Urodziła się 29 października 1922 we wsi Bezek koło Chełma (II RP). Jej rodzice, Michał i Apolonia, mieli trójkę dzieci. Oboje pochodzili z biednych, chłopskich rodzin, pracujących przed I wojną światową w gospodarstwach ziemiańskich (jeden z dziadków Heleny Szumiłowskiej był furmanem). Również ojciec Heleny Szumiłowskiej przed 1914 rokiem pracował u miejscowego właściciela ziemskiego. Podczas I wojny światowej został wcielony do wojska, trafił do niewoli niemieckiej, a po 1918 roku wrócił do domu i założył własne gospodarstwo. W 1940 roku Helena Szumiłowska wyszła za mąż za Ukraińca, miejscowego stolarza i murarza. W 1945 roku, w związku z narodowością męża, w ramach Akcji „Wisła”, rodzina została przesiedlona do Ukraińskiej SSR, do wsi Wysoki Chutor koło Ostrowa. W 1950 roku przeniosła się do Równego, gdzie w 1962 rozpoczęła pracę jako przedszkolanka. Pracowała do emerytury w roku 1987. Urodziła trzech synów.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Intro 001 00:01-00:13 min
Recytacja wiersza, o śmierci Józefa Piłsudskiego 001 00:14-00:55 min
Historia rodziny, losy ojca podczas I wojny światowej, dzieciństwo 001 00:56- 04:17 min
Historia Marii Lechnickiej, drobnej właścicielki ziemskiej z okolicy 001 04:18-05:53 min
Szkoła, kwestie narodowości w okolicy, losy ludności ukraińskiej i polskiej przed i po I wojnie światowej 001 05:54-08:53 min
Opowieść o rodzinie, dziadkach; zwyczaje świąteczne 001 08:54- 11:19 min
Nauka w szkole przedwojennej, relacje między Polakami a Ukraińcami 001 11:20- 13:56 min
Rodzeństwo 001 13:57- 15:05 min
Wybuch wojny, walki 001 (15:06- 17:03 min
Rozrywki we wsi 001 17:04- 17:50 min
Wejście Sowietów, przymuszenie do wyjazdu w związku z akcją „Wisła”, losy powojenne 001 17:51-19:57 min
Okupacja niemiecka 001 19:57- 22:26 min
Historia męża, ślub, wesele; wybuch wojny w 1941 r. 001 22:27- 25:29 min
Przesiedlenie po wojnie do Równego, życie po przyjeździe, praca 002 00:01-04:35 min
Dzieci i wnuki; język polski 002 04:36-09:58 min
Kościół i proboszcz w Równem, społeczeństwo polskie w okolicy 002 09:59-15:36 min
Stosunki między narodowościami i religiami przed i po wojnie 002 15:37- 18:37 min
Wspomnienia o handlu przedwojennym i cenach 002 18:38-21:35 min
Życie powojenne, kupno domu w Równem 002 21:36- 26:39 min
Intro 001 00:01-00:13 min
Recytacja wiersza, o śmierci Józefa Piłsudskiego 001 00:14-00:55 min
Historia rodziny, losy ojca podczas I wojny światowej, dzieciństwo 001 00:56- 04:17 min
Historia Marii Lechnickiej, drobnej właścicielki ziemskiej z okolicy 001 04:18-05:53 min
Szkoła, kwestie narodowości w okolicy, losy ludności ukraińskiej i polskiej przed i po I wojnie światowej 001 05:54-08:53 min
Opowieść o rodzinie, dziadkach; zwyczaje świąteczne 001 08:54- 11:19 min
Nauka w szkole przedwojennej, relacje między Polakami a Ukraińcami 001 11:20- 13:56 min
Rodzeństwo 001 13:57- 15:05 min
Wybuch wojny, walki 001 (15:06- 17:03 min
Rozrywki we wsi 001 17:04- 17:50 min
Wejście Sowietów, przymuszenie do wyjazdu w związku z akcją „Wisła”, losy powojenne 001 17:51-19:57 min
Okupacja niemiecka 001 19:57- 22:26 min
Historia męża, ślub, wesele; wybuch wojny w 1941 r. 001 22:27- 25:29 min
Przesiedlenie po wojnie do Równego, życie po przyjeździe, praca 002 00:01-04:35 min
Dzieci i wnuki; język polski 002 04:36-09:58 min
Kościół i proboszcz w Równem, społeczeństwo polskie w okolicy 002 09:59-15:36 min
Stosunki między narodowościami i religiami przed i po wojnie 002 15:37- 18:37 min
Wspomnienia o handlu przedwojennym i cenach 002 18:38-21:35 min
Życie powojenne, kupno domu w Równem 002 21:36- 26:39 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl