Urodziła się 9 marca 1929 w rejonie Kamieńca Podolskiego (Ukraińska SRR). Wraz z rodzicami została deportowana do Kazachstanu w 1936 roku. Trafiła do Konstantinowki, zamieszkała z rodzicami w ziemiance. Wkrótce zaczęła chodzić do szkoły. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 roku aresztowano jej ojca. W 1942 roku matkę aresztowano za kradzież garści pszenicy. Józefa Jakuszewska zamieszkała wtedy z inną polską rodziną. Nie chodziła do szkoły, pracowała. Po wojnie, kiedy matka wróciła, Józefa Jakuszewska zamieszkała wraz z nią w osobnej ziemiance. Pracowała już wówczas w sowchozie, potem przeniosła się do Czkałowa.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_0998
data nagrania: 23.09.2008
długość nagrania: 01:13:00
kraj: Kazachstan
miejscowość: Czkałowo
autor nagrania: Bronowicki Michał
Jakuszewska Józefa
Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] AHM_PnW_0998_Jakuszewska_Józefa_01
Deportacja do Kazachstanu w 1936 roku; losy rodziców – aresztowanie ojca w latach 30. i matki w latach 40.;

[00:05:00, 01]
Podróż pociągiem do Kazachstanu; praca w kołchozie po przyjeździe;

[00:10:00, 01]
Nauka w szkole; głód; nauka czytania w j. polskim; rozmowy w domu w j. polskim; aresztowanie matki w 1942 roku; zamieszkanie u obcej rodziny; powrót matki po 7 latach i przeprowadzka do Czkałowa;

[00:15:00, 01]
Komendantura i zakaz opuszczania wioski bez zezwolenia; informacje o rozstrzelaniu ojca; poszukiwanie mogiły ojca;

[00:20:00, 01]
Wcielanie Polaków do armii pracy [trudoarmia] w czasie wojny; brak chęci wyjazdu do Polski; zamieszkanie w ziemiance; przeprowadzka z Konstantinowki do Czkałowa;

[00:00:00] AHM_PnW_0998_Jakuszewska_Józefa_02
Warunki życia w ziemiance; stosunki z Kazachami; wyżywienie; zimy w Kazachstanie;

[00:05:00, 02]
Wcielanie Polaków do armii pracy; wspomnienie Dnia Zwycięstwa; życie religijne; potajemne modlitwy w domach;

[00:10:00, 02]
Poznanie przyszłego męża; praca w Konstantinowce;

[00:15:00, 02]
Śmierć Stalina; warunki życia po zakończeniu wojny; dni pracy w kołchozie;

[00:20:00, 02]
Refleksja o warunkach życia kiedyś i dziś; powstanie kościoła; przyjazd księdza;

[00:25:00, 02]
Odmawianie modlitw w j. polskim; święta państwowe w okresie ZSRR;

[00:30:00, 02]
Stosunek do Polski; dzieci Józefy Jakuszewskiej.

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]