Urodziła się 22 maja 1921 w Smotryczu w obwodzie kamienieckim. Pochodziła z katolickiej rodziny. Miała starszego brata i młodszą siostrę. W latach 30. wraz z kolektywizacją rolnictwa w ZSRR, rodzice utracili 1,5 ha ziemi i zostali zmuszeni do pracy w kołchozie. W 1935 roku zmarł ojciec. Emilia Migdalska ukończyła cztery klasy w szkole polskiej w Smotryczu, do 1935 roku skończyła trzy klasy w szkole polskiej we wsi Tynna. W 1939 roku ukończyła średnią szkołę ukraińską. Jako jedyna w rodzinie nauczyła się języka polskiego. W latach 1939–1941 w wieku 16 lat pracowała jako nauczycielka. W 1943 roku została wywieziona na roboty przymusowe do III Rzeszy do Ufastadt. Po nieudanej próbie ucieczki, skierowana została do obozu koncentracyjnego Babelsberg, po trzech miesiącach trafiła znów na roboty przymusowe do Poczdamu. W 1945 roku powróciła do Smotrycza. W 1947 roku rozpoczęła studia na uniwersytecie w Czerniowcach, na fakultecie języków obcych, w 1954 roku ukończyła studia prawnicze w Kijowie oraz studia pedagogiczne. W 1949–1953 roku pracowała w szkole jako zastępca dyrektora i logopeda. W 1979 przeszła na emeryturę. W 1984 roku przeniosła się ze Smotrycza do Kamieńca Podolskiego. Od roku 1984 do lat 90. nauczała języka polskiego dzieci polskie w kościele w Kamieńcu Podolskim.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_0759
data nagrania: 18.05.2008
długość nagrania: 02:24:00
kraj: Ukraina
miejscowość: Kamieniec Podolski (Kamjaneć-Podilśkyj)
autor nagrania: Filipkowski Piotr
Migdalska Emilia
Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00, 01] Migdalska_Emilia_AHM_PnW_0759_01
Charakterystyka rodziców; gospodarstwo rodziców; wspomnienie śmierci ojca w 1935 roku; głęboka wiara katolicka rodziców; bieda w domu rodzinnym; brak znajomości języka polskiego u rodziców; nauka w polskiej szkole przez trzy lata w Tynnie; wspomnienie wnuczki;

[00:03:50, 01]
Zakończenie 7 klasy we wsi Tynna; nauka w ukraińskiej szkole, ukończenie 11 klasy; studia na uniwersytecie języków obcych (angielski, niemiecki);

[00:05:00, 01]
Refleksja na temat kandydata na męża; głęboka wiara katolicka; związek Emilii Migdalskiej z Rosjaninem w 1947/48 roku; wspomnienie na temat wychowania katolickiego przez matkę; praca jako nauczycielka, zastępczyni dyrektora, l; refleksja na temat zamążpójścia;

[00:10:00, 01]
Refleksja na temat wiary w Boga Emilii Migdalskiej; przyjazd siostry urszulanki w 1980 roku w odwiedziny; strach przed zwolnieniem z pracy ze względu na wiarę katolicką; organizacja wyjazdów do Polski w latach 80.; refleksja na temat nieprzynależenia do partii;

[00:15:21, 01]
Wspomnienie śmierci ojca; praca matki w kołchozie; chodzenie do kościoła przez matkę; nieprzyznanie się przez Emilię Migdalską do polskiej narodowości; wspomnienie starszego brata i młodszej siostry; charakterystyka matki; śmierć matki w 1985 roku;

[00:20:06, 01]
Opis wsi Smotrycz; stosunki polsko-ukraińskie we wsi; pochodzenie rodziców; brak znajomości języka polskiego w rodzinie; nauka polskiego przez Emilię Migdalską w szkole w Tynnie; mowa w języku ukraińskim przez członków rodziny; kolektywizacja rolnictwa w ZSRR; zmuszenie mieszkańców wsi do pracy w kołchozie;

[00:25:00, 01]
Wywożenie ludności w 1936 roku do Kazachstanu; represje sowieckie w 1937 roku; śmierć ojca w 1935 roku; choroba matki; głód w latach 1931–33; warunki żywieniowe w rodzinie Emilii Migdalskiej; nauka w szkole w latach 1932/33 w szkole polskiej we wsi Tynna; wspomnienie nauczycieli: Galiński, Rembeza (nauczycielka języka polskiego);

[00:30:00, 01]
Wspomnienie nauczycieli i ich pochodzenia; opis szkoły; charakterystyka wsi Tynna; opis szkoły; brak nauki religii w szkole; ludność żydowska w Smotryczu i we wsi Tynna; ukończenie czterech klas w szkole w Smotryczu i trzech klas w Tynnie; przerwa w nauce w 1935 roku ze względu na śmierć ojca;

[00:35:01, 01]
Nauka w szkole ukraińskiej w Smotryczu; praca matki w kołchozie; kościół w Smotryczu; zdjęcie krzyża przez chłopca żydowskiego; synagoga w Smotryczu;

[00:00:00, 02] Migdalska_Emilia_AHM_PnW_0759_02
Śmierć matki w 1985 roku; pójście na rentę przez Emilię Migdalską w 1979 roku; chodzenie do kościoła w latach 80.; choroba matki;

[00:05:00, 02]
Przyjazd do Kamieńca Podolskiego w 1984 roku; przygotowywanie dzieci do I komunii przez Emilię Migdalską, do ślubu; ukończenie szkoły średniej ukraińskiej w 1939 roku; praca w wieku 16 lat jako nauczycielka; wyjazd na uniwersytet w 1947 roku; okres okupacji; wspomnienie brata zaciągniętego do Armii Czerwonej; wywiezienie w 1943 roku na roboty przymusowe do Niemiec do Poczdamu; pobyt w obozie koncentracyjnym;

[00:10:24, 02]
Pomoc żywieniowa innym ludziom; opis gospodarza nadzorującego roboty przymusowe; wywożenie ludności na roboty przymusowe;

[00:15:00, 02]
Wywiezienie siostry na roboty przymusowe do Niemiec, do Norymbergi, gdzie przebywała przez 2 lata; praca siostry w fabryce; wysyłanie siostrze kartek żywnościowych przez Emilię Migdalską; skierowanie Emilii Migdalskiej, po przyjeździe do Berlina, do Ufastadt do pracy na kuchni w restauracji;

[00:20:00, 02]
Ucieczka z Ufastadt; zatrzymanie i przywiezienie do obozu koncentracyjnego Babelsberg; praca w fabryce; brak kontaktu z rodziną; praca przymusowa w piekarni w Poczdamie; zakończenie II wojny światowej; wkroczenie żołnierzy sowieckich; stosunki z gospodarzem nadzorującym prace;

[00:25:00, 02]
Wkroczenie Sowietów w 1945 roku; powrót przez Polskę do Smotrycza; kradzież koni przez Polaków; powrót do wspomnień z robót przymusowych; charakterystyka życia w obozie koncentracyjnym (baraki, wszy); warunki żywieniowe w obozie koncentracyjnym;

[00:30:00, 02]
Głód w obozie koncentracyjnym; powrót z robót przymusowych taborem z końmi; przybycie do Przemyśla; wyjazd pociągiem z Przemyśla do Lwowa; powrót dzieci do domu, do matki w latach 40.;

[00:00:00, 03] Migdalska_Emilia_AHM_PnW_0759_03
Wspomnienie brata Jana, zaciągniętego do Armii Czerwonej, wziętego do niewoli niemieckiej pod Odessą; ocalenie brata; powrót na wieś; praca w Niemczech do 1947 roku;

[00:05:00, 03]
Prośba Żydówki o ukrycie; ludność żydowska w Smotryczu; rozstrzelanie dzieci i starszych w Smotryczu; getto w Kamieńcu Podolskim; pomoc Żydom we wsi Stara Huta; reakcja ludności we wsi na wiadomość o rozstrzelaniu Żydów;

[00:10:00, 03]
Nauczanie w szkole od 1939 do 1941 roku; wyjazd na studia do Czerniowiec w 1947 roku; nauka fakultetu języków obcych (niemiecki, angielski, ukraiński) na studiach zaocznych w Czerniowcach; praca w funkcji zastępcy dyrektora w czasie studiów w 1953 roku koło Kijowa; ukończenie studiów prawniczych; zakończenie studiów pedagogicznych;

[00:15:00, 03]
Praca w szkole średniej w funkcji zastępcy dyrektora; odmowa wstąpienia do partii ą; niemożliwość pracy w funkcji sędziego; wspomnienie kilkuletniego związku z Romanem Jarcewem, Rosjaninem, lekarzem wojskowym w Czerniowcach;

[00:20.00, 03]
Charakterystyka Romana Jarcewa; brak propagandy komunistycznej na studiach; charakterystyka matki Emilii Migdalskiej; autorytet matki w społeczności wsi;

[00:25:30, 03]
Refleksja na temat wiary katolickiej; wątpliwości odnośnie wiary; nawrócenie po przeżyciu obozu koncentracyjnego; wizyty sióstr zakonnych z Polski do Kijowa; kontakt z Polakami w Kijowie; okres nauki na uniwersytecie; nieprzyznawanie się do narodowości polskiej ze strachu; rejestracja członków rodziny: matki i ojca jako Polaków, dzieci jako Ukraińców; brak nauki języka polskiego przez siostrę i brata;

[00:30:00, 03]
Charakterystyka siostry Emilii Migdalskiej; praca siostry jako księgowej; charakterystyka brata; sytuacja w szkole w związku z wiarą; refleksja na temat pracy ; wymagania wobec siebie samej i pracowników;

[00:00:00, 04] Migdalska_Emilia_AHM_PnW_0759_04
Chodzenie do kościoła w Kamieńcu Podolskim w latach 80.; przygotowywanie polskich dzieci do I komunii, spowiedzi; nauczanie języka polskiego dzieci; starania o katedrę w Kamieńcu Podolskim; pisma i wyjazdy Emilii Migdalskiej do Moskwy, do Kijowa w sprawie katedry pod koniec lat 80., na początku 90.; wizyta w Moskwie;

[00:05:40, 04]
Wspomnienie wyjazdów do Chmielnicka, Kijowa, Moskwy w sprawie katedry; działalność Polaków w Kamieńcu Podolskim w latach 80.; przyjazd nauczycielki Wandy i organizacja polskiej klasy; współorganizacja przez Wandę stowarzyszenia polskiego; brak polskiej szkoły w Kamieńcu Podolskim;

[00:10:45, 01]
Kontakty z Ukraińcami; charakterystyka rodziny: siostry, siostrzenicy; kontakt z rodziną; słuchanie w radiu mszy świętej z Kościoła Świętego Krzyża w Warszawie; refleksja natury religijnej;

[00:15:23, 04]
Refleksja na temat możliwości wyjazdu do Polski; kontakty z Polakami; refleksja na temat wieku starczego i samodzielności; pomoc rodziny; wyjazdy siostrzenicy do Polski;

[00:20:00, 04]
Wspomnienie siostrzenic, siostry i jej męża; refleksje o życiu rodzinnym i roli religii.

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl