Urodziła się w 11 listopada 1927 we wsi Wygnanka koło Czortkowa. Jej rodzice pochodzili ze wsi Jezierzany w powiecie Borszczów, po ślubie przeprowadzili się do wsi Wygnanka, gdzie prowadzili niewielkie gospodarstwo rolne. Maria Monastyrska-Szmigiel była najmłodsza spośród rodzeństwa. Przed II wojną uczyła się w szkole powszechnej im. Królowej Jadwigi w Czortkowie. W czasie okupacji niemieckiej uczęszczała do szkoły podstawowej i pomagała rodzicom w pracach gospodarczych, sprzedawała także produkty rolne na targu w Czortkowie. W obawie przed zbliżającym się frontem, w 1944 roku, rodzina przeniosła się do wsi Sieniaków, gdzie zamieszkała u bliskich znajomych. Tam Maria Monstyrska-Szmigiel nauczyła się szyć. Po wojnie rodzinne gospodarstwo zostało włączone do kołchozu. Maria Monastyrska-Szmigiel pracowała w zakładzie krawieckim w Czortkowie. Po 23 latach pracy przeszła na emeryturę. W 1951 roku wyszła za mąż, urodziła dwie córki. W latach 80. kupiła dom w Czortkowie.
opis nagrania
Narracja:
Okupacji niemiecka, kontyngenty, szkoła w czasie okupacji niemieckiej – 001, ok. 01 min.
Front w 1944 roku, działania wojenne w okolicach Czortkowa – 001, ok. 3 min.
Wkroczenie Armii Czerwonej do miasta – 001, ok. 4 min.
Domu opuszczone przez Żydów – 001, ok. 6 min.
W obawie przed zbliżającym się, przed wkroczeniem Sowietów rodzina przeniosła się do znajomych do wsi Sieniaków, zakładanie kołchozu – 001, ok. 8 min.
Przyczyny, z powodu których rodzina nie wyjechała do Polski najpierw w latach 40. potem w latach 50. – 001, ok. 9 min.
Kontakty z Polską, z rodziną w Polsce – 001, ok. 10 min.
Praca po wojnie w zakładzie krawieckim – 001, ok. 13 min.
Praca i pomoc w ostatnich latach przy plebani i kościele – 001, ok. 18 min.
Życie religijne, kościół katolicki w czasie Związku Sowieckiego, chrzty, pierwsze komunie dzieci; otwarty w czasie Związku Sowieckiego kościół w Borszczowie – 001, ok. 18 min.
Życie codzienne w czasach sowieckich – 001, ok. 20 min.
Dom, rodzina, córki, opieka nad chorym mężem – 001, ok. 23 min.
Repatriacja Polaków do Polski w latach 40. i 50. – 001, ok. 24 min.
Okres przedwojenny. Dom rodzinny, obowiązki w gospodarstwie rodzinnym, rodzeństwo – 002, ok. 1 min.
Okres przedwojenny. Rodzice, matka i ojciec, gospodarstwo – 002, ok. 3 min.
Okres przedwojenny. Dzieciństwo, zabawki – 002, ok. 5 min.
Szkoła powszechna w Czortkowie im. Królowej Jadwigi, nauczyciele – 002, ok. 7 min.
Ulubione przedmioty w szkole, nauka języka niemieckiego – 002, ok. 11 min.
Wiersz o Piłsudskim, śpiewa piosenkę, której nauczyła się w dzieciństwie – 002, ok. 12 min.
Kościół katolicki przed wojną, cerkiew – 002, ok. 16 min.
Śpiewa pieśni eucharystyczne – 002, ok. 17 min.
Sąsiedzi przed wojną, Polacy i Ukraińcy, koleżanki i koledzy – 002, ok. 20 min.
Handel na rynku w Czortkowie w czasie okupacji niemieckiej – 002, ok. 22 min.
Okres przedwojenny. Sklepy w Czorkowie, Żydzi w Czortkowie – 002, ok. 25 min.
Ksiądz Stanisław, pierwszy po otwarciu kościoła proboszcz w Czortkowie, recytuje wiersz, który pani Maria ułożyła na cześć jego cześć – 002, ok. 29 min.
Szkoła przed wojną, marzenia o tym by być nauczycielką – 002, ok. 31 mim.
Wiersz o Czortkowie, wiersz o nowym proboszczu – księdzu Janie – 002, ok. 33 min.
Wiersz o księdzu Stanisławie, o tym jak wymyśla swoje wiersze – 002, ok. 36 min.
Wiersz po ukraińsku zadedykowany swoim dzieciom – 002, ok. 37 min.
Praca w gospodarstwie przed wojną, obowiązki, które uniemożliwiały naukę – 002, ok. 39 min.
Walki frontowe w 1944 roku – 002. ok. 42.min.
Holocaust, wymordowanie Żydów z Czortkowa – 002, ok. 45 min.
Okupacji niemiecka, kontyngenty, szkoła w czasie okupacji niemieckiej – 001, ok. 01 min.
Front w 1944 roku, działania wojenne w okolicach Czortkowa – 001, ok. 3 min.
Wkroczenie Armii Czerwonej do miasta – 001, ok. 4 min.
Domu opuszczone przez Żydów – 001, ok. 6 min.
W obawie przed zbliżającym się, przed wkroczeniem Sowietów rodzina przeniosła się do znajomych do wsi Sieniaków, zakładanie kołchozu – 001, ok. 8 min.
Przyczyny, z powodu których rodzina nie wyjechała do Polski najpierw w latach 40. potem w latach 50. – 001, ok. 9 min.
Kontakty z Polską, z rodziną w Polsce – 001, ok. 10 min.
Praca po wojnie w zakładzie krawieckim – 001, ok. 13 min.
Praca i pomoc w ostatnich latach przy plebani i kościele – 001, ok. 18 min.
Życie religijne, kościół katolicki w czasie Związku Sowieckiego, chrzty, pierwsze komunie dzieci; otwarty w czasie Związku Sowieckiego kościół w Borszczowie – 001, ok. 18 min.
Życie codzienne w czasach sowieckich – 001, ok. 20 min.
Dom, rodzina, córki, opieka nad chorym mężem – 001, ok. 23 min.
Repatriacja Polaków do Polski w latach 40. i 50. – 001, ok. 24 min.
Okres przedwojenny. Dom rodzinny, obowiązki w gospodarstwie rodzinnym, rodzeństwo – 002, ok. 1 min.
Okres przedwojenny. Rodzice, matka i ojciec, gospodarstwo – 002, ok. 3 min.
Okres przedwojenny. Dzieciństwo, zabawki – 002, ok. 5 min.
Szkoła powszechna w Czortkowie im. Królowej Jadwigi, nauczyciele – 002, ok. 7 min.
Ulubione przedmioty w szkole, nauka języka niemieckiego – 002, ok. 11 min.
Wiersz o Piłsudskim, śpiewa piosenkę, której nauczyła się w dzieciństwie – 002, ok. 12 min.
Kościół katolicki przed wojną, cerkiew – 002, ok. 16 min.
Śpiewa pieśni eucharystyczne – 002, ok. 17 min.
Sąsiedzi przed wojną, Polacy i Ukraińcy, koleżanki i koledzy – 002, ok. 20 min.
Handel na rynku w Czortkowie w czasie okupacji niemieckiej – 002, ok. 22 min.
Okres przedwojenny. Sklepy w Czorkowie, Żydzi w Czortkowie – 002, ok. 25 min.
Ksiądz Stanisław, pierwszy po otwarciu kościoła proboszcz w Czortkowie, recytuje wiersz, który pani Maria ułożyła na cześć jego cześć – 002, ok. 29 min.
Szkoła przed wojną, marzenia o tym by być nauczycielką – 002, ok. 31 mim.
Wiersz o Czortkowie, wiersz o nowym proboszczu – księdzu Janie – 002, ok. 33 min.
Wiersz o księdzu Stanisławie, o tym jak wymyśla swoje wiersze – 002, ok. 36 min.
Wiersz po ukraińsku zadedykowany swoim dzieciom – 002, ok. 37 min.
Praca w gospodarstwie przed wojną, obowiązki, które uniemożliwiały naukę – 002, ok. 39 min.
Walki frontowe w 1944 roku – 002. ok. 42.min.
Holocaust, wymordowanie Żydów z Czortkowa – 002, ok. 45 min.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl