Irena Jankowska urodziła się w 1929 roku w Kaczanowiczach w pobliżu Nieświeża. Ojciec – Jan Gadomski, służył w Korpusie Ochrony Pogranicza, a następnie w policji polskiej. Matka – Józefa Gadomska zajmowała się prowadzeniem domu i wychowaniem czwórki dzieci. Do wybuchu wojny Irena Jankowska skończyła 4 klasy szkoły polskiej. Edukację kontynuowała przez jakiś czas podczas okupacji sowieckiej i niemieckiej. Jej ojciec zaginął we wrześniu 1939 roku, tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej do Klecka. Został prawdopodobnie zamordowany, jego ciała nigdy nie odnaleziono. Po wojnie kobiety nie zdecydowały się na wyjazd do Polski. Irena Jankowska kontynuowała naukę w liceum pedagogicznym w Nieświeżu. Od 1950 roku pracowała jako nauczycielka w Iwacewiczach na Polesiu. W 1963 roku wyszła za mąż i zamieszkała z rodziną w Baranowiczach. Urodziła dwóch synów.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Pochodzenie rodziców, losy wojenne ojca (służba w KOP, policja państwowa na Kresach), wkroczenie Sowietów we wrześniu 1939, brak kontaktu z ojcem (podejrzenie zamordowania go przez Sowietów), przeprowadzka do babci; 001, od początku
Spalenie domu przez Niemców (1941), powojenna edukacja w Nieświeżu, wysłanie do pracy na wieś; 001, 5 min
Historia emigracji dziadków Ireny Jankowskiej do Wielkiej Brytanii, tęsknota za rodziną na Białorusi i powrót; 001, 10 min
Wspomnienia ojca Ireny Jankowskiej z I wojny światowej, śpiewanie wojskowych piosenek; 001, 17 min
Wspomnienia z przygotowań do świąt Bożego Narodzenia, robienie ozdób choinkowych; 001, ok. 21 min
Zainteresowanie Ireny Jankowskiej językiem polskim, historią, zwłaszcza stron rodzinnych; 001, ok. 25 min
Obchodzenie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku w domu rodzinnym Ireny Jankowskiej; 001, 30 min
Opis obchodzenia świąt Wielkanocnych; 001, 35 min
Wspomnienia z uczestnictwa w procesji na Boże Ciało w Klecku; 001, ok. 38 min
Przedwojenny Nieśwież (kościół, ks. Grzegorz Kołosowski); 002, 1 min
Rodzina Radziwiłłów w Nieświeżu (przedwojenne życie arystokratów w pałacu – polowania, bale bankiety), los pałacu w czasie wojny; 002, 5 min
Opis domu rodzinnego Ireny Jankowskiej; 002, 7 min
Okupacja sowiecka, ukrywanie się rodziny Ireny Jankowskiej w obawie przed wywózką na Sybir, deportacja w lutym 1940; 002, 10 min
Poszukiwania ojca po wkroczeniu Sowietów na te tereny we wrześniu 1939, rozważania na temat jego dalszych losów (myśl, że został zamordowany); 002, 15 min
Narodowości (Żydzi w Nieświeżu, stosunki narodowościowe, kwestie językowe); 002, 20 min
Czas wolny w okresie przedwojennym; 002, 30 min
Zabawy dzieci i pomoc w gospodarstwie życie codzienne w przedwojennym Nieśwież; 003, 1 min
Przekraczanie granicy polsko-rosyjskiej k. Nieświeża przez grupy Białorusinów; 003, ok. 8 min
Losy wojenne społeczności żydowskiej w Nieświeżu; 003, 15 min
Słuchanie w strażnicy KOP-u informacji radiowych na temat zajmowania przez Wojsko Polskie Zaolzia w 1938; 003, 20 min
Wkroczenie wojsk sowieckich do Klecka; wzięcie polskich żołnierzy do niewoli; powrót polskich żołnierzy z niewoli do domu jesienią 1939; 003, ok. 23 min
Deportacje polskich rodzin na Sybir w lutym 1940 roku; 003, ok. 28 min
Porównanie wojsk sowieckich i niemieckich; 003, 35 min
Wkroczenie Niemców w 1941 roku; 003, ok. 40 min
Działalność partyzantki (grabieże, strach przed nocnymi wizytami i rewizjami); 003, ok. 43 min
Niemieckie obozy koncentracyjne w Kołdyczewie k. Baranowicz i lagier w Leśnej; 003, ok. 46 min
Wkroczenie wojsk sowieckich w 1944 roku (szkoła, kartki na żywność); 004, 1 min
Życie codzienne i zawodowe w ZSRR, organizacja kołchozów; 004, 3 min
Edukacja Ireny Jankowskiej w białoruskiej szkole po wojnie; 004, ok. 6 min
Zatrudnienie Ireny Jankowskiej w szkole w Iwacewicze; 004, ok. 12 min
Zmiany na Białorusi po śmierci Stalina w 1953 roku, ślub, chrzciny dzieci po kryjomu; 004, ok. 15 min
Odwiedziny rodziny w Polsce w latach 70. i później; 004, ok. 23 min
Pochodzenie rodziców, losy wojenne ojca (służba w KOP, policja państwowa na Kresach), wkroczenie Sowietów we wrześniu 1939, brak kontaktu z ojcem (podejrzenie zamordowania go przez Sowietów), przeprowadzka do babci; 001, od początku
Spalenie domu przez Niemców (1941), powojenna edukacja w Nieświeżu, wysłanie do pracy na wieś; 001, 5 min
Historia emigracji dziadków Ireny Jankowskiej do Wielkiej Brytanii, tęsknota za rodziną na Białorusi i powrót; 001, 10 min
Wspomnienia ojca Ireny Jankowskiej z I wojny światowej, śpiewanie wojskowych piosenek; 001, 17 min
Wspomnienia z przygotowań do świąt Bożego Narodzenia, robienie ozdób choinkowych; 001, ok. 21 min
Zainteresowanie Ireny Jankowskiej językiem polskim, historią, zwłaszcza stron rodzinnych; 001, ok. 25 min
Obchodzenie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku w domu rodzinnym Ireny Jankowskiej; 001, 30 min
Opis obchodzenia świąt Wielkanocnych; 001, 35 min
Wspomnienia z uczestnictwa w procesji na Boże Ciało w Klecku; 001, ok. 38 min
Przedwojenny Nieśwież (kościół, ks. Grzegorz Kołosowski); 002, 1 min
Rodzina Radziwiłłów w Nieświeżu (przedwojenne życie arystokratów w pałacu – polowania, bale bankiety), los pałacu w czasie wojny; 002, 5 min
Opis domu rodzinnego Ireny Jankowskiej; 002, 7 min
Okupacja sowiecka, ukrywanie się rodziny Ireny Jankowskiej w obawie przed wywózką na Sybir, deportacja w lutym 1940; 002, 10 min
Poszukiwania ojca po wkroczeniu Sowietów na te tereny we wrześniu 1939, rozważania na temat jego dalszych losów (myśl, że został zamordowany); 002, 15 min
Narodowości (Żydzi w Nieświeżu, stosunki narodowościowe, kwestie językowe); 002, 20 min
Czas wolny w okresie przedwojennym; 002, 30 min
Zabawy dzieci i pomoc w gospodarstwie życie codzienne w przedwojennym Nieśwież; 003, 1 min
Przekraczanie granicy polsko-rosyjskiej k. Nieświeża przez grupy Białorusinów; 003, ok. 8 min
Losy wojenne społeczności żydowskiej w Nieświeżu; 003, 15 min
Słuchanie w strażnicy KOP-u informacji radiowych na temat zajmowania przez Wojsko Polskie Zaolzia w 1938; 003, 20 min
Wkroczenie wojsk sowieckich do Klecka; wzięcie polskich żołnierzy do niewoli; powrót polskich żołnierzy z niewoli do domu jesienią 1939; 003, ok. 23 min
Deportacje polskich rodzin na Sybir w lutym 1940 roku; 003, ok. 28 min
Porównanie wojsk sowieckich i niemieckich; 003, 35 min
Wkroczenie Niemców w 1941 roku; 003, ok. 40 min
Działalność partyzantki (grabieże, strach przed nocnymi wizytami i rewizjami); 003, ok. 43 min
Niemieckie obozy koncentracyjne w Kołdyczewie k. Baranowicz i lagier w Leśnej; 003, ok. 46 min
Wkroczenie wojsk sowieckich w 1944 roku (szkoła, kartki na żywność); 004, 1 min
Życie codzienne i zawodowe w ZSRR, organizacja kołchozów; 004, 3 min
Edukacja Ireny Jankowskiej w białoruskiej szkole po wojnie; 004, ok. 6 min
Zatrudnienie Ireny Jankowskiej w szkole w Iwacewicze; 004, ok. 12 min
Zmiany na Białorusi po śmierci Stalina w 1953 roku, ślub, chrzciny dzieci po kryjomu; 004, ok. 15 min
Odwiedziny rodziny w Polsce w latach 70. i później; 004, ok. 23 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl