Portret Anna Moskalenko
Urodziła się 25 lutego 1937 we wsi Gruszowka między Mozyrzem a Czarnobylem (BSSR). Ojciec miał na imię Jan, a matka – Teodozja. Anna Moskalenko przeżyła całą okupacją w Gruszowce. Budynki gospodarstwa, w którym mieszkała zostały spalone przez Niemców i całą okupację, wraz z matką i bratem, mieszkała w ziemiankach w lesie. Ojca Anny Moskalenko zabrano do Armii Czerwonej. Zginął w 1944 roku na Ukrainie. Po wojnie wioska została odbudowana i Anna Moskalenko poszła do szkoły. Odmówiła wstąpienia do komsomołu w wyniku czego musiała przerwać naukę po ukończeniu piątej klasy i rozpocząć pracę w kołchozie. W kołchozie przepracowała całe życie. Wyszła za mąż za Białorusina z sąsiedniej wsi. Całe życie walczyła o prawo do wyznawania religii katolickiej. Po uzyskaniu zezwolenia na odbywanie praktyk religijnych angażowała się w budowę Kościoła w Gruszowce, a potem w Mozyrzu. W 1996 roku została przesiedlona z Gruszowki, która leży około 40 km od Czarnobyla do Mozyrza. Urodziła dwójkę dzieci. 

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1491
data nagrania: 21.07.2009
długość nagrania: 02:11:00
kraj: Białoruś
miejscowość: Mozyrz (Mazyr)
autor nagrania: Osypowicz Michał
Moskalenko Anna
Streszczenie relacji z minutnikiem

Miejsce urodzenia - wieś Gruszowka; wysiedlenie z rodzinnej wsi po wybuchu w Czarnobylu; 001 ok. 3 min

Wybuch wojny; ukrywanie się w lesie; nauka języka polskiego z modlitewników i książek; nauka w szkole po wojnie; 001 ok. 4 min

Strach rodziców przed rozmawianiem w języku polskim; praca rodziców w kołchozie; zapisy do pionierów i Komsomołu; śmierć ojca w 1944 roku na Ukrainie; praca przy uprawie roli; pomaganie matce w pracy w czasie nauki szkolnej; 001 ok. 6 min

Wkroczenie Niemców; wywózki na roboty przymusowe; uniknięcie wywózki z powodu złamania ręki; modlitwy pod krzyżem w czasie wojny; działalność partyzantów; palenie wsi przez Niemców; 001 ok. 8 min

Spalenie wsi i zamieszkanie w szałasach w lesie; wyżywienie w czasie pobytu w lesie; partyzanci ukrywający się w lasach i zabieranie przez nich jedzenia; odbudowa wsi po wojnie001 ok. 12 min.

Partyzanci radzieccy. Jedni byli dobrzy a drudzy źli. Potem poszli na Ukrainę i zostawili krowę rodzinie pani Anny Tatiany. 001 ok. 15 min

Prawosławni mieszkający we wsi od 1939 roku (rozkazy); życie religijne; opowieść o założeniu parafii - zarejestrowanie parafię zarejestrowali 25 XII 1989; 001 ok. 17 min

Wywózki na Syberię; relacje z ludnością "ruską"; relacje między katolikami i prawosławnymi 001 ok. 22 min

Okres powojenny; praca w kołchozie; brak wynagrodzenia za pracę w kołchozie 001 ok. 24 min

Opowieść o szkole, nauczycielce, o pracach w polu w czynie społecznym; 001 ok. 26 min

Postawienie krzyża w gospodarstwie; represje wobec religii; 002 ok. 29 min

Rodzina pani Anny Tatiany 001 ok. 34 min

Praca w kołchozie; sposoby na obliczanie dziennej pracy; brak wynagrodzenia w gotówce za pracę; wysokość wynagrodzenia w rublach (lata 60.); 001 ok. 35 min

Wybuch w Czarnobylu; przesiedlenia. 001 ok. 36 min

Kościół polski w Gruszowce i w Mozyrzu. 001 ok. 44 min.

Historia Krzyża w Gruszowce; represje wobec Polaków przed wojną; 002 1 min

Budowa kościoła i tworzenie parafii w Gruszowce; księża katoliccy na Białorusi 002 ok. 2 min

Represje wobec księży podczas wojny i po wojnie. 002 ok. 8 min

Wyznawanie wiary katolickiej po wojnie; odwilż po śmierci Stalina; przyjazdy księży i nabożeństwa prowadzone w domach; sposoby na wyznawanie wiary i unikanie prześladowań przez władze; 002 ok. 11 min

Próba zniszczenia krzyża przez naczelnika kołchozu; opis mszy odprawianych w domach; 002 ok. 20 min

Ukrywanie księży w domu przez panią Annę; przeszukania prowadzone w domu przez służby 003 1 min

Obchodzenie świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy 003 ok. 3 min

Osoba kardynała Świątka 003 ok. 3 min

Relacje z Białorusinami po wojnie; wyjście za mąż; życie codzienne z mężem. 003 ok. 15 min

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl