Polacy na Wschodzie

Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] Czaman_Stanislaw_AHM_PnW_1155_01
Rodzice i rodzeństwo rozmówcy; rodzinne gospodarstwo rolne; osiemnaście porodów matki, z czego przeżyło sześcioro dzieci;

[01, 00:05:01]
Dwie siostry niezamężnymi pannami; uprawa roli przed wojną; areał pola; ziemia dana po ślubie; budowa domu;

[01, 00:10:07]
Wspomnienia o młodości matki rozmówcy; szycie przez młodą matkę; rodzinne wyjścia do kościoła; żebrak krasławski zwany św. Piotrem;

[01, 00:15:02]
Żebrak krasławski zwany św. Piotrem – ciąg dalszy; kościelne dzwony w Iłukszcie; wywóz dzwonów; prezes Bugajow; Cygani i Żydzi w jednej linii;

[01, 00:20:01]
Rozmówca powojennym deputowanym w Krasławiu; spóźnienie na zebranie ze względu na pójście do kościoła; służba w sowieckim wojsku; odznaczenie medalem;

[00:00:00] Czaman_Stanislaw_AHM_PnW_1155_02
Walki frontowe w I wojnie światowej koło Iłuksztów; pierwsze samoloty wojskowe; zniszczenia spowodowane pożarami w miasteczku; ocalałe budynki;

[02, 00:05:09]
Pomoc humanitarna dla ludności cywilnej; odbudowa kościoła z cegły; wyjazd do niezniszczonego Krasławia całej rodziny; nastanie niepodległej Polski;

[02, 00:10:04]
Zakończenie walk; dobrobyt w Krasławiu; zauroczenie oficera Kowalskiego w siostrze rozmówcy; religijność polskich wojskowych;

[02, 00:15:00]
Odejście polskiego wojska; polski cmentarz wojenny w Krasławiu; list od oficera Kowalskiego; śmierć rannego konia; polska jadłodajnia i polska szkoła w Krasławiu w międzywojniu; polska szkoła we współczesnym Krasławiu;

[02, 00:20:00]
Organizacje szkolne; harcerska drużyna im. Stefana Batorego; nauczyciel Lasiewicz z Krasławia polskim posłem do parlamentu łotewskiego; choroba na płuca i śmierć posła; ślub z Rosjanką; konwersja żony na katolicyzm i przyjęcie polskości;

[02, 00:25:05]
Niezamknięcie polskiej szkoły za dyktatury Ulmanisa; pomnik na wojskowym cmentarzu polskim z inicjatywy posła Lasiewicza; zniszczenie pomnika przez komunistów w 1941;

[00:00:00] Czaman_Stanislaw_AHM_PnW_1155_03
Pomoc lekarza poborowego; Ochrona przed wcieleniem do niemieckiego wojska z powodu polskiego pochodzenia; przybycie Rosjan w 1944; wcielenie do sowieckiego wojska; walka na froncie;

[03, 00:05:00]
Modlitwa od pobożnego starca w liście od córki; odmawianie modlitwy w wojsku; dwukrotne uratowanie życia prze Matkę Boską; strach frontowy;

[03, 00:10:00]
Spotkanie z oficerem; praca przy sztabie; powojenna praca jako szewc; strażnik przy sztabie; zaopatrzenie na froncie;

[03, 00:15:10]
Historia z medalikiem; wiara wśród komunistów; polowa lekarka i jej wierzący pomocnicy; wyjazd wojska do Rumunii; piękno krajobrazu w trakcie podróży;

[03, 00:20:00]
Chorowanie na egzemę; pomoc w szpitalu polowym; radość na wieść o zakończeniu wojny; rumuńska muzyka;

[03, 00:25:00]
Niemiecki pastor z żoną; porządek i ład wojska sowieckiego w Rumunii; rozstrzeliwanie za rabunki i gwałty; precedens frontowy z gazety;

[03, 00:30:02]
Piękno Rumuni i dobroć jej mieszkańców; żółwie w rumuńskiej rzece; wiek rozmówcy; myślenie o zmarłych bliskich;

[03, 00:35:01]
Przysięga harcerska; harcówka krasławska; pasanie krów przez dzieci i budowanie szałasów; problemy z chodzeniem rozmówcy; upadek rozmówcy na drodze;

[03, 00:40:00]
Problemy po upadku; komunistyczne rządy po wojnie; powojenna praca jako kierownik szewców; rozliczenia w pracy; zamknięcie łaźni;

[03, 00:45:00]
Pokrycie długów po łaźni; liczba pracowników w zakładzie; wielozadaniowość zakładu: łaźnia, krawcowe, tkalnie.