Portret Wiktoria Kasiewicz-Wasilewska
Urodziła się 18 października 1921 we wsi Ciereszki. Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Ukończyła sześć klas w szkole powszechnej w Ciereszkach. Rodzice nie posłali jej do kolejnych szkół, ponieważ była potrzebna jako pomoc w gospodarstwie. Od trzynastego roku życia tkała len. W 1942 roku wyszła za mąż za Bronisława Wasilewskiego, sąsiada z tej samej wsi, mieli trzy córki. W 1945 roku nie zdecydowała się, pomimo chęci, na wyjazd do Polski, ponieważ ranny i leżący w szpitalu na terenie Niemiec mąż nie mógł wrócić do domu aż do października 1945 (przeszedł szlak bojowy z Wojskiem Polskim do Berlina w latach 1943-1945). Po wojnie Wiktoria Kasiewicz-Wasilewska pracowała razem z mężem w kołchozie, gdzie przez sześć lat pisała i opracowywała dokumenty. Chorowała i po operacji w latach 60. przebywała w domu, pracując przy gospodarstwie. W 2008 roku przeprowadziła się do Głębokiego. Nigdy po wojnie nie była w Polsce.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1404
data nagrania: 29.07.2009
długość nagrania: 02:04:00
kraj: Białoruś
miejscowość: Głębokie (Hłybokaje)
autor nagrania: Pałka Jarosław
Kasiewicz-Wasilewska Wiktoria
Streszczenie relacji z minutnikiem

Rodzina, szkoła, tylko sześć klas ukończone mimo chęci dalszej nauki, ślub w 1942 roku, szykany związane z religijnością w okresie powojennym, drwiny z córki w szkole, wyśmiewanie córki za przestrzeganie postu 001 od początku

Mąż na froncie ranny pod Berlinem (1945), trzy córki, dziewięcioro wnuków, czternaścioro prawnuków, śmierć jednego z wnuków, losy córek, choroba i operacja w szpitalu w 1962 roku zakończona sukcesem, kłopoty związane z chorobą, zmiana trybu życia 001 ok. 7 min

Dom rodzinny, tkactwo, roboty gospodarskie, pięcioro rodzeństwa w domu, losy braci, kołchozy po wojnie, gospodarstwo rodziców przed wojną - osiem hektarów, obrabianie cudzej ziemi, hobby brata - konie, trudniejsze czasy w kołchozie po wojnie, zła sytuacja w kołchozach - bardzo marne zarobki 001 ok. 14 min

Tata przygłuchy, język polski i język białoruski w domu, droga do kościoła 1,5 kilometra, jazda rowerem do kościoła, wejście Niemców (1941), niebezpieczni partyzanci i możliwy odwet niemiecki, partyzanci biją starszego brata Wiktorii Kasiewicz-Wasilewskiej, Niemcy chcą zabrać p. Kasiewicz i jej męża w nieznanym kierunku, prawdopodobnie na roboty albo na śmierć - wydarzenie szczęśliwie zakończone 001 ok. 23 min

Mobilizacja do armii polskiej, mąż w armii od grudnia 1943, mąż wraca w 1945 roku, 2 maja 1945 - mąż raniony, powrót męża do domu na jesieni, ubodzy ludzie proszą o pomoc w okresie tuż powojennym 001 ok. 32 min

Niechęć wobec kołchozów, "nałogi" karne, jednak znalezienie się w kołchozie, sześć lat pisania i opracowywania dokumentów kołchozowych w domu, dalsze lata aktywności, charakterystyka rodziców, charakterystyka męża oraz swojego małżeństwa 002 od początku

Wieś Ciereszki i jej domy, gospodarstwo, Polacy i Białorusini, kościół w Hermanowiczach po wojnie - zamieniony na magazyn i młyn, próba rozebrania kościoła przez władze - udaremniona, wyremontowanie kościoła po 1987 roku, radość z odzyskania kościoła w 1987 roku, dzwon kościelny zakopany przed komunistami i odnaleziony po czterdziestu latach w ziemi, remont kościoła, organy w kościele 002 ok. 7 min

Chór przy kościele przed wojną, sen o Opatrzności Bożej, 25 kilometrów drogi do miejsca pierwszej komunii świętej córki, pierwsza komunia święta w atmosferze pewnej konspiracji, obawy z tym związane 002 ok. 19 min

Szkoła w Hermanowiczach przed wojną, pałac w Hermanowiczach, Żyd w klasie, koleżanki i koledzy ze szkoły, lekcje rozpoczynane modlitwą, ulubione przedmioty - historia i język polski, biblioteka szkolna, ulubione książki - "Potop" i "Wojna i Pokój" 003 od początku

Recytowane wiersze, śmierć Piłsudskiego, tydzień bez nauki w szkole po śmierci marszałka, słuchanie pogrzebu przez radio, portrety Piłsudskiego i Mościckiego w szkole, nauczyciele w szkole przedwojennej, ich nazwiska, spacer przyrodniczy do lasu w czasie lekcji, znajomi z klasy, miasteczko Hermanowicze 003 ok. 10 min

Przypowieść o Mieszku i Leszku, sklepy żydowskie w Hermanowiczach, spółdzielnia polska, mordowanie Żydów przez hitlerowców, kino, ulubione filmy, dom rodzinny i piec w domu 004 od początku

Tkanie materiałów z lnu na własny użytek domowy, wybuch wojny podczas rwania lnu, mężczyźni idący do wojska, brat wraca z walk (1939), listy od męża będącego w wojsku polskim (1943-1945), mąż wracający do domu w październiku 1945 004 ok. 20 min

Chęć wyjazdu do Polski w 1945 roku, pozostanie na miejscu i czekanie na męża wracającego z wojny, mąż wraca z wojny, sąsiedzi wyjeżdżający do Polski; przyczyny, dlaczego nigdy po wojnie nie była w Polsce, operacja w szpitalu w Połocku, zapoznanie przyszłego męża jeszcze w szkolnych latach, ślub 004 ok. 30 min

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl