Urodził się 28 października 1940 w miejscowości Pierwomajka (Kazachstan), dokąd trafiła jego rodzina — Polacy deportowani w 1936 roku z obwodu żytomierskiego na Ukrainie. Dzieciństwo i młodość spędził pracując fizycznie w gospodarstwie. W latach 1947–59 uczęszczał do szkoły w pobliskim Sadowoje, gdzie po wojnie zamieszkała jego rodzina. Po ukończeniu nauki został powołany do wojska i trafił do batalionów pracujących przy układaniu dróg kolejowych w Karelo-Fińskiej SRR. W latach 60. powrócił do Kazachstanu i osiadł w Celinogradzie (Astanie). Został uczniem technikum budowlanego, a następnie podjął studia inżynierskie. Pracował jako technik budowlany. Aktywnie działał w środowisku polskich katolików w Kazachstanie.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_0991
data nagrania: 19.09.2008
długość nagrania: 01:22:00
kraj: Kazachstan
miejscowość: Astana
autor nagrania: Sawicki Jan
Bronowicki Michał
Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] AHM_PnW_0991_Sawicki_Jan_01
Deportacja rodziny z Ukrainy do Kazachstanu w 1936 roku; wcielenie ojca do armii pracy i jego śmierć;

[00:05:00, 01]
Praca w Kazachstanie; mniejszości narodowe w Kazachstanie; stosunki między Polakami i miejscową ludnością;

[00:10:00, 01]
Komendant we wsi; kontrola wyjazdów;

[00:15:00, 01]
Śmierć Stalina i strach przed represjami; rodzeństwo Jana Sawickiego;

[00:20:00, 01]
Śmierć ojca w 1944 roku; deportacje Czeczenów i Inguszy; śmiertelność wśród przyjezdnych;

[00:25:00, 01]
Życie codzienne w Kazachstanie: praca, brak dni wolnych; choroby i śmiertelność;

[00:30:00, 01]
Nauka w szkole; problemy z opuszczeniem wsi i wyjazdami do miasta; życie religijne – potajemne modlitwy; decyzja o niezapisaniu się do partii;

[00:35:00, 01]
Donosiciele w pracy i wśród sąsiadów;

[00:00:00] AHM_PnW_0991_Sawicki_Jan_02
Obchody Dnia Zwycięstwa; żałoba w szkole po śmierci Stalina; służba w wojsku i krytykowanie władz;

[00:05:00, 02]
Służba wojskowa przy granicy z Finlandią; koniec służby wojskowej i osiedlenie się w Astanie (dawniej: Celinograd); życie rodzinne;

[00:10:00, 02]
Nauka języka polskiego; życie religijne – potajemne spotkania w domach; przyjęcie chrztu w dorosłym życiu;

[00:15:00, 02]
Odremontowanie kościoła; strach przed donosicielami;

[00:20:00, 02]
Polacy w Astanie; kurs języka polskiego i kultury polskiej;

[00:25:00, 02]
Wyjazdy do Polski; Karta Polaka;

[00:30:00, 02]
Stosunki z Kazachami;

[00:35:00, 02]
Pochówki deportowanych Polaków po wojnie;

[00:40:00, 02]
Stosunek do Polski; poczucie tożsamości narodowej.

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl