Urodziła się 2 lutego 1926 jako jedno z siedmiorga dzieci Elżbiety z d. Świderskiej i Lucjana Podziały we wsi Podziawy koło Przebrodzia (II RP). Rodzice mieli 8 hektarów ziemi. Franciszka Kajro ukończyła siedmioklasową szkołę wieczorową (cztery klasy szkoły polskiej w chutorach Filipienko i później u Paszkiewiczów). Potajemnie uczyła religii dzieci z sąsiednich wsi. Komunię świętą przyjęła w kościele parafialnym w Ikaźni. Całą wojnę przeżyła w rodzinnej wsi. Po wojnie mieszkała w Podziawach, pracowała w kołchozie w Białoruskiej SRR. W 1956 roku przyjechała na Łotwę do Jełgawy w poszukiwaniu pracy zarobkowej. Wyszła za mąż za Łotysza. Przez 15 lat, aż do emerytury pracowała przy dojeniu krów. Od 1981 roku mieszkała w Krasławiu.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa (szkoła) i okupacja sowiecka (tajne nauczanie religii) 001 ok. 1 min
Okupacja niemiecka i druga okupacja sowiecka (prześladowania religijne) 001 ok. 5,5, min
Dzieciństwo na Brasławszczyźnie we wsi Podziawy (mieszkańcy katolicy i prawosławni) 001 ok. 9 min
Nauczanie podstawowe (metodyka nauczania) 001 ok. 12 min
Kołchoz w Białoruskiej SRR i przyjazd na Łotwę w 1956 001 ok. 17 min
Koleżanki szkolne (relacje polsko-żydowskie) 001 ok. 22 min
Losy Żydów z Druji podczas okupacji niemieckiej 001 ok. 22,5 min
Partyzanci podczas okupacji niemieckiej 001 ok. 26,5 min
Nauczanie w szkole przed wojną o Józefie Piłsudskim i pogrzeb 1935 001 ok. 28,5 min. i 002 ok. 1 min
Losy kościoła w Ikaźni podczas komunizmu 002 ok. 2 min
Pierwsze dni II wojny światowej (okupacje sowieckie i niemiecka), tworzenie kołchozów 002 ok. 5 min
Wywózki na Sybir i wkroczenie Niemców do wsi Podziawy 002 ok. 9 min
Koniec wojny i codzienność powojenna (kołchozy) 002 ok. 15 min
Śmierć Stalina 002 ok. 29 min
Rozpad ZSRR 002 ok. 33 min
Najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa (szkoła) i okupacja sowiecka (tajne nauczanie religii) 001 ok. 1 min
Okupacja niemiecka i druga okupacja sowiecka (prześladowania religijne) 001 ok. 5,5, min
Dzieciństwo na Brasławszczyźnie we wsi Podziawy (mieszkańcy katolicy i prawosławni) 001 ok. 9 min
Nauczanie podstawowe (metodyka nauczania) 001 ok. 12 min
Kołchoz w Białoruskiej SRR i przyjazd na Łotwę w 1956 001 ok. 17 min
Koleżanki szkolne (relacje polsko-żydowskie) 001 ok. 22 min
Losy Żydów z Druji podczas okupacji niemieckiej 001 ok. 22,5 min
Partyzanci podczas okupacji niemieckiej 001 ok. 26,5 min
Nauczanie w szkole przed wojną o Józefie Piłsudskim i pogrzeb 1935 001 ok. 28,5 min. i 002 ok. 1 min
Losy kościoła w Ikaźni podczas komunizmu 002 ok. 2 min
Pierwsze dni II wojny światowej (okupacje sowieckie i niemiecka), tworzenie kołchozów 002 ok. 5 min
Wywózki na Sybir i wkroczenie Niemców do wsi Podziawy 002 ok. 9 min
Koniec wojny i codzienność powojenna (kołchozy) 002 ok. 15 min
Śmierć Stalina 002 ok. 29 min
Rozpad ZSRR 002 ok. 33 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl