Portret Bronisława Danilczynko
Urodziła się 6 września 1931 w Chmielnickim (USSR). Matka pracowała w kołchozie, ojciec na stacji kolejowej, a po kolektywizacji w 1929 roku, w składzie zboża. W 1938 roku ojciec został aresztowany przez NKWD, oskarżony o przynależność do polskiej partii politycznej, torturowany i rozstrzelany. Bronisława Danilczynko chodziła do ukraińskiej szkoły, do wybuchu wojny ukończyła trzy klasy. W czasie okupacji niemieckiej matka oraz wuj organizowali pomoc dla Żydów (m.in. Bronisława Danilczynko wnosiła do getta worki z ziemniakami). Przechowywali też mężczyznę, który potem przedostał się do Rumunii, i dziewczynkę, która przebywała w ich domu do 1944 roku. Brat Bronisławy Danilczynko służył w sowieckiej partyzantce, siostra ukrywała się, obawiając się wywiezienia na roboty do Rzeszy (udało jej się zbiec z transportu, przekupując jednego z pilnujących). Po 1945 roku część rodziny (siostra i brat matki) wyjechała do Polski, Bronisława Danilczynko zakończyła naukę w 1947 roku i podjęła pracę w dużym zakładzie krawieckim w chmielnickim. Pracowała tam czterdzieści dwa lata. W latach 60. wraz z mężem, przeprowadziła się do nowo wybudowanego domu. Urodziła dwójkę dzieci.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1648
data nagrania: 29.08.2009
długość nagrania: 01:09:00
kraj: Ukraina
miejscowość: Chmielnicki (Chmelnyćkyj)
autor nagrania: Urbanek Joanna
Danilczynko Bronisława
Streszczenie relacji z minutnikiem

Wspomnienia z okresu wojny: wojna niemiecko-sowiecka, bombardowanie Chmielnickiego, wycofywanie się Wehrmachtu z miasta, wkroczenie Armii Czerwonej; 001 ok. 1 min

Wywózki na roboty do Rzeszy, starania o zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy, ukrywanie się rodzeństwa, partyzantka radziecka; 001 ok. 4 min

Pomoc Żydom: przechowywanie dwóch osób, wyprawy do getta z żywnością; 001 ok. 6 min

Ukrywanie brata i siostry przed Niemcami, praca na roli w czasie wojny; 001 ok. 9 min

Sytuacja powojenna: odbudowa domów, wzajemna pomoc, kołchoz, praca w szwalni; 001 ok. 11 min

Dom rodzinny, wygląd chaty, śluby przed wojną; 001 ok. 12 min

Szkoła radziecka przed wojną; 001 ok. 16 min

Wybuch wojny niemiecko-radzieckiej, kopanie dołów przeciwlotniczych, oddziały kozackie i Węgrzy w służbie Wehrmachtu, ukrywanie się przed wywiezieniem na roboty do Rzeszy; 001 ok. 18 min

Historia osadnictwa w mieście; 001 ok. 28 min

Praca w kołchozie w okresie przedwojennym i po wojnie, brak zapłaty za wykonaną pracę, zsyłki na Sybir „kułaków” i gospodarzy opierających się kolektywizacji (1929 rok), aresztowania w 1937 i 1938 roku – rozstrzelanie ojca, oskarżonego o przynależność do polskiej partii; 001 ok. 30 min

Żydzi w Chmielnickim, zakłady krawieckie przed wojną, getto w Chmielnickim, dokarmianie i ratowanie Żydów; 002 ok. 1 min

Wyjazdy do Polski (wyjazd brata matki z rodziną w 1945 r.); 002 ok. 4 min

Koniec II wojny światowej; 002 ok. 8 min

Wycofywanie się Wehrmachtu z Chmielnickiego, bitwa z Armią Czerwoną w okolicach Hreczan, przyjęcie żołnierzy Armii Czerwonej w mieście; 002 ok. 9 min

Wywózki na roboty do Rzeszy w okresie okupacji niemieckiej; 002 ok. 14 min

Wiadomość o śmierci Stalina w Chmielnickim, komunikaty radiowe; 002 ok. 16 min

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]