Urodziła się 27 września 1927 w Pińsku, w woj, poleskim II RP jako córka Adama i Ewy, z domu Sawickiej. Od 1935 roku uczęszczała do Szkoły Powszechnej nr 1 w Pińsku, w której ukończyła siedem klas. Wybuch wojny i okupację sowiecką spędziła w rodzinnym Pińsku. W 1941 roku została wraz z matką i siostrą wywieziona na Syberię, do Ałtajskiego Kraju (w ostatnim transporcie w nocy z 20 na 21 czerwca 1941 roku). Ostanie dni na zesłaniu spędziła w kołchozie Sorokin, gdyż nie zdążyła wyjechać z Armią Andersa. W 1946 roku wróciła do Pińska. Założyła rodzinę, pracowała w ambulatorium dla kolejarzy. Po pojawieniu się dzieci, zajęła się domem i ich wychowaniem. Dorabiała na sprzedaży warzyw z przydomowego ogródka. W 1957 roku po raz pierwszy pojechała do Polski. Helena Szołomicka pełniła funkcję prezesa Towarzystwa Sybiraków w Pińsku.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Wspomnienia szkolne (Szkoła Powszechna nr 1, wspomnienie nauczycieli, m.in. od geografii pani Kapuścińska), dzieciństwo jako piękny okres w życiu, ; 0001, ok. 1 min
Początek II wojny światowej, początek okupacji sowieckiej (wywózki na wschód); deportacja Heleny Szołomickiej i jej rodziny w kwietniu 1941 roku; 0001, ok. 2 min
Pobyt na zesłaniu (kołchoz Ługowik w Ałtajskim Kraju, praca przy wyrębie lasu, głód, bieda, choroby – odmrożenia nóg); 0001, ok. 5 min
Armia Andersa, pomoc części zesłanych, sprawa Katynia; 0001, ok. 9 min
Armia Berlinga (polska, komunistyczna armia w ZSRR, do której powoływano pozostałych na zesłaniu Polaków); 0001, ok. 11 min
Transporty do Polski z zesłania, powrót Heleny Szołomnickiej do rodzinnego Pińska na Białorusi w 1946 r.; 0001, ok. 12 min
Wspomnienie o księdzu Stanisławie Ryszko i jego aresztowaniu w 1949 r., modlitwy w kościele bez księdza, chrzest pierwszego dziecka w Baranowiczach; 0001, ok. 13 min
Powrót księdza Kazimierza Świątka, przejęcie katedry w Pińsku, remont kościoła; 0001, ok. 14 min
Wyjazd najstarszego brata do Polski w 1945 r., pierwsza możliwa wizyta w Polsce w latach 50.; 0001, ok. 15 min
Wspomnienie o dzieciach, częste kontakty z rodakami z Polski, którzy przyjeżdżają do Pińska poznać swoje rodzinne korzenie; 0001, ok. 17 min
Spotkanie Heleny Szołomickiej z członkiem rodziny Platerów z majątku koło Pińska, przekazanie wspomnień H. Szołomickiej o Jerzym Platerze; 0001, ok. 20 min
Pytania:
Dzieciństwo i szkolne lata (koleżanki, nauczyciele); 0002, ok. 1 min
Szkoła w pierwsze dni wojny i podczas okupacji sowieckiej (nauka w języku polskim); 0002, ok. 3 min
Nieszczęśliwe wypadki i choroby na zesłaniu, wszechobecny głód; 0002, ok. 5 min
Żydzi w Pińsku (relacje polsko-żydowskie, sklepy, stosunek biedniejszych Żydów do Sowietów, wywózka inteligencji żydowskiej na Sybir, getto żydowskie); 0002, ok. 10 min
Przedwojenny targ na Placu 3 Maja (obecnie Lenina); 0002, ok. 17 min
Cmentarze żydowskie w Pińsku; 0002, ok. 20 min
Spędzanie wolnego czasu przed wojną (łyżwy, rowery); 0002, ok. 21 min
Wspomnienie o Ryszardzie Kapuścińskim; 0002, ok. 22 min
Pierwsze dni wojny (bombardowanie miasta przez Niemców, rozrzucanie ulotek przez Sowietów, okupacja sowiecka, uciekinierzy z Modlina i centralnej Polski); 0002, ok. 24 min
Aresztowanie brata podczas okupacji sowieckiej; 0002, ok. 28 min
Aresztowanie Heleny Szołomickiej, jej matki i siostry – wywózka na wschód w 1941 roku; 0002, ok. 33 min
Na zesłaniu (praca, warunki mieszkaniowe, codzienność, głód); 0002, ok. 36 min
Powrót z zesłania, rzeczywistość powojenna w Pińsku (dom zajęty przez obcą rodzinę, szukanie nowego lokum); 0002, ok. 40 min
Zatrudnienie w ambulatorium kolejowym, małżeństwo, dzieci, zajęcie się domem i ogrodem (sprzedaż warzyw), działalność w Towarzystwie Sybiraków; 0002, 44 min
Wspomnienia szkolne (Szkoła Powszechna nr 1, wspomnienie nauczycieli, m.in. od geografii pani Kapuścińska), dzieciństwo jako piękny okres w życiu, ; 0001, ok. 1 min
Początek II wojny światowej, początek okupacji sowieckiej (wywózki na wschód); deportacja Heleny Szołomickiej i jej rodziny w kwietniu 1941 roku; 0001, ok. 2 min
Pobyt na zesłaniu (kołchoz Ługowik w Ałtajskim Kraju, praca przy wyrębie lasu, głód, bieda, choroby – odmrożenia nóg); 0001, ok. 5 min
Armia Andersa, pomoc części zesłanych, sprawa Katynia; 0001, ok. 9 min
Armia Berlinga (polska, komunistyczna armia w ZSRR, do której powoływano pozostałych na zesłaniu Polaków); 0001, ok. 11 min
Transporty do Polski z zesłania, powrót Heleny Szołomnickiej do rodzinnego Pińska na Białorusi w 1946 r.; 0001, ok. 12 min
Wspomnienie o księdzu Stanisławie Ryszko i jego aresztowaniu w 1949 r., modlitwy w kościele bez księdza, chrzest pierwszego dziecka w Baranowiczach; 0001, ok. 13 min
Powrót księdza Kazimierza Świątka, przejęcie katedry w Pińsku, remont kościoła; 0001, ok. 14 min
Wyjazd najstarszego brata do Polski w 1945 r., pierwsza możliwa wizyta w Polsce w latach 50.; 0001, ok. 15 min
Wspomnienie o dzieciach, częste kontakty z rodakami z Polski, którzy przyjeżdżają do Pińska poznać swoje rodzinne korzenie; 0001, ok. 17 min
Spotkanie Heleny Szołomickiej z członkiem rodziny Platerów z majątku koło Pińska, przekazanie wspomnień H. Szołomickiej o Jerzym Platerze; 0001, ok. 20 min
Pytania:
Dzieciństwo i szkolne lata (koleżanki, nauczyciele); 0002, ok. 1 min
Szkoła w pierwsze dni wojny i podczas okupacji sowieckiej (nauka w języku polskim); 0002, ok. 3 min
Nieszczęśliwe wypadki i choroby na zesłaniu, wszechobecny głód; 0002, ok. 5 min
Żydzi w Pińsku (relacje polsko-żydowskie, sklepy, stosunek biedniejszych Żydów do Sowietów, wywózka inteligencji żydowskiej na Sybir, getto żydowskie); 0002, ok. 10 min
Przedwojenny targ na Placu 3 Maja (obecnie Lenina); 0002, ok. 17 min
Cmentarze żydowskie w Pińsku; 0002, ok. 20 min
Spędzanie wolnego czasu przed wojną (łyżwy, rowery); 0002, ok. 21 min
Wspomnienie o Ryszardzie Kapuścińskim; 0002, ok. 22 min
Pierwsze dni wojny (bombardowanie miasta przez Niemców, rozrzucanie ulotek przez Sowietów, okupacja sowiecka, uciekinierzy z Modlina i centralnej Polski); 0002, ok. 24 min
Aresztowanie brata podczas okupacji sowieckiej; 0002, ok. 28 min
Aresztowanie Heleny Szołomickiej, jej matki i siostry – wywózka na wschód w 1941 roku; 0002, ok. 33 min
Na zesłaniu (praca, warunki mieszkaniowe, codzienność, głód); 0002, ok. 36 min
Powrót z zesłania, rzeczywistość powojenna w Pińsku (dom zajęty przez obcą rodzinę, szukanie nowego lokum); 0002, ok. 40 min
Zatrudnienie w ambulatorium kolejowym, małżeństwo, dzieci, zajęcie się domem i ogrodem (sprzedaż warzyw), działalność w Towarzystwie Sybiraków; 0002, 44 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl