Urodził się w 13 września 1939 w Tarnopolu w polskiej rodzinie. Miał starszego brata. W czasie trwania frontu w 1944 rodzina ukrywała się w piwnicy w pobliskiej wsi Gaje Wielkie. Jan Czystowski przez 46 lat pracował jako zawodowy kierowca, jeździł w odległe rejony Rosji. Żona pracowała w sklepie, w czasach kryzysu wyjechała na kilka lat do pracy we Włoszech. Mieli dwoje dzieci, syna i córkę. Córka wyjechała na studia do Polski.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1770
data nagrania: 25.08.2009
długość nagrania: 00:36:00
kraj: Ukraina
miejscowość: Tarnopol (Ternopil)
autor nagrania: Czystowski Jan
Osiecki Jakub
Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00, 01] AHM_PnW_1770_Czystowski_Jan
Przedstawienie się, podanie daty i miejsca urodzenia; ochrzczenie Jana Czystowskiego tuż przed wkroczeniem Armii Czerwonej; wojna w Tarnopolu i zniszczenia miasta; ucieczka przed frontem w 1944 roku i ukrywanie się u babci we wsi Gaje Wielkie; mordowanie polskich mieszkańców i spalenie wsi Gaje Wielkie przez banderowców; ocalenie rodziny Jana Czystowskiego dzięki ukryciu się w piwnicy;

[00:05:00, 01]
Ucieczki polskich rodzin do Polski; wywożenie urzędników polskich z Tarnopola na zesłanie na Syberię, m.in. wujka (starszy policjant) oraz jego żony i dzieci do Pawłodaru w Kazachstanie; zamordowanie wujka w Katyniu; nieznany los ojca Jana Czystowskiego; ubieganie się w Polsce o pomoc finansową i odmowa pomocy finansowej; praca kierowcy zawodowego przez 46 lat;

[00:10:00, 01]
Starania polskich Tarnopolan o odzyskanie kościoła; przejęcie kościoła dominikańskiego przez Łemków wysiedlonych z Polski; nastawienie Ukraińców do Polaków w Tarnopolu; współpraca policjantów Ukraińców z okupantami niemieckimi, prześladowanie i zabijanie ludności żydowskiego pochodzenia;

[00:15:00, 01]
Zawłaszczanie dóbr materialnych przez okupantów niemieckich; grabieże po przejściu frontu; edukacja Jana Czystowskiego: rozpoczęcie nauki w 1946 roku w szkole z językiem rosyjskim i ukraińskim; śmierć babci w 1947 roku; prześladowanie księży katolickich przez władze komunistyczne; zmuszanie Polaków do wyjazdu z Tarnopola w 1946 roku, możliwość dobrowolnego wyjazdu w latach 50.; poczucie bezpieczeństwa rodziny Czystowskich i pozostanie w Tarnopolu w związku z pobytem ojca w Armii Ludowej;

[00:20:00, 01]
Podjęcie pracy przez Jana Czystowskiego w 1958 roku; decyzja o pozostaniu w Tarnopolu; powstawanie ukraińskich oddziałów partyzanckich pod dowództwem Bandery, mordowanie Polaków przez banderowców w 1944 roku; walka władzy sowieckiej (KGB) z banderowcami; obserwowanie przez uczniów przywożenia zabitych partyzantów i czynności KGB przy ustalaniu tożsamości zamordowanych;

[00:25:00, 01]
Nawoływanie księży greko-katolickich do likwidowania ludności polskiej; wątpliwości w kwestii przyjaźni polsko-ukraińskiej; praca Jana Czystowskiego jako zawodowy kierowca: wyjazdy w odległe rejony Rosji; problemy z zaopatrzeniem w produkty żywnościowe w latach 80-tych; wyjazd z synem do Moskwy; mauzoleum Lenina;

[00:30:00, 01]
Wyjazd do Polski w 1972 roku; wrażenia z pobytu w Polsce; trudne warunki życia w Tarnopolu na początku lat 90-tych; utrzymywanie się rodziny Czystowskich z pensji żony (praca w sklepie, wyjazd żony do Włoch w celach zarobkowych); polepszenie warunków życia w rodzinie; wyjazd córki na studia do Polski; odwiedzanie córki w Polsce; porównanie warunków życia na Ukrainie i w Polsce;

[00:35:00, 01]
Niszczenie przez władze komunistyczne w Tarnopolu znamion polskości: nauki języka polskiego w szkołach, zburzenie kościoła parafialnego, niszczenie pomników.

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]