Urodziła się w 1927 roku w Moskwie jako drugie dziecko Stanisława i Kazimiery z d. Focht. W 1931 roku Stanisław Mongin z niewiadomych powodów został aresztowany i rozstrzelany (rehabilitowano go w latach 80.). Całe dzieciństwo Neli Mongin upłynęło w centrum Moskwy, nieopodal placu Czerwonego. Do 1941 roku uczyła się w trzech szkołach podstawowych w Moskwie. Krótko uczęszczała także do konserwatorium muzycznego. W przeddzień wybuchu wojny rosyjsko-niemieckiej wraz z matką (brat zmarł w końcu lat 20.) wyjechała do Wilna. Po II wojnie ukończyła w trybie wieczorowym technikum. Do emerytury pracowała jako specjalistka nadzoru energetycznego. W czasach sowieckich zaangażowała się w życie środowiska polskiego (chór kościelny, polski zespół artystyczny „Wilia”, polski teatr). Od lat 90. była aktywną członkinią wileńskiego oddziału Związku Polaków na Litwie oraz Akcji Wyborczej Polaków na Litwie.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Aresztowanie ojca w Moskwie w 1931 roku; 001 ok. 1 min
Starania o wyjazd do Polski w 1941 roku i wybuch wojny rosyjsko-niemieckiej; 001 ok. 5 min
Pochodzenie rodziny i spotkanie z rodziną w powojennej Polsce; 001 ok. 7 min
Wyjazd repatriacyjny do Polski po 1944 roku i ewangelickie wyznanie matki; 001 ok. 10 min
Praca zawodowa rodziców i nauka w szkole w Moskwie; 001 ok. 13 min
Dziecięce zabawy w Moskwie przy Placu Czerwonym; 001 ok. 16 min
Opis mieszkania w Moskwie na ulicy Twerskiej; 001 ok. 18 min
Oglądanie świadectwa szkolnego z 1941 roku i opowieść o nauczycielce geografii; 001 ok. 23 min
Opowieść o stosunkach polsko-żydowskich w Wilnie w czasie okupacji niemieckiej; 001 ok. 29 min
Opowieść o defiladach na Placu Czerwonym w Moskwie i spotkaniu z Budionnym w latach 30.; 001 ok. 32 min
Represje sowieckie w latach 30. i podanie o rozwód; 001 ok. 34 min
Historia ojca i matki (rehabilitacja ojca w 1989 roku, przyczyny aresztowania ojca, wizyta stryja w Moskwie w 1939 roku); 001 ok. 36 min
Złe zachowanie Neli Mongin w dzieciństwie; 001 ok. 41 min
Praktyki religijne w Moskwie w latach 30. (wyburzanie cerkwi Chrystusa Zbawiciela w Moskwie); 001 ok. 43 min
Indoktrynacja sowiecka na obozach pionierskich; 001 ok. 46 min
Dziecięce wspomnienia z Moskwy (wizyta w Galerii Trietiakowskiej) i zaopatrzenie w artykuły spożywcze w Moskwie w 1939 roku; 001 ok. 49 min
Wiadomość o wybuchu II wojny światowej w Polsce w moskiewskich gazetach i kontakty z rodziną w Wilnie po 17 września 1939; 001 ok. 53 min
Życie codzienne w Moskwie w latach 1939-1941 (praca mamy, wizyty w Teatrze Wielkim, uczęszczanie do konserwatorium muzycznego); 002 ok. 1 min
Opowieść o działalności charytatywnej Józefa Montwiłła; 002 ok. 5 min
Podróż z Moskwy do Wilna 21 czerwca 1941; 002 ok. 8 min
Żydzi w Wilnie w pierwszym dniu wojny rosyjsko-niemieckiej; 002 ok. 10 min
Przejazd przez granicę w drodze z Moskwy do Wilna i pierwsze tygodnie pobytu w Wilnie; 002 ok. 14 min
Polskie szkoły w Wilnie w latach 50. i zburzenie synagogi w Wilnie przez Litwinów w czasie okupacji niemieckiej; 002 ok. 17 min
Widok Wilna w czasie wojny i praktyki religijne w Wilnie (religijna ciocia Helena Focht, lektura książek u franciszkanów); 002 ok. 19 min
Opowieść o rodzinie litewskiej w Wilnie w czasie okupacji niemieckiej; 002 ok. 23 min
Chrzest i Komunia św. Neli Mongin w Wilnie (powojenne losy rodziców chrzestnych); 002 ok. 25 min
Praca związana z nadzorem energetycznym w Wilnie i mieszkanie na Antokolu w Wilnie; 002 ok. 27 min
Nieużywanie języka polskiego w Moskwie i nauka języka polskiego w Wilnie w czasie wojny; 002 ok. 31 min
Wyjazdy do Polski (pierwszy wyjazd do Polski w 1964 roku, znajomi Polacy z Polski); 002 ok. 33 min
Życie Kościoła katolickiego na Wileńszczyźnie w czasach sowieckich; 002 ok. 38 min
Aresztowanie ojca w Moskwie w 1931 roku; 001 ok. 1 min
Starania o wyjazd do Polski w 1941 roku i wybuch wojny rosyjsko-niemieckiej; 001 ok. 5 min
Pochodzenie rodziny i spotkanie z rodziną w powojennej Polsce; 001 ok. 7 min
Wyjazd repatriacyjny do Polski po 1944 roku i ewangelickie wyznanie matki; 001 ok. 10 min
Praca zawodowa rodziców i nauka w szkole w Moskwie; 001 ok. 13 min
Dziecięce zabawy w Moskwie przy Placu Czerwonym; 001 ok. 16 min
Opis mieszkania w Moskwie na ulicy Twerskiej; 001 ok. 18 min
Oglądanie świadectwa szkolnego z 1941 roku i opowieść o nauczycielce geografii; 001 ok. 23 min
Opowieść o stosunkach polsko-żydowskich w Wilnie w czasie okupacji niemieckiej; 001 ok. 29 min
Opowieść o defiladach na Placu Czerwonym w Moskwie i spotkaniu z Budionnym w latach 30.; 001 ok. 32 min
Represje sowieckie w latach 30. i podanie o rozwód; 001 ok. 34 min
Historia ojca i matki (rehabilitacja ojca w 1989 roku, przyczyny aresztowania ojca, wizyta stryja w Moskwie w 1939 roku); 001 ok. 36 min
Złe zachowanie Neli Mongin w dzieciństwie; 001 ok. 41 min
Praktyki religijne w Moskwie w latach 30. (wyburzanie cerkwi Chrystusa Zbawiciela w Moskwie); 001 ok. 43 min
Indoktrynacja sowiecka na obozach pionierskich; 001 ok. 46 min
Dziecięce wspomnienia z Moskwy (wizyta w Galerii Trietiakowskiej) i zaopatrzenie w artykuły spożywcze w Moskwie w 1939 roku; 001 ok. 49 min
Wiadomość o wybuchu II wojny światowej w Polsce w moskiewskich gazetach i kontakty z rodziną w Wilnie po 17 września 1939; 001 ok. 53 min
Życie codzienne w Moskwie w latach 1939-1941 (praca mamy, wizyty w Teatrze Wielkim, uczęszczanie do konserwatorium muzycznego); 002 ok. 1 min
Opowieść o działalności charytatywnej Józefa Montwiłła; 002 ok. 5 min
Podróż z Moskwy do Wilna 21 czerwca 1941; 002 ok. 8 min
Żydzi w Wilnie w pierwszym dniu wojny rosyjsko-niemieckiej; 002 ok. 10 min
Przejazd przez granicę w drodze z Moskwy do Wilna i pierwsze tygodnie pobytu w Wilnie; 002 ok. 14 min
Polskie szkoły w Wilnie w latach 50. i zburzenie synagogi w Wilnie przez Litwinów w czasie okupacji niemieckiej; 002 ok. 17 min
Widok Wilna w czasie wojny i praktyki religijne w Wilnie (religijna ciocia Helena Focht, lektura książek u franciszkanów); 002 ok. 19 min
Opowieść o rodzinie litewskiej w Wilnie w czasie okupacji niemieckiej; 002 ok. 23 min
Chrzest i Komunia św. Neli Mongin w Wilnie (powojenne losy rodziców chrzestnych); 002 ok. 25 min
Praca związana z nadzorem energetycznym w Wilnie i mieszkanie na Antokolu w Wilnie; 002 ok. 27 min
Nieużywanie języka polskiego w Moskwie i nauka języka polskiego w Wilnie w czasie wojny; 002 ok. 31 min
Wyjazdy do Polski (pierwszy wyjazd do Polski w 1964 roku, znajomi Polacy z Polski); 002 ok. 33 min
Życie Kościoła katolickiego na Wileńszczyźnie w czasach sowieckich; 002 ok. 38 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl