Urodziła się w 1924 roku w Hucie Lubarskiej koło Dołbysza (Ukraińska SRR, Polski Rejon Narodowy). W jej domu mówiło się tylko po polsku, rodzina była bardzo przywiązana do wiary katolickiej. W 1929 roku, w czasie kolektywizacji, rodzinie odebrano duże gospodarstwo rolne, a na początku lat 30. ojciec Katarzyny Kisielewskiej-Zielińskiej musiał się ukrywać w obawie przed aresztowaniem jako „wróg ludu”. Po śmierci matki w 1930 roku i utracie gospodarstwa sytuacja rodziny stała się bardzo trudna. W czasie Wielkiego Głodu na Ukrainie (1932-33) Katarzyna Kisielewska-Zielińska ciężko chorowała i z głodu na pewien czas straciła wzrok. Przeżyła dzięki pobytowi w szpitalu, w którym pracowała siostra jej matki. Po śmierci ojca w 1935 roku Katarzyna Kisielewska-Zielińska trafiła do Fastowa, gdzie pracowała jako służąca. Opuściła pracodawców, gdy została niesłusznie oskarżona o kradzież, po czym przeniosła się do Kijowa. Była tam służącą i opiekunką do dziecka w rodzinie enkawudzisty. W 1941 roku, po rozpoczęciu wojny niemiecko-sowieckiej zdołała wyjechać do Tarnopola, a następnie do Dołbysza. Po wkroczeniu Niemców pracowała w punkcie skupu mleka. Kilka razy była w niemieckim areszcie, ale udało jej się uniknąć wywózki na roboty do Niemiec. Nigdy nie chodziła do szkoły. Po przejściu frontu w 1944 roku została zmobilizowana do Armii Czerwonej i pracując na tyłach frontu doszła z wojskiem aż pod Berlin. Po powrocie do ZSRR wyszła za mąż za Polaka i w drugiej połowie lat 40. osiedliła się z mężem w Równem. Po 1989 roku zaangażowała się w odbudowę parafii katolickiej w Równem.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Rodzice, dziadek, śmierć ojca, trzy siostry Katarzyny Kisielewskiej i ich losy w latach 30. oraz w czasie wojny, możliwe koligacje rodzinne z N. Krupską, kolektywizacja, życie w Dołbyszu w czasie drugiej wojny, najmłodsza siostra w Niemczech na robotach, Katarzyna Kisielewska w armii radzieckiej od 1944 roku, powrót do Dołbysza w 1945 roku, przywiązanie sióstr do siebie nawzajem i ich losy po drugiej wojnie, zamążpójście, śmierć męża w 1989 roku, dwójka dzieci, dalsze życie po 1989 roku z siostrą, codzienna praca przy doprowadzeniu do porządku budynku kościoła, walka o kościół, głodówki w walce o kościół 001 od początku
Szkoła, brak wykształcenia, dom i ziemia, mama drugi raz zamężna, najstarsza siostra z pierwszego małżeństwa mamy, zamożny pierwszy mąż mamy, bogate gospodarstwo, kolektywizacja około 1929 roku i zabranie ziemi, ojciec matki – Krupski, w domu język polski, droga do kościoła w Dołbyszu, modlitwy uczone przez mamę, przywiązanie do polskości, opory ojca przed kolektywizacją, ucieczki ojca, wywożenie na Sybir mieszkańców wioski około 1930 roku, cztery siostry jako sieroty pozostawione we wsi 001 ok. 13 min
Stosunki polsko-ukraińskie w tamtych rejonach, pozytywna ocena tych relacji, głód w latach 30., śmierć ojca, przesiedlenia do wsi na miejsce rodzin wcześniej wywiezionych, okoliczna ziemia niekorzystna dla gospodarowania – piachy, dalsze losy nowych osiedleńców, las posadzony na miejscu upraw 001 ok. 23 min
Wioska i chata rodzinna, kolektywizacja, zabranie dobytku do kołchozu, najstarsza siostra w kołchozie, po kolektywizacji ukrywanie się ojca w okolicznych wsiach, po śmierci ojca rozproszenie się sióstr, przeprowadzka do Fastowa, przeprowadzka do Kijowa, praca w Kijowie jako służba-pomoc w domu enkawudzisty, wybuch wojny w 1941 roku, ucieczka do Tarnopola, dalej jazda do Dołbysza, praca w Dołbyszu 002 od początku
Praca w Kijowie u enkawudzsty jako pomoc domowa, dobra ocena tej pracy oraz warunków życia, kościół w Dołbyszu, głód w latach 1932-1933, wojna i obawa bycia wywiezioną na roboty do Niemiec, okupacja niemiecka w Dołbyszu, kilkukrotny areszt, siostra zabrana na roboty do Niemiec 002 ok. 12 min
Głód na Ukrainie, zbieranie jagód w lesie, nędza, krochmal i zacierki jako pożywienie, choroba oczu i czasowe oślepnięcie, ratunek w szpitalu (pomoc siostry mamy pracującej w szpitalu), jedzenie w szpitalu 002 ok. 19 min
Bardzo trudne dzieciństwo, trzy pozostałe siostry i ich losy, topografia Lubarskiej Huty, 7 kilometrów do Dołbysza, Żydzi w okolicy Dołbysza, sklep żydowski 002 ok. 24 min
Śmierć taty i okoliczności jego pochówku, opieka nad grobami mamy i ojca, siostry rozpraszają się po śmierci ojca, praca w Fastowie – pomoc w gospodarstwie, pasanie krów, bardzo trudne warunki pracy i życia w Fastowie, niesłuszne oskarżenia ze strony gospodyni o kradzież i w związku z tym decyzja o przenosinach do Kijowa 003 od początku
Znacznie lepsze warunki życia i pracy w Kijowie w rodzinie enkawudzisty, nauka języka ukraińskiego, kontakty z siostrami, nieumiejętność pisania, wybuch wojny w 1941 roku, jazda do Żytomierza, dalsza jazda do Dołbysza, wejście Niemców, partyzanci i ich rola, praca w Dołbyszu w czasie okupacji niemieckiej – punkt zwożenia mleka, przejście frontu w 1944 roku 003 ok. 9 min
Zmobilizowanie do Armii Czerwonej w 1944 roku, kierowanie ruchem na zapleczu frontu, Zakarpacie, Czechy, Polska, koniec służby 60 kilometrów przed Berlinem, opowieść oficera o zamordowanej dziewczynie, odznaczenia wojenne, propozycja pozostania w Polsce – odrzucona 003 ok. 20 min
Powrót z armii do Dołbysza, siostry wracają z Niemiec, przenosiny do Równego, wyjście za mąż za Polaka, mąż z okolic Winnicy, ślub w 1948 roku, kwestia repatriacji do Polski po wojnie – próba nieudana, chrzty dzieci w domu, trzy lata pracy przy doprowadzeniu do porządku i odnowie kościoła, protesty i głodówki w sprawie zwrotu katolikom kościoła 003 ok. 30 min
Rodzice, dziadek, śmierć ojca, trzy siostry Katarzyny Kisielewskiej i ich losy w latach 30. oraz w czasie wojny, możliwe koligacje rodzinne z N. Krupską, kolektywizacja, życie w Dołbyszu w czasie drugiej wojny, najmłodsza siostra w Niemczech na robotach, Katarzyna Kisielewska w armii radzieckiej od 1944 roku, powrót do Dołbysza w 1945 roku, przywiązanie sióstr do siebie nawzajem i ich losy po drugiej wojnie, zamążpójście, śmierć męża w 1989 roku, dwójka dzieci, dalsze życie po 1989 roku z siostrą, codzienna praca przy doprowadzeniu do porządku budynku kościoła, walka o kościół, głodówki w walce o kościół 001 od początku
Szkoła, brak wykształcenia, dom i ziemia, mama drugi raz zamężna, najstarsza siostra z pierwszego małżeństwa mamy, zamożny pierwszy mąż mamy, bogate gospodarstwo, kolektywizacja około 1929 roku i zabranie ziemi, ojciec matki – Krupski, w domu język polski, droga do kościoła w Dołbyszu, modlitwy uczone przez mamę, przywiązanie do polskości, opory ojca przed kolektywizacją, ucieczki ojca, wywożenie na Sybir mieszkańców wioski około 1930 roku, cztery siostry jako sieroty pozostawione we wsi 001 ok. 13 min
Stosunki polsko-ukraińskie w tamtych rejonach, pozytywna ocena tych relacji, głód w latach 30., śmierć ojca, przesiedlenia do wsi na miejsce rodzin wcześniej wywiezionych, okoliczna ziemia niekorzystna dla gospodarowania – piachy, dalsze losy nowych osiedleńców, las posadzony na miejscu upraw 001 ok. 23 min
Wioska i chata rodzinna, kolektywizacja, zabranie dobytku do kołchozu, najstarsza siostra w kołchozie, po kolektywizacji ukrywanie się ojca w okolicznych wsiach, po śmierci ojca rozproszenie się sióstr, przeprowadzka do Fastowa, przeprowadzka do Kijowa, praca w Kijowie jako służba-pomoc w domu enkawudzisty, wybuch wojny w 1941 roku, ucieczka do Tarnopola, dalej jazda do Dołbysza, praca w Dołbyszu 002 od początku
Praca w Kijowie u enkawudzsty jako pomoc domowa, dobra ocena tej pracy oraz warunków życia, kościół w Dołbyszu, głód w latach 1932-1933, wojna i obawa bycia wywiezioną na roboty do Niemiec, okupacja niemiecka w Dołbyszu, kilkukrotny areszt, siostra zabrana na roboty do Niemiec 002 ok. 12 min
Głód na Ukrainie, zbieranie jagód w lesie, nędza, krochmal i zacierki jako pożywienie, choroba oczu i czasowe oślepnięcie, ratunek w szpitalu (pomoc siostry mamy pracującej w szpitalu), jedzenie w szpitalu 002 ok. 19 min
Bardzo trudne dzieciństwo, trzy pozostałe siostry i ich losy, topografia Lubarskiej Huty, 7 kilometrów do Dołbysza, Żydzi w okolicy Dołbysza, sklep żydowski 002 ok. 24 min
Śmierć taty i okoliczności jego pochówku, opieka nad grobami mamy i ojca, siostry rozpraszają się po śmierci ojca, praca w Fastowie – pomoc w gospodarstwie, pasanie krów, bardzo trudne warunki pracy i życia w Fastowie, niesłuszne oskarżenia ze strony gospodyni o kradzież i w związku z tym decyzja o przenosinach do Kijowa 003 od początku
Znacznie lepsze warunki życia i pracy w Kijowie w rodzinie enkawudzisty, nauka języka ukraińskiego, kontakty z siostrami, nieumiejętność pisania, wybuch wojny w 1941 roku, jazda do Żytomierza, dalsza jazda do Dołbysza, wejście Niemców, partyzanci i ich rola, praca w Dołbyszu w czasie okupacji niemieckiej – punkt zwożenia mleka, przejście frontu w 1944 roku 003 ok. 9 min
Zmobilizowanie do Armii Czerwonej w 1944 roku, kierowanie ruchem na zapleczu frontu, Zakarpacie, Czechy, Polska, koniec służby 60 kilometrów przed Berlinem, opowieść oficera o zamordowanej dziewczynie, odznaczenia wojenne, propozycja pozostania w Polsce – odrzucona 003 ok. 20 min
Powrót z armii do Dołbysza, siostry wracają z Niemiec, przenosiny do Równego, wyjście za mąż za Polaka, mąż z okolic Winnicy, ślub w 1948 roku, kwestia repatriacji do Polski po wojnie – próba nieudana, chrzty dzieci w domu, trzy lata pracy przy doprowadzeniu do porządku i odnowie kościoła, protesty i głodówki w sprawie zwrotu katolikom kościoła 003 ok. 30 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl