Urodził się 12 maja 1928 we wsi Samojłowicze (pow. wołkowyski, woj. białostockie, II RP). Jego ojciec Włodzimierz Jakowczyk był oficerem wojska polskiego, w czasie I wojny światowej walczył w Legionach Piłsudskiego. Matka Anna Nowik była nauczycielką. W 1943 roku, jako 15-latek, wstąpił do Armii Krajowej. Trafił do oddziału Alfonsa Kopacza (ps. “Wróbel”). W 1948 roku został schwytany podczas jednej z akcji likwidacji organizatorów kołchozów i trafił do więzienia w Wołkowysku, a potem do Grodna. Został skazany na 25 lat łagrów. W tym samym roku trafił do łagru w Incie (Republika Komi), z którego uciekł w 1950 roku. Został złapany i ostatecznie wyszedł z więzienia w 1969 roku. Po zwolnieniu z łagru nie został wpuszczony do Polski ze względu na "ciężką zbrodnię przeciwko narodowi ZSRR", jak napisano w jego dokumentach. Zamieszkał w Dołbyszu na Żytomierszczyźnie. Ożenił się z Zofią Sarnicką. W 2005 roku został wyróżniony polskim medalem Pro Memoria za zasługi w okresie II wojny światowej, a w maju 2008 roku otrzymał Kartę Polaka. Zmarł w 2019 roku we Wrocławiu. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_0840_Franciszek_Jakowczyk_01
Miejsce urodzenie, rodzice, codzienność przedwojenna we wsi Samojłowicze;
[00:05:00, 01]
II wojna światowa – okupacja niemiecka na Białostocczyźnie;
[00:10:00, 01]
Walka w partyzantce AK na terenie Białostocczyzny, Grodzieńszczyzny i dzisiejszej Ukrainy;
[00:15:00, 01]
Uwięzienie przez NKWD, wyrok, wieloletni pobyt w więzieniach i łagrach sowieckich na Syberii;
[00:20:00, 01]
Próby ucieczki z łagru;
[00:25:00, 01]
Wyjście z karnego obozu w 1969 roku; przeprowadzka do Dowbysza (Żytomierszczyzna), poznanie żony;
[00:00:00] AHM_PnW_0840_Franciszek_Jakowczyk_02
Pochodzenie rodziców Franciszka Jakowczyka;
[00:05:00, 02]
Spotkania z banderowcami; wieś Samojłowicze przed wojną; stosunki polsko-białoruskie;
[00:10:00, 02]
Szkoła polska; Tatarzy na Białostocczyźnie;
[00:15:00, 02]
Nastroje przed wybuchem II wojny światowej; początek okupacji sowieckiej na Białostocczyźnie;
[00:20:00, 02]
Obwód białostocki Białoruskiej SRR (ZSRR); okupacja sowiecka w obwodzie białostockim;
[00:25:00, 02]
Przywitanie się i rozmowa z żoną Franciszka Jakowczyka – Zofią Jakowczyk;
[00:30:00, 02]
Wstąpienie Franciszka Jakowczyka do Armii Krajowej, służba w oddziale „Wróbla” i warunki życia w partyzantce;
[00:35:00, 02]
Męczennice z Nowogródka – siostry zakonne rozstrzelane przez hitlerowców;
[00:00:00] AHM_PnW_0840_Franciszek_Jakowczyk_03
Życie codzienne w sowieckim obozie karnym w Workucie;
[00:05:00, 03]
Przeniesienie do obozu we Włodzimierzu, a następnie do Mordwińskiej ASRR;
[00:10:00, 03]
Odsiadywanie kary w łagrze wspólnie z arcybiskupem metropolitą Lwowa Josyfem Slipyj;
[00:15:00, 03]
Josyf Slipyj; praktykowanie religii w łagrze;
[00:20:00, 03]
Warunki bytowe w więzieniach (Workuta, Włodzimierz);
[00:25:00, 03]
Współwięźniowie;
[00:30:00, 03]
Ucieczka, proces, aresztowanie; zmiany po śmierci Stalina;
[00:35:00, 03]
Zwolnienie z obozu karnego;
[00:40:00, 03]
Śpiewanie pieśni „O mój rozmarynie”.
[00:00:00] AHM_PnW_0840_Franciszek_Jakowczyk_01
Miejsce urodzenie, rodzice, codzienność przedwojenna we wsi Samojłowicze;
[00:05:00, 01]
II wojna światowa – okupacja niemiecka na Białostocczyźnie;
[00:10:00, 01]
Walka w partyzantce AK na terenie Białostocczyzny, Grodzieńszczyzny i dzisiejszej Ukrainy;
[00:15:00, 01]
Uwięzienie przez NKWD, wyrok, wieloletni pobyt w więzieniach i łagrach sowieckich na Syberii;
[00:20:00, 01]
Próby ucieczki z łagru;
[00:25:00, 01]
Wyjście z karnego obozu w 1969 roku; przeprowadzka do Dowbysza (Żytomierszczyzna), poznanie żony;
[00:00:00] AHM_PnW_0840_Franciszek_Jakowczyk_02
Pochodzenie rodziców Franciszka Jakowczyka;
[00:05:00, 02]
Spotkania z banderowcami; wieś Samojłowicze przed wojną; stosunki polsko-białoruskie;
[00:10:00, 02]
Szkoła polska; Tatarzy na Białostocczyźnie;
[00:15:00, 02]
Nastroje przed wybuchem II wojny światowej; początek okupacji sowieckiej na Białostocczyźnie;
[00:20:00, 02]
Obwód białostocki Białoruskiej SRR (ZSRR); okupacja sowiecka w obwodzie białostockim;
[00:25:00, 02]
Przywitanie się i rozmowa z żoną Franciszka Jakowczyka – Zofią Jakowczyk;
[00:30:00, 02]
Wstąpienie Franciszka Jakowczyka do Armii Krajowej, służba w oddziale „Wróbla” i warunki życia w partyzantce;
[00:35:00, 02]
Męczennice z Nowogródka – siostry zakonne rozstrzelane przez hitlerowców;
[00:00:00] AHM_PnW_0840_Franciszek_Jakowczyk_03
Życie codzienne w sowieckim obozie karnym w Workucie;
[00:05:00, 03]
Przeniesienie do obozu we Włodzimierzu, a następnie do Mordwińskiej ASRR;
[00:10:00, 03]
Odsiadywanie kary w łagrze wspólnie z arcybiskupem metropolitą Lwowa Josyfem Slipyj;
[00:15:00, 03]
Josyf Slipyj; praktykowanie religii w łagrze;
[00:20:00, 03]
Warunki bytowe w więzieniach (Workuta, Włodzimierz);
[00:25:00, 03]
Współwięźniowie;
[00:30:00, 03]
Ucieczka, proces, aresztowanie; zmiany po śmierci Stalina;
[00:35:00, 03]
Zwolnienie z obozu karnego;
[00:40:00, 03]
Śpiewanie pieśni „O mój rozmarynie”.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]