Polacy na Wschodzie

Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00, 01] AHM_PnW_1414_Muszynska_Maria_01
Dane osobowe (nazwisko, imię, data urodzenia); wspomnienie czasów dzieciństwa; życie codzienne przed wojną; okres II wojny światowej; refleksja na temat lat 1939–45; wspomnienie śmierci ojca w czasie wojny; wspomnienie repatriacji członków rodziny;
wyjście za mąż przez Marię Muszyńską, budowa nowego domu; narodziny dwóch córek i syna; dorastanie dzieci; praca ludzi w kołchozie; refleksja na temat życia w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej i w dzisiejszej Ukrainie;

[00:05:00, 01]
Pójście na emeryturę przez Marię Muszyńską; choroba i śmierć matki; refleksja nad życiem; pochodzenie rodziców; charakterystyka gospodarstwa rodziców (4 morgi pola); wspomnienie śmierci siostry po wojnie w Gliwicach; narodowość rodziców; stosunki polsko-ukraińskie; mowa w domu w języku ukraińskim; znajomość języka polskiego przez Marię Muszyńską; znajomość języka polskiego u dzieci Marii Muszyńskiej; praca córki Hanny w Tarnopolu jako kucharka u księży;

[00:09:30, 01]
Praca starszej córki; wspomnienie kościoła w Skałacie; wspomnienie kościoła na Świętej Górze w Połupanówce; charakterystyka kościołów i drogi krzyżowej; wspomnienie księdza Wojciecha; wyjazdy do kościoła w Hałuszczyńcach; wspomnienie wnuka, który został ministrantem w kościele w Hałuszczyńcach; wspomnienie księdza Stanisława Mularza; budowa kościoła w Skałacie; wspomnienie księży;

[00:15:08, 01]
Wspomnienie wnuka i jego nauk w szkole; decyzja wnuka o pozostaniu księdzem; nauki wnuka w Kalwarii Zebrzydowskiej; przyjęcie przez wnuka święceń kapłańskich w Żytomierzu; zburzenie kościoła w Skałacie w czerwcu 1959; wyburzanie kościołów w Tarnopolu, Grzymałowie; zamknięcie kościoła w Skałacie w okresie powojennym, w latach 50.;

[00:20:49, 01]
Zamordowanie jednego księdza za słowa o zmartwychwstaniu Polski; wspomnienie zabójców księdza; procesja mieszkańców; obchodzenie świąt w domu Marii Muszyńskiej – zarówno katolickich, jak i prawosławnych;

[00:25:10, 01]
Wspomnienie stanu liczebnego Żydów w Skałacie przed wybuchem II wojny światowej; sklepy żydowskie (obuwnicze, odzieżowe); wspomnienie synagogi żydowskiej; nauka wspólnie z dziećmi polskimi, żydowskimi, ukraińskimi; życie codzienne po wojnie; wyjazd rodziców męża do Polski; zostanie Marii Muszyńskiej z mężem i synem w Skałacie; osiedlenie się rodziny męża w Legnicy, w Okmianach, Radziechowie, Bolesławcu;

[00:30:22, 01]
Charakterystyka szkoły w Skałacie; ukończenie 5 klas przez Marię Muszyńską; wspomnienie nauczycieli: Legocka, Popielowa, Popiel (dyrektor); wspomnienie lekcji religii w szkole; nauka w języku polskim; odprawianie mszy świętej dziś w języku ukraińskim; wspomnienie mszy świętych w języku łacińskim w Hałuszczyńcach; wspomnienie księdza;

[00:00:00, 02] AHM_PnW_1414_Muszynska_Maria_02
Poczucie polskiej tożsamości; wspomnienie ojca Ukraińca; wspomnienie I komunii świętej; odmówienie modlitw od Ojcze Nasz po Anioł Pański; podarowanie biblii przez księdza; refleksja na temat modlitwy w życiu Marii Muszyńskiej; nauka modlitw, koronek, różańca;

[00:06:25, 02]
Możliwość lub zakaz chodzenia do kościoła za okupacji sowieckiej i pod rządami komunistycznymi; przystąpienie dzieci Marii Muszyńskiej do I komunii w Polsce; wspomnienie księdza Józefa Groszeckiego; uroczystość I komunii;

[00:10:52, 02]
Wspomnienie chrztu córek i syna; opis cerkwi prawosławnej; refleksja na temat prawosławia w Skałacie; wspomnienie wkroczenia żołnierzy sowieckich do Skałatu; wspomnienie okupacji sowieckiej i niemieckiej; wspomnienie wojny niemiecko-sowieckiej;

[00:16:03, 02]
Zdejmowanie krzyży ze ścian; ocalenie domu w czasie wojny około 1944 roku; wspomnienie aresztowań i wywożenia ludzi wagonem towarowym przez Sowietów zimą, po wkroczeniu w 1939 roku; wspomnienie aresztowań ludności cywilnej podczas drugiego wejścia Armii Czerwonej do Skałatu;

[00:20:22, 02]
Wspomnienie strzelania do ludności, do księży i sióstr zakonnych po wojnie przez Ukraińców; wspomnienie morderstw na Wołyniu, palenia wsi; wspomnienie mordu w Sorocku; repatriacja Polaków do Polski, w tym do Jeleniej Góry; przyczyny pozostania po wojnie Marii Muszyńskiej w Skałacie; wyjazd jednej siostry do kuzyna do Polski; żal z powodu braku powrotu do Polski;

[00:25:22, 02]
Stosunki polsko-ukraińskie w dzisiejszej Ukrainie; sytuacja ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej; rozstrzelanie Żydów za miastem; stosunek Polaków do Żydów; wyjazd Żydów do Izraela; zabranie Polaka ze Starego Skałatu przez Żydów do Ameryki w podziękowaniu za uratowanie życia w czasie II wojny światowej; wspomnienie śmierci ojca 5 kwietnia 1944; uniknięcie pracy w kołchozie, zachowanie gospodarstwa przez rodzinę Marii Muszyńskiej; praca w urzędzie powiatowym;

[00:30:00, 02]
Wspomnienie pracy ludności w kołchozie; refleksja na temat braku pracy i płacy w dzisiejszej Ukrainie; charakterystyka powojennego Tarnopolu i pomocy władz dla ludności; refleksja na temat stosunku Ukraińców do Polaków; wyjazd Ukraińców do Rosji.