Polacy na Wschodzie

Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] AHM_PnW_2024_Dudek_Jan_01
Przedstawienie się, data i miejsce urodzenia; wysiedlenie rodziny Dudków (rodzice, Jan, dwie siostry) w 1946 roku: podróż do Orchówka, potem koleją przez rzekę Bug do Jahodyna na Ukrainie, następnie koleją do Włodzimierzca; umieszczenie wysiedleńców na miesiąc w zdewastowanym kościele;

[00:05:00, 01]
Osiedlenie się rodziny Jana Dudka w pobliskiej wsi Oziero, w okolicach Włodzimierzca; zagrożenia ze strony banderowców; zdarzenie z urzędnikiem podatkowym i zagrożenie wywiezieniem na Syberię; przeprowadzka rodziny Dudków do kolejnej wsi Cepcewicze; wspomnienie z rozpoczęcia II wojny światowej: bombardowanie okolicy i wkroczenie Niemców;

[00:10:00, 01]
Pozostawienie w rodzinnej wsi w Polsce domu i gospodarstwa; utrzymywanie rodziny z pracy w gospodarstwie; kształcenie się ojca i jego brata w seminarium w Bielsko-Białej; niesłuszne oskarżenie ojca w 1934 roku o zabójstwo i pobyt w więzieniu (uwolnienie po złapaniu sprawców); wymienienie rodzeństwa przez Jana Dudka; śmierć starszego brata Jana Dudka w czasie walk w okolicach Berlina w 1945 roku;

[00:15:00, 01]
Wcielenie brata do Armii Czerwonej w 1944 roku (udział w walkach w szeregach Armii Radzieckiej); pochodzenie rodziców Jana Dudka; wywożenie miejscowej ludności żydowskiej do obozów zagłady; działanie partyzantów żydowskich; opodatkowanie rodziny w czasie okupacji niemieckiej; przejście frontu i wkroczenie Armii Czerwonej latem 1944 roku; wcielenie do armii starszego brata; ukrywanie się młodych ludzi w okolicznych lasach Puszczy Białowieskiej;

[00:20:00, 01]
Ukrywanie się rodziny Dudków i mieszkańców wsi w lesie w czasie frontu w 1944 roku; spalenie przez uciekających Niemców jednej trzeciej wsi; ocalenie murowanego domu Dudków; spokojne życie po wyzwoleniu do czasu wywózek Ukraińców z Lubelszczyzny; ukrywanie się rannego czołgisty zimą 1943 roku;

[00:25:00, 01]
Odkrycie w stodole Dudków ukrywającego się rosyjskiego czołgisty; pomaganie ukrywającemu się żołnierzowi przez półtora roku (wspólnie z sąsiadem Madziarskim); ucieczka żołnierza przed nadejściem frontu w 1944 roku; wstąpienie do partyzantki rosyjskiej, a następnie do armii;

[00:30:00, 01]
Udział żołnierza w walkach z wycofującymi się Niemcami; osądzenie go i wysłanie na 10 lat na Syberię; utrzymywanie kontaktów ocalonego żołnierza z rodziną Madziarskich; podróż Jana Dudka z żoną do Polski w 1985 roku i odwiedziny w rodzinnej wsi; spotkanie z rodziną Madziarskich; niejasny powód wysiedlenia rodziny Dudków; tożsamość narodowa i religijna Dudków;

[00:35:00, 01]
Pochodzenie rodziców Jana Dudka i ich życie religijne; zagospodarowanie się po osiedleniu na Ukrainie: zatrudnienie rodziców i siostry w kołchozie, wyjazd Jana z drugą siostrą do Kostopola (zatrudnienie się siostry w fabryce, rozpoczęcie przez Jana nauki w szkole); problemy z wyjazdami do Polski; kontynuowanie dalszej nauki w Odessie;

[00:40:00, 01]
Ukończenie przez Jana Dudka studiów na uczelni technicznej w Odessie; powołanie Jana Dudka do pracy w Armii Radzieckiej, kierowanie brygadą w warsztacie mechanicznym, po trzech latach awansowanie na porucznika, przez jeden rok pobyt w Kazachstanie; po zakończeniu służby w armii czołgistów, zatrudnienie się w fabryce samochodów w Kostopolu;

[00:00:00] AHM_PnW_2024_Dudek_Jan_02
Wyżywienie w armii; wielonarodowy skład Armii Radzieckiej (Gruzini, Ukraińcy, Łotysze Estończycy, Ormianie), rodzaj uzbrojenia żołnierzy, kwaterowanie żołnierzy w stajniach;

[00:05:00, 02]
Szkolenia polityczne na uczelni i w wojsku; propaganda komunistyczna; praca zawodowa Jana Dudka po opuszczeniu armii: zatrudnienie jako inżynier mechanik i nauczyciel w szkole technicznej; założenie własnej rodziny w Kostopolu (żona, dwie córki), zamieszkanie w baraku;

[00:10:00, 02]
Wybudowanie własnego domu w 1969 roku; zaproszenie do siebie krewnego z Polski; zakończenie pracy zawodowej w 1996 roku; zatrudnienie się na 5 lat w służbie ochrony w hucie szkła;

[00:15:00, 02]
Odrzucenie propozycji pracy w armii ukraińskiej; przynależność do partii komunistycznej w okresie zatrudnienia w Kostopolu, wykluczenie z partii po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę;

[00:20:00, 02]
Zobowiązania wynikające z przynależności partyjnej: udział w zebraniach partii, obowiązkowy udział w pochodach i obchodach majowych; neutralne zaangażowanie Jana Dudka jako członka partii; zagrożenia ze strony banderowców do 1955 roku, likwidowanie band ukraińskich i zsyłki banderowców na Syberię; okoliczności zaangażowania Jana Dudka przy remoncie kaplicy;

[00:25:00, 02]
Przewożenie wyposażenia kaplicy transportem z pracy Jana Dudka; zaangażowanie Jana Dudka przy odbudowie kościoła; uczęszczanie rodziny Jana Dudka do cerkwi w czasach sowieckich, ukrywanie wiary przez Jana Dudka, w związku z przynależnością do partii;

[00:30:00, 02]
Ukrywanie życia religijnego, potajemne chrzczenie dzieci w domu; powrót kościoła w Kostopolu; otwarcie kościoła w czasie Świąt Wielkanocy; wyspowiadanie się i przystąpienie do komunii po 11 latach; wyjazdy Jana Dudka do Polski;

[00:35:00, 02]
Refleksja Jana Dudka w kwestii tożsamości narodowej; wspomnienie znanych Polaków.