Polacy na Wschodzie

Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] AHM_PnW_1664_01_Klemiuk_Maria
Praca Marii Klemiuk na polu; dźwiganie zboża na plecach o wadze od 20 do 30 kg; głód i bieda w wielodzietnym domu rodzinnym – pięcioro rodzeństwa; pobyt na robotach przymusowych przez 3 lata;

[00:05:40, 01]
Roboty przymusowe w Niemczech u Bauera jako 18-, 19-letniej dziewczyny – praca w polu, kopanie kartofli; wojna niemiecko-sowiecka; powrót z Niemiec; wyjście za mąż; informacje o dzieciach; przystosowywanie się do życia w nowych warunkach – w biedzie, bez domu (kilka desek dwie krowy, dwie świnie);

[00:10:00, 01]
Wspomnienie męża; uczęszczanie do cerkwi przez miejscową ludność; stawianie chałupy; bieda; pochodzenie rodziny, nazwiska; wspomnienie sióstr (Bronia, 85 lat); chęć powrotu do Polski, repatriacji; pozostanie na Ukrainie ze względu na zmęczenie i przez wzgląd na rodziców; pomoc ludności wiejskiej w budowie domu; wspomnienie śmierci męża w wieku 42 lat na serce;

[00:15:00, 01]
Wyjazd dzieci na naukę lub do pracy; wyjazd jednej córki do Moskwy do pracy; refleksja na temat starości; ucieczka Niemców przed żołnierzami sowieckimi; ucieczka ludności polskiej wozami; ucieczka ludności na traktorze i przyczepie; refleksja na temat choroby, zmęczenia, pracy przez całe życie;

[00:24:25, 01]
Wspomnienie rodziców; powódź; uczęszczanie do kilku klas szkoły podstawowej; refleksja o powolnej utracie wzroku; wspomnienie zniszczenia kościoła i zabójstwa polskiego księdza; refleksja o charakterze religijnym; recytowanie z pamięci pieśni religijnej; wspomnienie innych pieśni religijnych, między innymi „Do świętego Józefa”, „Twoja cześć, chwała”; wspomnienie rozmowy z księdzem;

[00:30:00, 01]
Zbiórka pieniędzy na odbudowę kościoła; wyjazdy ludności do cerkwi do Stryja, do Samboru; zakaz kolędowania w szkole w czasie okupacji sowieckiej; początek wojny niemiecko-rosyjskiej; wyjazd na roboty przymusowe do Niemiec w roku 1940/41 przez Drohobycz;

[00:00:00] AHM_PnW_1664_Klemiuk_Maria_02
Roboty przymusowe w Niemczech; warunki żywieniowe; wyjazd do drugiej rodziny niemieckiej na roboty przymusowe; dojenie krów; warunki żywieniowe; prezenty od Niemki, u której pracowała Maria Klemiuk (sweter);

[00:05:00, 02]
Przyjazd do domu rodziny niemieckiej; odszkodowania wojenne dla rodzin;

[00:10:00, 02]
Wyjazd rodzin polskich i niemieckich po wkroczeniu wojsk sowieckich; częstowanie chlebem ludności niemieckiej; powrót Marii z robót do Ukrainy przez Polskę; rozmowa Marii Klemiuk z Niemcem i podziękowanie za chleb; refleksja o życiu po wojnie;

[00:15:40, 02]
Stosunek Sowietów do ludności, która powróciła z robót przymusowych w Niemczech; stan liczebny ludności polskiej i ukraińskiej we wsi przed wybuchem wojny; refleksja o stosunkach polsko-ukraińskich na wsi; wkroczenie wojsk sowieckich na teren wsi; obecność wojsk;

[00:21:00, 02]
Wizyty pasterskie u Marii Klemeniuk księdza Marka; zmiana parafii przez księdza Marka; refleksja o życiu i szczęściu niezamężnej panny; wspomnienie tańców, nieszporów; refleksja o modlitwie; refleksja o pamięci; refleksja o życiu, o dzieciach; kartofle dla dzieci; pomoc ze strony brata męża z Drohobycza;

[00:30:00, 02]
Wyjazdy ludności z robót przymusowych w Niemczech do Ameryki i do ZSRR; powrót Marii Klemiuk do rodziców; spanie na deskach; praca Marii i jej męża po powrocie w kołchozie;
ręczne mielenie zboża na żarnach przez ludność wiejską; zdobywanie ziaren zboża przez Marię Klemiuk przed wyjazdem na roboty przymusowe do Niemiec;

[00:35:35, 02]
Bieda na wsi; pomoc żywieniowa (ziarno, kartofle);

[00:00:00] AHM_PnW_1664_Klemiuk_Maria_03
Powódź; braki żywieniowe; dane personalne Marii Klemiuk, pochodzenie, dane rodziców (ojciec Tomasz, matka Anastajza Rafalont), urodzona 17 grudnia 1922 w Leśnej? Jako najstarsza z pięciorga; uczęszczanie do szkoły polskiej (4 klasy) w języku polskim i ukraińskim; stosunki Polaków z Ukraińcami.