Portret Kamilia Czerwińska
Urodziła się 2 czerwca 1922 w oddalonej o trzy kilometry od Nowych Święcian wsi Jodziszkańce (ówczesny powiat święciański, województwa wileńskiego, II RP) jako jedno z jedenaściorga dzieci Piotra i Bronisławy Aulewicz. Ojciec Kamilii Czerwińskiej pracował na kolei, dodatkowo cała rodzina prowadziła gospodarstwo rolne. W Jodziszkańcach Kamilia Czerwińska rozpoczęła naukę w szkole, tam też zastała ją wojna i obydwie okupacje. Po wojnie wyszła za Józefa Aulewicza – pracownika kolei i zamieszkała w Nowych Święcianach. 

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_2044
data nagrania: 23.09.2010
długość nagrania: 01:05:00
kraj: Litwa
miejscowość: Nowe Święciany (Švenčionėliai)
autor nagrania: Jóźwiak Ignacy
Czerwińska Kamilia
Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] AHM_PnW_2044_01_ Czerwińska_Kamilia
Okres przedwojenny – dzieciństwo, ciężka sytuacja materialna, zarys sytuacji wielodzietnej rodziny: bracia w wojsku; okupacja (powrót jednego z braci, kolektywizacja); okres powojenny – rozproszenie rodziny, zamążpójście, pochowanie syna i męża; opis wsi Josziszkańce (II RP).

[00:05:00, 01]
Opis domu rodzinnego (dzieciństwo i dorastanie) oraz wsi; sytuacja rodzinna przed wojną, w okresie wojennym i powojennym na przykładzie rodzinnej gospodarki domowej (m.in. pomoc w pracach rolniczych); relacje z sąsiadami; zwyczaje na wsi (zabawy); okres wojenny (słuchanie radia), kontakt z Wojskiem Polskim (konfiskata konia), spalenie domu przez Niemców;

[00:10:00, 01]
Wkroczenie Armii Czerwonej do wsi Nowo Święciany; relacja ze zbrodni dokonanych na Żydach i Polakach (wspomnienie zamordowanej młodej Żydówki); okupacja sowiecka i niemiecka; kontakt z litewskimi kolaborantami (opis mordów);

[00:15:00, 01]
Porównanie różnych okupacji (niemieckiej, sowieckiej i litewskiej) poprzez opis np. konfiskaty mienia, czy przeprowadzanych wywózek; zarys losów członków rodziny w okresie powojennym; obraz sąsiadów (m.in. staroobrzędowcy i stan obecny, wspólna liturgia z Litwinami).

[00:20:00, 01]
Okres przedwojenny: relacje polsko-litewskie i polsko-żydowskie,; ciężka sytuacja materialna rodziny w okresie wojennym; historia kościoła w Jodziszkowcach (stary i nowy);

[00:25:00, 01]
Wspomnienie członków rodziny; opis szkoły wiejskiej i wspomnienie o nauczycielce wiejskiej – Polskowskiej; wyjazdy zarobkowe do Łotwy (przed wojną); opis wsi Jodziszkańce i Nowe Święciany;

[00:30:00, 01]
Opis zabudowy wiejskiej, w tym własność prywatna miejscowych Żydów; stan liczebny ludności żydowskiej po wojnie (cmentarz i pomnik); opis relacji ojca z miejsca mordu na Żydach (zbrodnia niemiecka);

[00:35:00, 01]
Charakterystyka jednego z kolaborantów; relacje polsko-litewskie; zarys partyzantki z Białorusi;

[00:40:00, 01]
Mordy i grabieże na Polakach (m.in. relacja z zamordowania księży polskich czy opis relacji jednego z członków rodziny o mordach niemieckich, grzebanie zwłok przez ludność cywilną);

[00:45:00, 01]
Opis bandytów lub kolaborantów litewskich w służbie III Rzeszy (miejscowych); wkroczenie Armii Czerwonej w 1944; kolektywizacja; sytuacja rodzinna po wojnie;

[00:00:00] AHM_PnW_2044_Czerwinska_Kamilia_02
Wspomnienie wiejskiej nauczycielki, a także części rodziny, w tym brata [podaje niewyraźnie imię) i pokrótce ich losy powojenne;

[00:00:00, 03] AHM_PnW_2044_Czerwinska_Kamilia_03
Recytacja autorskich wierszy dedykowanym swojej młodzieńczej miłości;

[00:05:00, 03]
Cd. recytacji wierszy; opowieść o pierwszej miłości;

[00:10:00, 03]
Żałoba po Piłsudskim; opis stanu obecnego domu rodzinnego; organizowanie wiejskich wesel;

[00:00:00, 04] AHM_PnW_2044_Czerwinska_Kamilia_04
Opis okolicy wsi rodzinnej.

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]