Urodziła się 14 lipca 1931 w polskiej rodzinie chłopskiej we wsi Warniakieli koło wsi Bieniakonie na Litwie. Jej ojciec, Leon Brzozowski, zajmował się rolnictwem, podczas II wojny światowej został zmobilizowany do wojska polskiego i trafił do niewoli niemieckiej, skąd udało mu się wrócić do domu. Maria Kwiatkowska miała dwóch braci i dwie siostry. Okres II wojny spędziła w domu rodzinnym, pomagając w gospodarstwie i uczęszczając do szkoły powszechnej. W 1948 roku, tuż po przymusowej kolektywizacji, postanowiła wyjechać do Wilna, ponieważ nie chciała pracować w miejscowym kołchozie. W Wilnie zdobyła zawód krawcowej, a później pracowała w fabryce tekstylnej. Jako krawcowa pracowała aż do przejścia na emeryturę w 1995 roku.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Historia zabójstwa brata w bójce na zabawie; śmierć męża i reakcja rodziny; 001 00:01-05:52 min
Losy rodziny, rodzice; córki, zięciowie, prawnuki; 001 05:53-08:22 min
Front sowiecko-niemiecki we wsi- walki w okolicy, pożar sąsiedniej wsi; walki partyzanckie w okresie wojny, konfiskaty majątku przez oddziały; 001 08:23-13:38 min
Życie towarzyskie w Wilnie po wojnie; wieś Warniakieli przed wojną- stosunki narodowościowe, szkoła polska, życie religijnie, kościół w Bieniakoniach; zwyczaje świąteczne przed 1939 r., festyny, odpusty w rodzinnej wsi i w Wilnie; 001 13:39 -19:48 min
Historia rodziny - wspomnienia o dziadkach, mobilizacja i służba wojskowa ojca w 1939 r.; 001 19:49-23:44 min
Okupacja niemiecka - relacje żołnierzy z ludnością miejscową, egzekucje i łapanki w okolicy; miasteczko Bieniakonie przed wojną - wygląd, zajęcia ludności, wyjazdy na zakupy; likwidacja getta w Jaszunach, eksterminacja ludności żydowskiej; 001 23:45-36:02 min
Partyzantka polska - ochrona wsi przed bandami rabunkowymi; wspomnienia ze szkoły polskiej i rosyjskiej, porównania; front i wycofywanie się Niemców; druga okupacja sowiecka- kolektywizacja, wyjazd do Wilna; 001 36:03-42:56 min
Życie codzienne po wojnie w Wilnie - praca w charakterze krawcowej w fabryce, warunki mieszkaniowe, poznanie i historia życia męża; 001 42:57-47:56 min
Religijność w rodzinie na przestrzeni historii; ślub, chrzty dzieci, stosunek władzy do praktyk religijnych; obchody świąt w rodzinie przed wojną- kuchnia, zwyczaje; wspomnienia o śmierci Stalina i o wydarzeniach z roku 1991; życie codzienne po wojnie i losy rodziny; 002 00:01-09:10 min
Kwestie tożsamości polskiej na Litwie po 1945 roku i w czasach współczesnych, koegzystencja z Litwinami, nauka języka litewskiego; aktywność w stowarzyszeniu Polaków i wyjazdy do Polski; 003 00:01-04:57 min
Historia zabójstwa brata w bójce na zabawie; śmierć męża i reakcja rodziny; 001 00:01-05:52 min
Losy rodziny, rodzice; córki, zięciowie, prawnuki; 001 05:53-08:22 min
Front sowiecko-niemiecki we wsi- walki w okolicy, pożar sąsiedniej wsi; walki partyzanckie w okresie wojny, konfiskaty majątku przez oddziały; 001 08:23-13:38 min
Życie towarzyskie w Wilnie po wojnie; wieś Warniakieli przed wojną- stosunki narodowościowe, szkoła polska, życie religijnie, kościół w Bieniakoniach; zwyczaje świąteczne przed 1939 r., festyny, odpusty w rodzinnej wsi i w Wilnie; 001 13:39 -19:48 min
Historia rodziny - wspomnienia o dziadkach, mobilizacja i służba wojskowa ojca w 1939 r.; 001 19:49-23:44 min
Okupacja niemiecka - relacje żołnierzy z ludnością miejscową, egzekucje i łapanki w okolicy; miasteczko Bieniakonie przed wojną - wygląd, zajęcia ludności, wyjazdy na zakupy; likwidacja getta w Jaszunach, eksterminacja ludności żydowskiej; 001 23:45-36:02 min
Partyzantka polska - ochrona wsi przed bandami rabunkowymi; wspomnienia ze szkoły polskiej i rosyjskiej, porównania; front i wycofywanie się Niemców; druga okupacja sowiecka- kolektywizacja, wyjazd do Wilna; 001 36:03-42:56 min
Życie codzienne po wojnie w Wilnie - praca w charakterze krawcowej w fabryce, warunki mieszkaniowe, poznanie i historia życia męża; 001 42:57-47:56 min
Religijność w rodzinie na przestrzeni historii; ślub, chrzty dzieci, stosunek władzy do praktyk religijnych; obchody świąt w rodzinie przed wojną- kuchnia, zwyczaje; wspomnienia o śmierci Stalina i o wydarzeniach z roku 1991; życie codzienne po wojnie i losy rodziny; 002 00:01-09:10 min
Kwestie tożsamości polskiej na Litwie po 1945 roku i w czasach współczesnych, koegzystencja z Litwinami, nauka języka litewskiego; aktywność w stowarzyszeniu Polaków i wyjazdy do Polski; 003 00:01-04:57 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl