Polacy na Wschodzie

Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] Szein_Michal_AHM_PnW_2100_01
Nazwiska Żydów w Święcianach; narodziny rozmówcy; przeprowadzka do Nowych Święcian; nauka rozmówcy w szkołach i gimnazjum; ucieczka rodziny w 1941 na Syberię; służba w wojsku i ranienie;

[00:05:06, 01]
Szlak bojowy w Polsce; powrót po wojnie i studia; pokazywanie zdjęć i potomkowie rozmówcy;

[00:10:05, 01]
Potomkowie rozmówcy-ciąg dalszy; [fragment nagrania wycięty]; rodzice rozmówcy; ojciec szewcem; pochodzenie matki;

[00:15:05, 01]
Dwie siostry; rozstrzelani księża koło Nowych Święcian; przyczyna niewyjechania do Izraela; języki znane przez rozmówcę; mówienie po żydowsku;

[00:20:00, 01]
Śpiewanie po żydowsku dwóch pieśni; żydowska pieśń weselna; przyjaźnie endeków z Żydami; gimnazjum polskie i żydowskie;

[00:25:05, 01]
Konflikt polsko-litewski w kościele; obchody szabatu w domu; pomoc kolegów w zimie przy opalaniu pieców w szabat; wizyty w synagodze w szabat; synagogi i ilość Żydów w Święcianach i Nowych Święcianach; zachowane budynki i szkoła żydowska; podział na etniczne dzielnice w Święcianach;

[00:30:08, 01]
Tatarzy w Święcianach; ataki na Żydów w mieście; przeprowadzka do Święcian w 1939; siostry rozmówcy; ubieranie kipy do modlitwy;

[00:35:05, 01]
Zwyczajne stroje święciańskich Żydów; mała pobożność i tradycyjność rodziny; żydowski językiem domowym; dwujęzyczność rodziny; koledzy szkolni;

[01, 00:40:10]
Koledzy szkolni - ciąg dalszy; koledzy Żydzi; lekcje w szkole Żydowskiej; nauczyciele Żydzi;

[01, 00:45:10]
Zastrzelenie dyrektora szkoły żydowskiej; dni targowe w okolicy; koszerne jedzenie w domu; obchodzenie świąt żydowskich – sukkot;

[00:00:00] Szein_Michal_AHM_PnW_2100_02
Pieczenie macy przez matkę; robienie żydowskiego wina; niemodlenie się po wojnie; ucieczka rodziny przed Niemcami; śmierć bliskich;

[00:05:00, 02]
Czas ucieczki przed Niemcami; przygotowanie do ucieczki i jej trasa; praca na Syberii rodziny w Swierdłowsku; inne rodziny żydowskie, które uciekły ze Święcian;

[00:10:07, 02]
Pomaganie Żydom przez Polaków; historia ks. Wekslera; żydowski partyzant Gantownik;

[00:15:00, 02]
Nazwiska ukrywanych Żydów; ukrywany kuzyn matki Leon Korp; ludzie ukrywający kuzyna matki;

[00:20:00, 02]
Pochodzenie kuzyna Leona; rabin Rof w Święcianach; mądrość i wiedza rabina;

[00:25:00, 02]
Wygląd bar micwy; obchody bar micwy rozmówcy; oglądanie fotografii; pieśń żydowska;

[02, 00:30:10]
Śpiewanie w szkolnym chórze żydowskim; śpiewanie i tłumaczenie słów pieśni żydowskiej; żydowskie wypieki;

[00:00:00] Szein_Michal_AHM_PnW_2100_03
żydowskie imię rozmówcy; lekcje religii trzech wyznań w gimnazjum; data narodzin rozmówcy; adres zamieszkania rozmówcy; skład etniczny gimnazjum; kuzyn w żydowskim harcerstwie;

[03, 00:05:01]
Święciańscy syjoniści; nauka na ślusarza u Polaka Jurkiewicza; poglądy syjonistów; moralność wśród Żydów;

[03, 00:10:12]
Zgodność Żydów między sobą; antysemityzm w szkole; koledzy szkolni; brak udziału w świętach chrześcijańskich;

[03, 00:15:15]
Szkolne i miejskie obchody świąt narodowych; wizyty Piłsudskiego i Mościckiego w okolicy; Żyd Meishka Górewicz ze Święcian kolegą Piłsudskiego;

[03, 00:20:00]
Zawód Górewicza i jego wnuk; wspomnienia ze śmierci Piłsudskiego; stosunek Żydów do Piłsudskiego; wspomnienie początku wojny;

[03, 00:25:06]
Odbieranie przysięgi od poborowych przez kapłanów trzech wyznań; przybycie Sowietów; trzy zmiany języka nauczania w gimnazjum; matura rozmówcy po wojnie;

[03, 00:30:06]
Zmiany po przejęciu władzy przez Litwę; strach pod okupacją sowiecką; wspomnienia o zamożnej rodzinie Halickich; stadion polski i żydowski w Święcianach;

[03, 00:35:13]
Powrót z wojska w październiku 1946; przyjazd do Wilna do siostry matki; zrujnowane Święciany;

[03, 00:40:03]
Kolega ojca Miczała; powrót matki z Syberii do Ignalina;

[00:00:00] Szein_Michal_AHM_PnW_2100_04
Wspomnienie zakończenia wojny; przyczyny niewyjechania do Izraela; nauka rozmówcy po wojnie; różne miejsca pracy po studiach;

[04, 00:05:01]
Powojenna matura; zniszczone wojną Święciany; losy dalszej rodziny po wojnie; ślub i żona rozmówcy; poznanie przyszłej żony; życie studenckie w Leningradzie; antysemityzm ukryty po wojnie;

[04, 00:10:04]
Problemy rozmówcy z powodu żydowskiego pochodzenia; przynależność do partii komunistycznej; Żydzi i antysemityzm w partii;

[04, 00:15:00]
Wspomnienia śmierci Stalina; przejście na emeryturę przez rozmówcę; życie rodzinne po wojnie; wychowanie dzieci w tradycji żydowskiej; przynależność rozmówcy do gminy żydowskiej w Wilnie; żyjący Żyd z Podbrodzia;

[04, 00:20:10]
Miejsce zamieszkania podbrodzkiego Żyda; nazwiska żyjących Żydów w Święcianach; sąsiadka Żydówka Rachila; jeżdżenie na nabożeństwa żydowskie do Wilna; [przerwane nagranie]; zwiedzanie Święcian z rozmówcą; miejsce po dwóch synagogach; szkoła żydowska;

[04, 00:25:00]
Pomnik getta w Święcianach; napis na pomniku po hebrajsku; rodzina rozmówcy w getcie w Święcianach; nazwy synagog w Święcianach; obelisk w miejscu synagogi i łaźni-mykwie;

[04, 00:30:03]
Przyjazdy sióstr z Izraela; napis na obelisku; Żydzi przyjeżdżający do Święcian; opis targów; żydowska fabryka lekarstw Dorosyjskiego; dalsze oprowadzanie;

[04, 00:35:00]
Budynek gimnazjum; cukiernia Mackina; sklep mięsny; dzielnica żydowsko-litewska; zburzony dom rodzinny sprzed wojny; widok ze szkolnego okna;

[04, 00:40:00]
Przedwojenne gimnazjum litewskie; cmentarz; budynek dawnej szkoły żydowskiej; sklep koło szkoły; cmentarz żydowski w Święcianach; wizyta rabina w Nowych Święcianach;

[04, 00:45:01]
Miejsca pochowania krewnych rozmówcy; przyczyna zabicia ojca rozmówcy.