Urodził się 6 sierpnia 1927 we Lwowie. Ojciec był Polakiem, w czasie I wojny światowej walczył w armii austriackiej, został inwalidą wojennym; matka była Ukrainką. Bogdan Sidelny przeżył wrzesień 1939 roku w oblężonym Lwowie. Podczas okupacji sowieckiej i niemieckiej uczył się w szkole podstawowej. W 1943 roku zaangażował się w działalność konspiracyjną, działał w małym sabotażu, przewoził też żywność z okolicznych wsi do miasta. Podczas jednej z takich wypraw został aresztowany, uwięziony i wysłany do pracy przymusowej do Niemiec. Uciekł z transportu. Wracając do Lwowa został aresztowany w Czechach i odtransportowany na gestapo w Pardubicach. Stamtąd 19 września 1944 roku trafił do obozu koncentracyjnego Mauthausen. Pracował m.in. karczując las, budując kanał na Dunaju. Po wojnie wrócił do Lwowa. Pracował w kilku fabrykach, m.in. jako kowal. W latach 50. skończył technikum i studia na Politechnice Lwowskiej na wydziale drogowym.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_0467_Sidelny_Bogdan_01
Opowieść dotycząca pochodzenia rodziców: oboje rodzice pochodzili ze Lwowa, ojciec był Polakiem, a matka Ukrainką;
[00:05:00, 01]
Losy ojca w czasie I wojny światowej: walka na froncie, odniesienie ran, brak możliwości pracy zarobkowej po zakończeniu wojny; pomoc dziadków - wychowywanie się razem z siostrą na gospodarstwie we wsi Rozwadów pod Lwowem;
[00:15:00, 01]
Kampania wrześniowa: refleksja dotycząca wybuchu wojny; wyprowadzka rodziców ze Lwowa do Gródka Jagiellońskiego; pozostanie u wuja we Lwowie; oblężenie Lwowa; wrażenia związane z widokiem żołnierzy;
[00:25:00, 01]
Wkroczenie wojsk sowieckich do miasta; atmosfera panująca w mieście;
[00:30:00, 01]
Pierwsze miesiące okupacji sowieckiej: szkoła, indoktrynacja, o przymusowa nauka języka ukraińskiego (nauczycielka z Rosji);
[00:40:00, 01]
Język ukraińskie w szkole; aresztowania, wywózki na Wschód; braki w zaopatrzeniu sklepów;
[00:00:00] AHM_PnW_0467_Sidelny_Bogdan_02
Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej; okupacja niemiecka; rozkwit handlu w czasie okupacji;
[00:10:00, 02]
Egzekucje wykonywane publicznie przez Niemców; lwowskie getto i losy Żydów wywożony z getta;
[00:00:00] AHM_PnW_0467_Sidelny_Bogdan_03
Rok 1943 roku i zaangażowanie się w działalność konspiracyjną (mały sabotaż); przewożenie żywność spod lwowskich wsi do miasta, dla potrzeb rodziny; złapanie przez gestapo i aresztowanie; wywózka do pracy przymusowej w Niemczech;
[00:10:00, 03]
Ucieczka z transportu pod Chemnitz w Niemczech; złapanie przez policję w czasie powrotu do Lwowa; pobyt w siedzibie gestapo w Pardubicach; trafienie do obozu w Mauthausen we wrześniu;
[00:20:00, 02]
Pierwsze chwile w obozie;. pomoc starszego więźnia ze Lwowa w otrzymaniu pracy przy kartoflach; prac przy karczowaniu lasu; znajomość z Cyrankiewiczem; więźniowie innych narodowości (Włosi, Hiszpanie);
[00:30:00, 02]
Wyzwolenie obozu Mauthausen 5 maja 1945 roku; powrót do Lwowa; praca w kilku fabrykach w mieście – m.in. jako kowal; gra w piłkę nożną;
[00:40:00, 01]
W latach 50. ukończenie technikum i studiów, na Politechnice Lwowskiej na wydziale drogowym; życie rodzinne: poznanie przyszłej żony; zaangażowanie się w działalność kombatancką.
[00:00:00] AHM_PnW_0467_Sidelny_Bogdan_01
Opowieść dotycząca pochodzenia rodziców: oboje rodzice pochodzili ze Lwowa, ojciec był Polakiem, a matka Ukrainką;
[00:05:00, 01]
Losy ojca w czasie I wojny światowej: walka na froncie, odniesienie ran, brak możliwości pracy zarobkowej po zakończeniu wojny; pomoc dziadków - wychowywanie się razem z siostrą na gospodarstwie we wsi Rozwadów pod Lwowem;
[00:15:00, 01]
Kampania wrześniowa: refleksja dotycząca wybuchu wojny; wyprowadzka rodziców ze Lwowa do Gródka Jagiellońskiego; pozostanie u wuja we Lwowie; oblężenie Lwowa; wrażenia związane z widokiem żołnierzy;
[00:25:00, 01]
Wkroczenie wojsk sowieckich do miasta; atmosfera panująca w mieście;
[00:30:00, 01]
Pierwsze miesiące okupacji sowieckiej: szkoła, indoktrynacja, o przymusowa nauka języka ukraińskiego (nauczycielka z Rosji);
[00:40:00, 01]
Język ukraińskie w szkole; aresztowania, wywózki na Wschód; braki w zaopatrzeniu sklepów;
[00:00:00] AHM_PnW_0467_Sidelny_Bogdan_02
Wybuch wojny niemiecko-sowieckiej; okupacja niemiecka; rozkwit handlu w czasie okupacji;
[00:10:00, 02]
Egzekucje wykonywane publicznie przez Niemców; lwowskie getto i losy Żydów wywożony z getta;
[00:00:00] AHM_PnW_0467_Sidelny_Bogdan_03
Rok 1943 roku i zaangażowanie się w działalność konspiracyjną (mały sabotaż); przewożenie żywność spod lwowskich wsi do miasta, dla potrzeb rodziny; złapanie przez gestapo i aresztowanie; wywózka do pracy przymusowej w Niemczech;
[00:10:00, 03]
Ucieczka z transportu pod Chemnitz w Niemczech; złapanie przez policję w czasie powrotu do Lwowa; pobyt w siedzibie gestapo w Pardubicach; trafienie do obozu w Mauthausen we wrześniu;
[00:20:00, 02]
Pierwsze chwile w obozie;. pomoc starszego więźnia ze Lwowa w otrzymaniu pracy przy kartoflach; prac przy karczowaniu lasu; znajomość z Cyrankiewiczem; więźniowie innych narodowości (Włosi, Hiszpanie);
[00:30:00, 02]
Wyzwolenie obozu Mauthausen 5 maja 1945 roku; powrót do Lwowa; praca w kilku fabrykach w mieście – m.in. jako kowal; gra w piłkę nożną;
[00:40:00, 01]
W latach 50. ukończenie technikum i studiów, na Politechnice Lwowskiej na wydziale drogowym; życie rodzinne: poznanie przyszłej żony; zaangażowanie się w działalność kombatancką.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]