 min
Ponowne rozważania o świętach i religijności; 002, 28:19-33:55 min
Wesele, ślub; parafia w Lipnikach; 002, 33:56-38:35 min
Śmierć Stalina; miejscowa partyzantka podczas wojny- kradzieże, napady; 002, 38:36-39:31 min
Opis typowego dnia Michaliny Jaremy, rozżalenie z powodu starości; rodzina, stosunki rodzinne; 001, 00:01-03:54 min
Losy rodziców; wioska Lipniki- stosunki między Polakami a Ukraińcami, skład narodowościowy mieszkańców teraz i przed wojną; 001, 03:55-08:03 min
Okres przedwojenny- praca w gospodarstwie, życie codzienne; wybuch wojny- informacje w radio o ataku Niemiec na Polskę, ruchy WP w okolicy; 001, 08:04 -13:1 min
Walki w 1939 roku, bombardowanie okolic Lipnik, budowa schronów; relacje mieszkańców z oddziałami wojskowymi; życie we wsi pod okupacją niemiecką; 001, 13:12-17:16 min
Zbieranie kontyngentów, aresztowania ludności przez hitlerowców; codzienność okupacyjna; 001, 17:17-20:44 min
Wkroczenie Sowietów i zaprowadzanie nowej władzy; historia poznania męża- Ukraińca z sąsiedztwa, kłopoty z ukraińskimi teściami; 001, 20:45 -26:34 min
Historie życia rodzeństwa- dwóch sióstr i brata; zranienie i śmierć siostry podczas bombardowania; 001, 26:35-29:29 min
Polska szkoła w Lipnikach, wspólna nauka polskich i ukraińskich dzieci; wspomnienia o lekcjach, nauczycielach; obchody świąt kościelnych w szkole; 001, 29:30-34:13 min
Śmierć Piłsudskiego; zamknięcie kościoła i życie religijne pod władzą sowiecką; 001, 34:14-38:13 min
Święta kościelne- Wielkanoc, Boże Narodzenie przed wojną; potrawy świąteczne i codzienne; zwyczaje- kolędnicy, religijność mieszkańców, wspólne świętowanie rzymsko- i grekokatolików; 001, 38:14-44:16 min
Chrzest, pierwsza komunia święta w lipnickim kościele; wspomnienia o księżach na miejscowej parafii; 002 00:01-03:57 min
Relacje między Polakami a Ukraińcami przed wojną i dziś- porównanie; losy miejscowych Żydów - ucieczka przed wojną; 002, 03:58-06:23 min
Kolektywizacja po wojnie; praca na roli w ZSRR i dziś- różnice; 002, 06:24-09:06 min
Praca w kołchozie- zadania, wynagrodzenie, ciężkie warunki; refleksje na temat zdrowia; 002, 09:07-14:00 min
Życie religijne pod władzą sowiecką; kwestia uczęszczania do kościoła mimo zakazów; kwestia wyjazdu Polaków do ojczyzny po 1945 roku; 002, 14:01-17:34 min
Rodzina- córki, wnuki, prawnuki, kwestia polskości potomków; Polacy i Ukraińcy po wojnie, zagadnienie zachowania polskiej odrębności, konflikty; 002, 17:35-22:02 min
Historia poznania się rodziców; ogólne wrażenia o życiu przed 1939 rokiem, bieda, warunki bytowe rodziny; 002, 22:03-25:50 min
Opowieść o miejscowym dworze i jego mieszkańcach, praca „u dziedzica”; 002, 25:51-28:18 min
Ponowne rozważania o świętach i religijności; 002, 28:19-33:55 min
Wesele, ślub; parafia w Lipnikach; 002, 33:56-38:35 min
Śmierć Stalina; miejscowa partyzantka podczas wojny- kradzieże, napady; 002, 38:36-39:31 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]