Urodziła w 1923 roku we wsi Szydłowce (obwód Kamieniec Podolski, Ukraińska SRR). Ponieważ jej dziadkowie nie chcieli wstąpić do kołchozu, rodzinę uznano za „wrogów ludu”. W 1932 roku ojciec Adeli Mołodej został aresztowany za domniemane związki z Polską. Wypuszczono go, a po 3 miesiącach powtórnie aresztowano za udzielenie pomocy kułakowi wyrzuconemu z gospodarstwa. Po pół roku ojciec Adeli Mołodej został zwolniony, w obawie przed kolejnymi represjami ukrywał się w Kamieńcu Podolskim, dokąd po roku sprowadził rodzinę. W 1936 roku został kolejny raz aresztowany, wrócił po roku. Zginął podczas bombardowania Kamieńca w 1941 roku. W marcu 1942 Adela Mołoda z rodziną wróciła do rodzinnej wsi, Szydłowców. W czerwcu tego samego roku została wysłana na roboty przymusowe do Niemiec, gdzie przebywała w obozie pracy w Alzacji. Po wyzwoleniu obozu została przetransportowana do sowieckiej strefy okupacyjnej i skierowana do przymusowej pracy w szpitalu polowym. Tam poznała swojego męża, Rosjanina, oficera sowieckiego. W 1947 roku wróciła z nim na Ukrainę i zamieszkała w Łucku. W 1950 roku rozwiodła się. Adela Mołoda wróciła do Kamieńca Podolskiego, wyszła powtórnie za mąż.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Część autobiograficzna; dziadkowie we wsi Szydłowce, którzy nie chcieli iść do kołchozu; miano „wrogów narodu”; głód; aresztowanie ojca za „związki z Polską”; 001 ok. 1 min
Ojciec uwięziony za pomoc kułakowi; po uwolnieniu ucieczka ojca do Kamieńca; przeprowadzka rodziny do Kamieńca; 001 ok. 6 min
Powtórne aresztowanie ojca w Kamieńcu; represje w rodzinie; wywózki; przebieg śledztwa w sprawie ojca; 001 ok. 13 min
Początek wojny; bombardowanie Kamieńca; ucieczka na wieś; 1942 czerwiec – wywózka do Niemiec na roboty przymusowe; 001 ok. 21 min
Małżeństwo z wojskowym; przeprowadzka do Łucka; rozwód – z powodu „niemieckiej przeszłości”; powrót do Kamieńca; powtórne małżeństwo; 001 ok. 26 min
Po wojnie – strach przed mówieniem o pobycie w Niemczech i o represjach; 001 ok. 29 min
Wieś rodzinna; stosunki polsko-ukraińskie; święta religijne; praktyki religijne w małżeństwie; 002 ok. 1 min
Chodzenie do kościoła i cerkwi; 002 ok. 8 min
Walka o zwrot kościołów w Kamieńcu; ślub kościelny w latach 80.; 002 ok. 13 min
Tożsamość polska; tożsamość religijna; język polski, język w kościele; głęboka wiara i codzienne praktyki religijne; 002 ok. 16 min
Otwarcie kaplicy w Kamieńcu podczas „pierestrojki”; język polski w domu rodzinnym – strach przed mówieniem po polsku; 002 ok. 23 min
Głód na robotach w Niemczech; 002 ok. 28 min
Bombardowanie Kamieńca w 1941 roku; ucieczka na wieś. „Madziarzy”, SS; partyzanci sowieccy; policja pomocnicza, ukraińska; 002 ok. 32 min
Zagłada Żydów kamienieckich; getto, rozstrzeliwanie; głód po wojnie na Ukrainie; 002 ok. 37 min
Żydzi w Kamieńcu przed wojną; wyjazdy Żydów do Izraela w latach 80.; 003 ok. 1 min
Wywózka do Niemiec, 80 osób ze wsi; transport do Niemiec; trafienie do obozu i do pracy w fabryce; bombardowanie obozu przez Amerykanów; 002 ok. 5 min
Praca w fabryce w miejscowości pod francuską granicą; współwięźniowie; 003 ok. 11 min
Francuzi-robotnicy przymusowi; bombardowanie w styczniu 1945; kopanie okopów; 003 ok. 16. min
Koleżanka z obozu, ranna w czasie bombardowania; „Dobra Niemka”; kara za opuszczenie obozu; 003 ok. 22 min
Wyzwolenie obozu przez Amerykanów, kwiecień 1945; Amerykanie werbują do pracy do USA; 003 ok. 30 min
Przejazd do sowieckiej strefy okupacyjnej; praca w lazarecie, potem w szpitalu – półtora roku; zapoznanie się z mężem, Rosjaninem; 003 ok. 38 min
Represje powojenne wobec osób, które były na robotach przymusowych w Niemczech; refleksja podsumowująca o życiu; 003 ok. 43 min
Część autobiograficzna; dziadkowie we wsi Szydłowce, którzy nie chcieli iść do kołchozu; miano „wrogów narodu”; głód; aresztowanie ojca za „związki z Polską”; 001 ok. 1 min
Ojciec uwięziony za pomoc kułakowi; po uwolnieniu ucieczka ojca do Kamieńca; przeprowadzka rodziny do Kamieńca; 001 ok. 6 min
Powtórne aresztowanie ojca w Kamieńcu; represje w rodzinie; wywózki; przebieg śledztwa w sprawie ojca; 001 ok. 13 min
Początek wojny; bombardowanie Kamieńca; ucieczka na wieś; 1942 czerwiec – wywózka do Niemiec na roboty przymusowe; 001 ok. 21 min
Małżeństwo z wojskowym; przeprowadzka do Łucka; rozwód – z powodu „niemieckiej przeszłości”; powrót do Kamieńca; powtórne małżeństwo; 001 ok. 26 min
Po wojnie – strach przed mówieniem o pobycie w Niemczech i o represjach; 001 ok. 29 min
Wieś rodzinna; stosunki polsko-ukraińskie; święta religijne; praktyki religijne w małżeństwie; 002 ok. 1 min
Chodzenie do kościoła i cerkwi; 002 ok. 8 min
Walka o zwrot kościołów w Kamieńcu; ślub kościelny w latach 80.; 002 ok. 13 min
Tożsamość polska; tożsamość religijna; język polski, język w kościele; głęboka wiara i codzienne praktyki religijne; 002 ok. 16 min
Otwarcie kaplicy w Kamieńcu podczas „pierestrojki”; język polski w domu rodzinnym – strach przed mówieniem po polsku; 002 ok. 23 min
Głód na robotach w Niemczech; 002 ok. 28 min
Bombardowanie Kamieńca w 1941 roku; ucieczka na wieś. „Madziarzy”, SS; partyzanci sowieccy; policja pomocnicza, ukraińska; 002 ok. 32 min
Zagłada Żydów kamienieckich; getto, rozstrzeliwanie; głód po wojnie na Ukrainie; 002 ok. 37 min
Żydzi w Kamieńcu przed wojną; wyjazdy Żydów do Izraela w latach 80.; 003 ok. 1 min
Wywózka do Niemiec, 80 osób ze wsi; transport do Niemiec; trafienie do obozu i do pracy w fabryce; bombardowanie obozu przez Amerykanów; 002 ok. 5 min
Praca w fabryce w miejscowości pod francuską granicą; współwięźniowie; 003 ok. 11 min
Francuzi-robotnicy przymusowi; bombardowanie w styczniu 1945; kopanie okopów; 003 ok. 16. min
Koleżanka z obozu, ranna w czasie bombardowania; „Dobra Niemka”; kara za opuszczenie obozu; 003 ok. 22 min
Wyzwolenie obozu przez Amerykanów, kwiecień 1945; Amerykanie werbują do pracy do USA; 003 ok. 30 min
Przejazd do sowieckiej strefy okupacyjnej; praca w lazarecie, potem w szpitalu – półtora roku; zapoznanie się z mężem, Rosjaninem; 003 ok. 38 min
Represje powojenne wobec osób, które były na robotach przymusowych w Niemczech; refleksja podsumowująca o życiu; 003 ok. 43 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]