Urodziła się 12 kwietnia 1936 w Cagnac-les-Mines (Francja). Rodzice, ojciec z pochodzenia Litwin, matka Polka z Górnego Śląska, poznali się we Francji, gdzie wyjechali w latach 30. w celach zarobkowych. Ojciec pracował w kopalni w okręgu Tarn (południowa Francja). Rodzina mieszkała w miejscowości Taïx koło Cagnac-les-Mines, gdzie Rozalia Dylewicz ukończyła 3 klasy francuskiej szkoły podstawowej. Po wojnie rodzice zdecydowali na wyjazd z Francji. Podróż transportem repatriacyjnym trwała od września 1945 roku do marca 1946 roku. Po przyjeździe do Nowych Święcian (miejsce pochodzenia ojca) Rozalia Andraikeniene rozpoczęła naukę w polskiej szkole. Po jej likwidacji kontynuowała edukację w szkołach rosyjskich i litewskich. Po ukończeniu 10 klasy podjęła pracę zawodową. Pracowała m.in. w banku w Święcianach i w wytwórni pasz w Nowych Święcianach.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Opowieść o rodzicach (wyjazd do pracy zarobkowej do Francji, decyzja o małżeństwie); 001 ok. 1 min
Opowieść o przyrodnim bracie, Witku (złe prowadzenie się brata, dziecięce kradzieże); 001 ok. 3 min
Pobyt we Francji w latach 30. (praca w kopalni w Cagnac les Mines, tragiczna śmierć młodszego brata, urodziny młodszej siostry, dom rodzinny); 001 ok. 5 min
Wyjazd z Francji w 1946 roku (decyzja o wyjeździe, niechęć matki do powrotu do Polski); 001 ok. 7 min
Nauka w szkole we Francji (śpiew francuskiej piosenki) i szkoła polska w Nowych Święcianach (opowieść o telefonie od szkolnych koleżanek z Polski w 2011 roku); 001 ok. 10 min
Opowieść o kolegach szkolnych we Francji i w Litewskiej SRR (opowieść o Alfredzie Rybczyńskim, znajomość języka polskiego w Cagnac les Mines i Nowych Święcianach); 001 ok. 13 min
Wizyta we francuskiej ambasadzie w Wilnie w latach powojennych; 001 ok. 16 min
Jedzenie we Francji i transport z Francji do Litewskiej SRR; 001 ok. 18 min
Opis miasteczka i domu w Taix koło Cagnac les Mines; 001 ok. 20 min
Nauka religii po polsku we Francji w latach 30. i transport z Francji do Litewskiej SRR; 002 ok. 1 min
Wspomnienia z czasów wojny na terenie Francji; 002 ok. 2 min
Lokalizacja Cagnac les Mines i decyzja o wyjeździe z Francji w 1945 roku (agitator Wysocki); 002 ok. 4 min
Warunki bytowe po przyjeździe z Francji do Nowych Święcian (brak butów, pasanie kóz, rodzina ojca w Nowych Święcianach, praca rodziców); 002 ok. 6 min
Transport z Francji do Litewskiej SRR; 002 ok. 10 min
Przesyłka rodzinnych drobiazgów z Francji do Nowych Święcian i litewskie pochodzenie ojca; 002 ok. 13 min
Porównanie zim we Francji i w Nowych Święcianach; 002 ok. 16 min
Nauka w polskiej szkole w Nowych Święcianach i w rosyjskiej szkole w Święcianach; 003 ok. 1 min
Pierwsze wrażenia po przyjeździe do Nowych Święcianach i polska szkoła w Nowych Święcianach (koledzy, nauczyciele); 003 ok. 2 min
Wyjazdy repatriacyjne Polaków do Polski w 2. poł lat 50. i groźba wywózek w głąb ZSRR; 003 ok. 5 min
Dalsza nauka po edukacji w polskiej szkole w Nowych Święcianach (znajomość języka litewskiego, wspomnienia o nauczyciele, wyjazdy polskich koleżanek do Polski); 003 ok. 8 min
Planowanie wyjazdu do Polski w latach 50. i dziecięce zabawy w Nowych Święcianach; 003 ok. 13 min
Ciężkie warunki bytowe w Nowych Święcianach po przyjeździe z Francji; 003 ok. 16 min
Działalność w Komsomole i praca dla mamy w Nowych Święcianach; 003 ok. 18 min
Namawianie do wstąpienia do partii i praca w wytwórni pasz w Nowych Święcianach; 003 ok. 22 min
Działalność litewskiej partyzantki w okolicach Nowych Święcian i zakaz chodzenia do kościoła dla komsomolców; 003 ok. 26 min
Kościół katolicki i powojenni Żydzi w Nowych Święcianach; 003 ok. 28 min
Wyjazdy do Polski w latach 1970–1999 i opowieści o śmierci bliskich; 003 ok. 32 min
Wykonywanie polskich piosenek nauczonych przez mamę; 003 ok. 34 min
Opowieść o rodzicach (wyjazd do pracy zarobkowej do Francji, decyzja o małżeństwie); 001 ok. 1 min
Opowieść o przyrodnim bracie, Witku (złe prowadzenie się brata, dziecięce kradzieże); 001 ok. 3 min
Pobyt we Francji w latach 30. (praca w kopalni w Cagnac les Mines, tragiczna śmierć młodszego brata, urodziny młodszej siostry, dom rodzinny); 001 ok. 5 min
Wyjazd z Francji w 1946 roku (decyzja o wyjeździe, niechęć matki do powrotu do Polski); 001 ok. 7 min
Nauka w szkole we Francji (śpiew francuskiej piosenki) i szkoła polska w Nowych Święcianach (opowieść o telefonie od szkolnych koleżanek z Polski w 2011 roku); 001 ok. 10 min
Opowieść o kolegach szkolnych we Francji i w Litewskiej SRR (opowieść o Alfredzie Rybczyńskim, znajomość języka polskiego w Cagnac les Mines i Nowych Święcianach); 001 ok. 13 min
Wizyta we francuskiej ambasadzie w Wilnie w latach powojennych; 001 ok. 16 min
Jedzenie we Francji i transport z Francji do Litewskiej SRR; 001 ok. 18 min
Opis miasteczka i domu w Taix koło Cagnac les Mines; 001 ok. 20 min
Nauka religii po polsku we Francji w latach 30. i transport z Francji do Litewskiej SRR; 002 ok. 1 min
Wspomnienia z czasów wojny na terenie Francji; 002 ok. 2 min
Lokalizacja Cagnac les Mines i decyzja o wyjeździe z Francji w 1945 roku (agitator Wysocki); 002 ok. 4 min
Warunki bytowe po przyjeździe z Francji do Nowych Święcian (brak butów, pasanie kóz, rodzina ojca w Nowych Święcianach, praca rodziców); 002 ok. 6 min
Transport z Francji do Litewskiej SRR; 002 ok. 10 min
Przesyłka rodzinnych drobiazgów z Francji do Nowych Święcian i litewskie pochodzenie ojca; 002 ok. 13 min
Porównanie zim we Francji i w Nowych Święcianach; 002 ok. 16 min
Nauka w polskiej szkole w Nowych Święcianach i w rosyjskiej szkole w Święcianach; 003 ok. 1 min
Pierwsze wrażenia po przyjeździe do Nowych Święcianach i polska szkoła w Nowych Święcianach (koledzy, nauczyciele); 003 ok. 2 min
Wyjazdy repatriacyjne Polaków do Polski w 2. poł lat 50. i groźba wywózek w głąb ZSRR; 003 ok. 5 min
Dalsza nauka po edukacji w polskiej szkole w Nowych Święcianach (znajomość języka litewskiego, wspomnienia o nauczyciele, wyjazdy polskich koleżanek do Polski); 003 ok. 8 min
Planowanie wyjazdu do Polski w latach 50. i dziecięce zabawy w Nowych Święcianach; 003 ok. 13 min
Ciężkie warunki bytowe w Nowych Święcianach po przyjeździe z Francji; 003 ok. 16 min
Działalność w Komsomole i praca dla mamy w Nowych Święcianach; 003 ok. 18 min
Namawianie do wstąpienia do partii i praca w wytwórni pasz w Nowych Święcianach; 003 ok. 22 min
Działalność litewskiej partyzantki w okolicach Nowych Święcian i zakaz chodzenia do kościoła dla komsomolców; 003 ok. 26 min
Kościół katolicki i powojenni Żydzi w Nowych Święcianach; 003 ok. 28 min
Wyjazdy do Polski w latach 1970–1999 i opowieści o śmierci bliskich; 003 ok. 32 min
Wykonywanie polskich piosenek nauczonych przez mamę; 003 ok. 34 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]