Urodziła się 28 czerwca 1936 we wsi Torczyn (okolice Nowogrodu Wołyńskiego). Jej rodzicami byli Eleonora (z domu Jasieniecka) oraz Bronisław Zygiert. Miała troje starszego rodzeństwa: siostrę Reginę (ur. 1929) oraz braci Eugeniusza (ur. 1930) i Leopolda (ur.1933). W 1937 roku oboje rodzice pani Walentyny zostali aresztowani. Ojciec został wkrótce rozstrzelany, a matka wywieziona do Kazachstanu, gdzie zmarła na tyfus w 1942 roku. Czworo ich dzieci zostało pod opieką dziadków, rodziców ojca – Jana i Antoniny Zygiert. Wkrótce zmarła babcia, a po dziewięciu latach dziadek. Wtedy to pani Walentyna znalazła się pod opieką najstarszej siostry. Uczęszczała do szkół w dwóch sąsiednich wsiach, a ósmą, dziewiątą i dziesiątą klasę w Wołodar Wołyńsku. Później uczyła się na cukiernika. Pracowała jako cukiernik w Żytomierzu. Wyszła za mąż w 1961 roku. W latach 1964–1967 mieszkała w Krasnojarsku.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_0723_01
Rodzeństwo i rodzice; represje wobec rodziców w 1937 roku (Wielki terror); wychowywanie przez dziadków; trudne warunki życia; edukacja w szkole;
[00:05:00]
Problemy w związku z byciem dzieckiem „wrogów ludu” ; podjęcie pracy w Żytomierzu; zebranie w pracy i kwestie życia religijnego;
[00:10:00]
Uprawienie ogrodu; śpiew w miejscowym chórze; poszukiwanie informacjo o rodzicach (lata 90.); oskarżenie ojca Walentyny Bals o szpiegostwo (korzystanie z radia);
[00:15:00]
Rozstrzelanie ojca Walentyny Bals; aresztowanie matki i zesłanie do Kazachstanu; śmierć matki Walentyny Bals (rok 1942);
[00:20:00]
Wspomnienie listu od matki z zesłania; spotkanie matki Walentyny Bals z siostrą (tuż przed śmiercią); trudności w dowiadywaniu się o losach rodziców (do lat 90.);
[00:25:00]
Czytanie książek poświęconych osobom represjonowanym; gospodarstwo rolne posiadane przez rodziców; powstanie kołchozów (lata 30.);
[00:30:00]
Wychowywanie przez dziadków; konfiskata majątku rodzinnego w czasie represji (rok 1937); nauka historii z podręcznika i rozmowy z dziadkiem;
[00:35:00]
Sprzęty zabrane z domu w wyniku represji; praca dziadków w kołchozie; wychowanie się wspólnie z rodzeństwem; życie religijne w czasie wojny;
[00:40:00]
Warunki życia na wsi; życie religijne i uczęszczanie do kościoła; wkroczenie Niemców do wsi (rok 1941);
[00:45:00]
Zachowanie Niemców podczas stacjonowania w domu Walentyny Bals (dokarmianie dzieci, rozdawanie cukierków); stosunki między mniejszościami narodowymi (Polacy, Niemcy, Ukraińcy);
[00:50:00]
Rozmowy i nabożeństwa w języku polskim;
[00:00:00] Bals_Walentyna_AHM_PnW_0723_02
Powojenny głód – rok 1947; wspomnienie losów braci; dzieci rodzeństwa;
[00:05:00]
Rodzina mieszkająca w Polsce (siostra matki Walentyny Bals); druga okupacja sowiecka; zwiadowca na koniu i strach przed podpaleniem domu; kołchozy i ograniczanie życia religijnego;
[00:10:00]
Obchodzenie świąt religijnych (Boże Narodzenie, Wielkanoc); wspomnienia rodzinne (dziadek organista); dobre stosunki z wujostwem; nauka w Odessie;
[00:20:00]
Sytuacja materialna podczas nauki w Odessie; zachorowanie na tyfus; mieszkanie w internacie; praca w składzie jabłek;
[00:25:00]
Śmierć Stalina – płacz w szkole; podjęcie pracy po zakończeniu szkoły; wspomnienie losów rodziny z Żytomierza;
[00:30:00]
Odwiedziny w Polsce (koniec lat 80.); wyjście za mąż; pobyt i praca w Krasnojarsku (lata 60.).
[00:00:00] AHM_PnW_0723_01
Rodzeństwo i rodzice; represje wobec rodziców w 1937 roku (Wielki terror); wychowywanie przez dziadków; trudne warunki życia; edukacja w szkole;
[00:05:00]
Problemy w związku z byciem dzieckiem „wrogów ludu” ; podjęcie pracy w Żytomierzu; zebranie w pracy i kwestie życia religijnego;
[00:10:00]
Uprawienie ogrodu; śpiew w miejscowym chórze; poszukiwanie informacjo o rodzicach (lata 90.); oskarżenie ojca Walentyny Bals o szpiegostwo (korzystanie z radia);
[00:15:00]
Rozstrzelanie ojca Walentyny Bals; aresztowanie matki i zesłanie do Kazachstanu; śmierć matki Walentyny Bals (rok 1942);
[00:20:00]
Wspomnienie listu od matki z zesłania; spotkanie matki Walentyny Bals z siostrą (tuż przed śmiercią); trudności w dowiadywaniu się o losach rodziców (do lat 90.);
[00:25:00]
Czytanie książek poświęconych osobom represjonowanym; gospodarstwo rolne posiadane przez rodziców; powstanie kołchozów (lata 30.);
[00:30:00]
Wychowywanie przez dziadków; konfiskata majątku rodzinnego w czasie represji (rok 1937); nauka historii z podręcznika i rozmowy z dziadkiem;
[00:35:00]
Sprzęty zabrane z domu w wyniku represji; praca dziadków w kołchozie; wychowanie się wspólnie z rodzeństwem; życie religijne w czasie wojny;
[00:40:00]
Warunki życia na wsi; życie religijne i uczęszczanie do kościoła; wkroczenie Niemców do wsi (rok 1941);
[00:45:00]
Zachowanie Niemców podczas stacjonowania w domu Walentyny Bals (dokarmianie dzieci, rozdawanie cukierków); stosunki między mniejszościami narodowymi (Polacy, Niemcy, Ukraińcy);
[00:50:00]
Rozmowy i nabożeństwa w języku polskim;
[00:00:00] Bals_Walentyna_AHM_PnW_0723_02
Powojenny głód – rok 1947; wspomnienie losów braci; dzieci rodzeństwa;
[00:05:00]
Rodzina mieszkająca w Polsce (siostra matki Walentyny Bals); druga okupacja sowiecka; zwiadowca na koniu i strach przed podpaleniem domu; kołchozy i ograniczanie życia religijnego;
[00:10:00]
Obchodzenie świąt religijnych (Boże Narodzenie, Wielkanoc); wspomnienia rodzinne (dziadek organista); dobre stosunki z wujostwem; nauka w Odessie;
[00:20:00]
Sytuacja materialna podczas nauki w Odessie; zachorowanie na tyfus; mieszkanie w internacie; praca w składzie jabłek;
[00:25:00]
Śmierć Stalina – płacz w szkole; podjęcie pracy po zakończeniu szkoły; wspomnienie losów rodziny z Żytomierza;
[00:30:00]
Odwiedziny w Polsce (koniec lat 80.); wyjście za mąż; pobyt i praca w Krasnojarsku (lata 60.).
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl