Urodziła się w 1938 roku w miejscowości Anowil Troki w rejonie niemenczyńskim (ówczesna II Rzeczpospolita Polska, obecna Litwa). Jej rodzicami byli Stanisława (z domu Liman) i Jan Pietrusewiczowie. Franciszka Szustrowa miała pięcioro rodzeństwa – dwóch braci (Antoniego i Jana) i trzy siostry (Stanisławę, Annę i Reginę). Rodzina zajmowała się uprawą roli i hodowlą bydła. Podczas okupacji niemieckiej rodzina Pietrusewiczów utraciła rodziny dom na rzecz Litwinów, ale po wojnie udało się go odzyskać. Po 1944 roku trudno było rodzinie odnaleźć się w nowej rzeczywistości – Pietrusewiczowie podjęli decyzję o pozostaniu w ZSRR pomimo możliwości wyjazdu do Polski. W latach 50. Franciszka Szustrowa ukończyła w Wilnie technikum gastronomiczne. Została skierowana do pracy w Kłajpedzie, tam wyszła za mąż za Rosjanina. Pracowała jako kierownik lokali gastronomicznych. Urodziła dwóch synów.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Miejsce pochodzenia (Anowil Troki) i historia rodziny Franciszki Szustrowej; 001 ok. 1 min
Historia braci ojca, którzy wyjechali do Argentyny (lata 20./30.); 001 ok. 2:30 min
Początek okupacji niemieckiej w 1941 roku; wysiedlenie z domu rodziny Pietrusewiczów; praca zarobkowa – wyrabianie spiritusu przez rodziców Franciszki Szustrowej; 001 ok. 3:30 min
Druga okupacja sowiecka; nauka w kolejnych szkołach; 001 ok. 5:30 min
Powody pozostania rodziny Pietrusewiczów na Litwie po II wojnie światowej; 001 ok. 7:30 min
Wstąpienie ojca do kołchozu, a następnie wystąpienie z niego; dalsza nauka Franciszki Szustrowej w Wilnie (technikum gastronomiczne) i początki pracy zawodowej; 001 ok. 8:30 min
Opowieść o dzieciach, chorobie męża, relacjach z rodziną; 001 ok. 10:30 min
Pytania:
Pochodzenie męża Franciszki Szustrowej; 001 ok. 12 min
Opowieść o dwóch synach Franciszki Szustrowej; 001 ok. 13:30 min
Powojenne losy rodziców i dwóch braci Franciszki Szustrowej; 001 ok. 14:30 min
Liczne podróże lotnicze za czasów ZSRR; 001 ok. 16 min
Opowieść o rodzicach, pochodzeniu rodziny; opis lokalnej architektury i infrastruktury (rejon niemenczyński); 001 ok. 18:30 min
Losy rodzeństwa Franciszki Szustrowej, śmierć dwóch sióstr (okres II wojny światowej); 001 ok. 23 min
Wojenne losy rodziny Pietrusewiczów – wzięcie ojca do wojska, problemy z prowadzeniem gospodarstwa, wysiedlenie z rodzinnego domu; 001 ok. 27 min
Skład narodowościowy rodzinnych stron Franciszki Szustrowej (okolice Podbrzeża, rejon niemienczyński); 001 ok. 30:30 min
Szczegółowy opis wysiedlenia rodziny Pietrusewiczów podczas okupacji niemieckiej; 001 ok. 33 min
Opis rodzinnego gospodarstwa Franciszki Szustrowej – hodowla bydła, uprawa roli, w miarę dostatnie życie; 001 ok. 37:30 min
Głęboka wiara i pobożność rodziców Franciszki Szustrowej; historia pierwszego związku Franiciszki Szustrowej z Litwinem; 002 ok. 1 min
Życie codzienne po II wojnie światowej – uczęszczanie do kościoła, życie towarzyskie, uprawa roli, choroba ojca; 002 ok. 2:30 min
Parafia w Anowilu Trokach – polski ksiądz, funkcjonowanie parafii; 002 ok. 4 min
Przywiązanie do polskości w rodzinie Pietrusewiczów (m.in. czytanie polskich książek, używanie polskiego języka); 002 ok. 5:30 min
Przynależność do Komsomołu podczas nauki w technikum w Wilnie (pierwsza połowa lat 50.); życie Kościoła katolickiego w Wilnie i Kłajpedzie za czasów ZSRR; 002 ok. 9 min
Przynależność do Związku Polaków na Litwie; chęć (dotychczas niespełniona) odwiedzenia przez Franciszkę Szutrową Polski; 002 ok. 12 min
Nauka w technikum gastronomicznym w Wilnie (pierwsza połowa lat 50. XX w.); późniejsza praca zawodowa w stołówkach i restauracjach; 003 ok. 1 min
Wyjście za mąż za Rosjanina, reakcje rodziny Pietrusewiczów na ten fakt; 003 ok. 3:30 min
Żydzi w przedwojennym Podbrzeżu i okolicach (handel, relacje z Polakami); eksterminacja Żydów z Podbrzeża podczas okupacji niemieckiej; 003 ok. 4:30 min
Wywózki na Wschód zamożnych mieszkańców Podbrzeża i Anowila Troków po 1944 roku; 003 ok. 6 min
Przystąpienie przez Franciszką Szutrową do I Komunii Św. – opis uroczystości, charakterystyka księży katechetów; 003 ok. 8 min
Polscy nauczyciele w szkole powszechnej w Podbrzeżu w drugiej połowie lat 40.; refleksje na temat kształcenia tuż po wojnie i obecnie; 003 ok. 10:30 min
Indoktrynacja komunistyczna po 1944 roku na Wileńszczyźnie; nieidentyfikowanie się uczniów z władzą sowiecką; stosunek rodziców Franciszki Szutrowej do władzy; 003 ok. 14 min
Porównanie życia za czasów ZSRR i obecnie (w tym pierwszym okresie: sprawna organizacja życia społecznego, brak bezrobocia, państwowe żłobki, przedszkola i mieszkania, wczasy i wycieczki); 003 ok. 16:30 min
Język – wyznacznik przynależności narodowej według Franciszki Szutrowej; myślenie i mówienie na co dzień w języku rosyjskim; 003 ok. 21 min
Miejsce pochodzenia (Anowil Troki) i historia rodziny Franciszki Szustrowej; 001 ok. 1 min
Historia braci ojca, którzy wyjechali do Argentyny (lata 20./30.); 001 ok. 2:30 min
Początek okupacji niemieckiej w 1941 roku; wysiedlenie z domu rodziny Pietrusewiczów; praca zarobkowa – wyrabianie spiritusu przez rodziców Franciszki Szustrowej; 001 ok. 3:30 min
Druga okupacja sowiecka; nauka w kolejnych szkołach; 001 ok. 5:30 min
Powody pozostania rodziny Pietrusewiczów na Litwie po II wojnie światowej; 001 ok. 7:30 min
Wstąpienie ojca do kołchozu, a następnie wystąpienie z niego; dalsza nauka Franciszki Szustrowej w Wilnie (technikum gastronomiczne) i początki pracy zawodowej; 001 ok. 8:30 min
Opowieść o dzieciach, chorobie męża, relacjach z rodziną; 001 ok. 10:30 min
Pytania:
Pochodzenie męża Franciszki Szustrowej; 001 ok. 12 min
Opowieść o dwóch synach Franciszki Szustrowej; 001 ok. 13:30 min
Powojenne losy rodziców i dwóch braci Franciszki Szustrowej; 001 ok. 14:30 min
Liczne podróże lotnicze za czasów ZSRR; 001 ok. 16 min
Opowieść o rodzicach, pochodzeniu rodziny; opis lokalnej architektury i infrastruktury (rejon niemenczyński); 001 ok. 18:30 min
Losy rodzeństwa Franciszki Szustrowej, śmierć dwóch sióstr (okres II wojny światowej); 001 ok. 23 min
Wojenne losy rodziny Pietrusewiczów – wzięcie ojca do wojska, problemy z prowadzeniem gospodarstwa, wysiedlenie z rodzinnego domu; 001 ok. 27 min
Skład narodowościowy rodzinnych stron Franciszki Szustrowej (okolice Podbrzeża, rejon niemienczyński); 001 ok. 30:30 min
Szczegółowy opis wysiedlenia rodziny Pietrusewiczów podczas okupacji niemieckiej; 001 ok. 33 min
Opis rodzinnego gospodarstwa Franciszki Szustrowej – hodowla bydła, uprawa roli, w miarę dostatnie życie; 001 ok. 37:30 min
Głęboka wiara i pobożność rodziców Franciszki Szustrowej; historia pierwszego związku Franiciszki Szustrowej z Litwinem; 002 ok. 1 min
Życie codzienne po II wojnie światowej – uczęszczanie do kościoła, życie towarzyskie, uprawa roli, choroba ojca; 002 ok. 2:30 min
Parafia w Anowilu Trokach – polski ksiądz, funkcjonowanie parafii; 002 ok. 4 min
Przywiązanie do polskości w rodzinie Pietrusewiczów (m.in. czytanie polskich książek, używanie polskiego języka); 002 ok. 5:30 min
Przynależność do Komsomołu podczas nauki w technikum w Wilnie (pierwsza połowa lat 50.); życie Kościoła katolickiego w Wilnie i Kłajpedzie za czasów ZSRR; 002 ok. 9 min
Przynależność do Związku Polaków na Litwie; chęć (dotychczas niespełniona) odwiedzenia przez Franciszkę Szutrową Polski; 002 ok. 12 min
Nauka w technikum gastronomicznym w Wilnie (pierwsza połowa lat 50. XX w.); późniejsza praca zawodowa w stołówkach i restauracjach; 003 ok. 1 min
Wyjście za mąż za Rosjanina, reakcje rodziny Pietrusewiczów na ten fakt; 003 ok. 3:30 min
Żydzi w przedwojennym Podbrzeżu i okolicach (handel, relacje z Polakami); eksterminacja Żydów z Podbrzeża podczas okupacji niemieckiej; 003 ok. 4:30 min
Wywózki na Wschód zamożnych mieszkańców Podbrzeża i Anowila Troków po 1944 roku; 003 ok. 6 min
Przystąpienie przez Franciszką Szutrową do I Komunii Św. – opis uroczystości, charakterystyka księży katechetów; 003 ok. 8 min
Polscy nauczyciele w szkole powszechnej w Podbrzeżu w drugiej połowie lat 40.; refleksje na temat kształcenia tuż po wojnie i obecnie; 003 ok. 10:30 min
Indoktrynacja komunistyczna po 1944 roku na Wileńszczyźnie; nieidentyfikowanie się uczniów z władzą sowiecką; stosunek rodziców Franciszki Szutrowej do władzy; 003 ok. 14 min
Porównanie życia za czasów ZSRR i obecnie (w tym pierwszym okresie: sprawna organizacja życia społecznego, brak bezrobocia, państwowe żłobki, przedszkola i mieszkania, wczasy i wycieczki); 003 ok. 16:30 min
Język – wyznacznik przynależności narodowej według Franciszki Szutrowej; myślenie i mówienie na co dzień w języku rosyjskim; 003 ok. 21 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl