Urodził się 4 czerwca 1929 w Albertynie koło Słonimia. Jego ojciec pochodził spod Częstochowy, na Polesie trafił w poszukiwaniu pracy. W czasie wojny ojciec i najstarsza siostra Wiktora Mostka zostali rozstrzelani przez Niemców, jeden z braci zmarł na skutek odniesionych ran. Wiktor Mostek musiał wcześnie przejąć obowiązki głowy rodziny i pomagać matce i siostrze w gospodarstwie. Po wojnie Wiktor Mostek zdał maturę i ukończył studia na Akademii Melioracyjnej. Przez całe życie pracował jako inżynier meliorant. Przez dwie kadencje był przewodniczącym Związku Polaków w Pińsku, założył Polską Macierz Szkolną w tym mieście.
opis nagrania
Streszczenie relacji zminutnikiem
Najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa (dom rodzinny, rodzice, ukochana ciocia, chrzest). 001 ok. 1 min
Życie w Albertynie należącym do hrabiów Pusłowskich. 001 ok. 2. min
Opowieść o pochodzeniu i krewnych ojca Wiktora Mostka. 001 ok. 3. min
Praca w gospodarstwie od najmłodszych lat. 001 ok. 7,5. min
Wkroczenie bolszewików do Albertyna. 001 ok. 9,5. min
Siostry Wiktora Mostka naśmiewające się z sowieckich oficerów. 001 ok. 14. min
Namowy nauczycieli, by nie mówić w domu po polsku. 001 ok. 15,5. min
Rodzina szofera hrabiego Pusłowskiego była uważana za członków wyższej sfery. 001 ok. 17. min
Opowieść o stryju Felku, który umierał na gruźlicę w domu Państwa Mostków. 001 ok. 19. min
Wybuch wojny niemiecko-rosyjskiej. 001 ok. 23,5. min
Ojciec i najstarsza siostra Wiktora Mostka rozstrzelani przez Niemców. 001 ok. 26,5. min
Druga siostra wywieziona na roboty do Niemiec. 001 ok. 28. min
Pożar w rodzinnym domu w Albertynie. 001 ok. 29,5. min
Brat Kazimierz umarł tuż po wojnie (w wieku 22 lat) od odniesionej rany. 001 ok. 31. min
Wypadek brata Mieczysława podczas pracy na kolei (II wojna światowa). 001 ok. 32,5. min
Opowieść o „Francurzankach”. 001 ok. 36. min
Dalsze koleje losu brata Mieczysława. 001 ok. 38. min
Trudne życie po wojnie w okrojonej rodzinie. 001 ok. 39. min
Podjęcie nauki w Akademii Rolniczej (specjalność: melioracja). 002 ok. 1. min
Otrzymywanie bardzo dobrych posad przez Wiktora Mostka. 002 ok. 4. min
Wiktor Mostek opowiada o poznaniu swej przyszłej żony, Leokadii Siewruk, ich ślubie i narodzinach syna Wiktora juniora. 002 ok. 6,5. min
Życie w Grodnie z żoną, synem i matką (do 1960 r.). 002 ok. 7,5. min
Opowieść o rodzicach żony Wiktora Mostka. 002 ok. 8,5. min
Prace melioracyjne w małych miejscowościach Białorusi. 002 ok. 14. min
Przepracowanie dwudziestu lat w Pińsku. 002 ok. 16,5. min
Wylew i wieloletni paraliż żony. 002 ok. 19. min
Opowieść o działalności Stowarzyszenia Miłośników Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza. 002 ok. 23,5. min
Trudne lata opieki nad obłożnie chorą żoną. 002 ok. 26,5. min
Działalność Wiktora Mostka jako prezesa Związku Polaków w Pińsku (m.in. powołanie do życia chóru i biblioteki polskiej w 1993 r.). 002 ok. 27,5. min
Godzenie działalności polonijnej z opieką nad żoną. 002 ok. 32,5. min
Po zakończeniu swej kadencji, Wiktor Mostek poczuł się wykluczony ze Związku Polaków. 002 ok. 35. min
Agonia żony Wiktora Mostka w 1999 r. 002 ok. 36,5. min
Tęsknota za zmarłą żoną. 002 ok. 42. min
Remont rodzinnego domu w Albertynie w 1999 r. 003 ok. 1. min
Starania o odzyskanie dawnego domu parafialnego w Pińsku. 003 ok. 2. min
Kontakty z polską dziennikarką z Nowego Jorku, zakładanie Polskiej Macierzy Szkolnej i otwarcie polskiej szkoły w Pińsku. 003 ok. 4. min
Opis funkcjonowania weekendowej polskiej szkoły w Pińsku. 003 ok. 16. min
Utworzenie polskich zespołów wokalnych w Pińsku („Poleskie kaczeńce”, a później „Jagódki”). 003 ok. 19,5. min
Kilka słów o Polakach, którzy nie wyjechali do Polski. 003 ok. 23. min
Wycieczki polskimi szlakami organizowane dla uczniów polskiej szkoły w Pińsku (lekcja patriotyzmu i kresowej historii według Wiktora Mostka). 003 ok. 24. min
Dalsze korzenie rodzinne Wiktora Mostka, przepojone polskością. 004 ok. 1. min
Nikt z bliskich Wiktora Mostka nie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. 004 ok. 6. min
Opowieść o hrabiach Pusłowskich. 004 ok. 7. min
Opis wejścia Sowietów na Polesie. 004 ok. 13,5. min
Przedwojenni Żydzi polescy. 004 ok. 19,5. min
Przyjaźń Wiktora Mostka z Żydem, Naumem, pochodzącym z Baranowicz. 004 ok. 23. min
Opis żydowskich rodzin mieszkających w Albertynie i ich rozstrzelania w 1942 lub 1943 r. 005 ok. 1. min
Rodzina Mostków przed wojną żyła wśród Białorusinów. 005 ok. 5,5. min
Ucieczka Niemców przed Rosjanami (10 lipca 1944 r.). 005 ok. 7,5. min
Niemiecki lekarz uratował Wiktorowi Mostkowi życie w 1942 r. 005 ok. 12,5. min
Opis dziecięcych zabaw Wiktora Mostka. 005 ok. 15. min
Opis młodzieńczych inicjacji alkoholowych i młodzieńczych rozrywek Wiktora Mostka. 005 ok. 18. min
Dzień z życia przedwojennej polskiej szkoły powszechnej, do której chodził Wiktor Mostek. 005 ok. 24. min
Opowieść o przedmiotach wykładanych na studiach. 005 ok. 26. min
Wiktor Mostek nie zapisał się do Komsomołu, za co chciano go wydalić ze studiów. 005 ok. 27,5. min
Obowiązkowa praca w kołchozach w czasie studiów. 005 ok. 32. min
Wiktor Mostek śpiewał przez cały okres studiów i śpiew towarzyszy mu do dziś. 005 ok. 35. min
Część rodzinnej ziemi Wiktora Mostka zabrano dla wysiedlonej ludności. 005 ok. 41. min
Praca zawodowa. 006 ok. 2. min
Pierwsze spotkanie Wiktora Mostka z przyszłą żoną. 006 ok. 4,5. min
Analiza rozbicia w strukturach Polonii białoruskiej. 006 ok. 7. min
Pierwsza wizyta Wiktora Mostka w powojennej Polsce. 006 ok. 16. min
Podsumowanie życia Wiktora Mostka. 006 ok. 25,5. min
Najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa (dom rodzinny, rodzice, ukochana ciocia, chrzest). 001 ok. 1 min
Życie w Albertynie należącym do hrabiów Pusłowskich. 001 ok. 2. min
Opowieść o pochodzeniu i krewnych ojca Wiktora Mostka. 001 ok. 3. min
Praca w gospodarstwie od najmłodszych lat. 001 ok. 7,5. min
Wkroczenie bolszewików do Albertyna. 001 ok. 9,5. min
Siostry Wiktora Mostka naśmiewające się z sowieckich oficerów. 001 ok. 14. min
Namowy nauczycieli, by nie mówić w domu po polsku. 001 ok. 15,5. min
Rodzina szofera hrabiego Pusłowskiego była uważana za członków wyższej sfery. 001 ok. 17. min
Opowieść o stryju Felku, który umierał na gruźlicę w domu Państwa Mostków. 001 ok. 19. min
Wybuch wojny niemiecko-rosyjskiej. 001 ok. 23,5. min
Ojciec i najstarsza siostra Wiktora Mostka rozstrzelani przez Niemców. 001 ok. 26,5. min
Druga siostra wywieziona na roboty do Niemiec. 001 ok. 28. min
Pożar w rodzinnym domu w Albertynie. 001 ok. 29,5. min
Brat Kazimierz umarł tuż po wojnie (w wieku 22 lat) od odniesionej rany. 001 ok. 31. min
Wypadek brata Mieczysława podczas pracy na kolei (II wojna światowa). 001 ok. 32,5. min
Opowieść o „Francurzankach”. 001 ok. 36. min
Dalsze koleje losu brata Mieczysława. 001 ok. 38. min
Trudne życie po wojnie w okrojonej rodzinie. 001 ok. 39. min
Podjęcie nauki w Akademii Rolniczej (specjalność: melioracja). 002 ok. 1. min
Otrzymywanie bardzo dobrych posad przez Wiktora Mostka. 002 ok. 4. min
Wiktor Mostek opowiada o poznaniu swej przyszłej żony, Leokadii Siewruk, ich ślubie i narodzinach syna Wiktora juniora. 002 ok. 6,5. min
Życie w Grodnie z żoną, synem i matką (do 1960 r.). 002 ok. 7,5. min
Opowieść o rodzicach żony Wiktora Mostka. 002 ok. 8,5. min
Prace melioracyjne w małych miejscowościach Białorusi. 002 ok. 14. min
Przepracowanie dwudziestu lat w Pińsku. 002 ok. 16,5. min
Wylew i wieloletni paraliż żony. 002 ok. 19. min
Opowieść o działalności Stowarzyszenia Miłośników Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza. 002 ok. 23,5. min
Trudne lata opieki nad obłożnie chorą żoną. 002 ok. 26,5. min
Działalność Wiktora Mostka jako prezesa Związku Polaków w Pińsku (m.in. powołanie do życia chóru i biblioteki polskiej w 1993 r.). 002 ok. 27,5. min
Godzenie działalności polonijnej z opieką nad żoną. 002 ok. 32,5. min
Po zakończeniu swej kadencji, Wiktor Mostek poczuł się wykluczony ze Związku Polaków. 002 ok. 35. min
Agonia żony Wiktora Mostka w 1999 r. 002 ok. 36,5. min
Tęsknota za zmarłą żoną. 002 ok. 42. min
Remont rodzinnego domu w Albertynie w 1999 r. 003 ok. 1. min
Starania o odzyskanie dawnego domu parafialnego w Pińsku. 003 ok. 2. min
Kontakty z polską dziennikarką z Nowego Jorku, zakładanie Polskiej Macierzy Szkolnej i otwarcie polskiej szkoły w Pińsku. 003 ok. 4. min
Opis funkcjonowania weekendowej polskiej szkoły w Pińsku. 003 ok. 16. min
Utworzenie polskich zespołów wokalnych w Pińsku („Poleskie kaczeńce”, a później „Jagódki”). 003 ok. 19,5. min
Kilka słów o Polakach, którzy nie wyjechali do Polski. 003 ok. 23. min
Wycieczki polskimi szlakami organizowane dla uczniów polskiej szkoły w Pińsku (lekcja patriotyzmu i kresowej historii według Wiktora Mostka). 003 ok. 24. min
Dalsze korzenie rodzinne Wiktora Mostka, przepojone polskością. 004 ok. 1. min
Nikt z bliskich Wiktora Mostka nie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. 004 ok. 6. min
Opowieść o hrabiach Pusłowskich. 004 ok. 7. min
Opis wejścia Sowietów na Polesie. 004 ok. 13,5. min
Przedwojenni Żydzi polescy. 004 ok. 19,5. min
Przyjaźń Wiktora Mostka z Żydem, Naumem, pochodzącym z Baranowicz. 004 ok. 23. min
Opis żydowskich rodzin mieszkających w Albertynie i ich rozstrzelania w 1942 lub 1943 r. 005 ok. 1. min
Rodzina Mostków przed wojną żyła wśród Białorusinów. 005 ok. 5,5. min
Ucieczka Niemców przed Rosjanami (10 lipca 1944 r.). 005 ok. 7,5. min
Niemiecki lekarz uratował Wiktorowi Mostkowi życie w 1942 r. 005 ok. 12,5. min
Opis dziecięcych zabaw Wiktora Mostka. 005 ok. 15. min
Opis młodzieńczych inicjacji alkoholowych i młodzieńczych rozrywek Wiktora Mostka. 005 ok. 18. min
Dzień z życia przedwojennej polskiej szkoły powszechnej, do której chodził Wiktor Mostek. 005 ok. 24. min
Opowieść o przedmiotach wykładanych na studiach. 005 ok. 26. min
Wiktor Mostek nie zapisał się do Komsomołu, za co chciano go wydalić ze studiów. 005 ok. 27,5. min
Obowiązkowa praca w kołchozach w czasie studiów. 005 ok. 32. min
Wiktor Mostek śpiewał przez cały okres studiów i śpiew towarzyszy mu do dziś. 005 ok. 35. min
Część rodzinnej ziemi Wiktora Mostka zabrano dla wysiedlonej ludności. 005 ok. 41. min
Praca zawodowa. 006 ok. 2. min
Pierwsze spotkanie Wiktora Mostka z przyszłą żoną. 006 ok. 4,5. min
Analiza rozbicia w strukturach Polonii białoruskiej. 006 ok. 7. min
Pierwsza wizyta Wiktora Mostka w powojennej Polsce. 006 ok. 16. min
Podsumowanie życia Wiktora Mostka. 006 ok. 25,5. min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]
galeria
45fotografie
