Urodził się w 1937 roku w Kaczyce (Rumunia). Rodzice – Ludwik i Regina. Ojciec pracował w miejscowej kopalni jako kowal, matka zajmowała się domem. Anton Turza miał trójkę rodzeństwa – brata (zginął na wojnie) i dwie siostry. W czasie wojny został wraz z rodziną ewakuowany z Kaczyki, przez trzy lata przebywał w Czerniowcach, gdzie uczęszczał do szkoły. Po wojnie Anton Turza ukończył studia ekonomiczne w Jassach. Całe życie pracował jako ekonomista w Gura Humorului. Ożenił się na początku lat 50., miał dwóch synów.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_2342
Rodzina Antona Turzy – rodzice, rodzeństwo (brat, dwie siostry); dwaj synowie Antona Turzy; zamieszkiwanie Polaków we wsi Kaczyka; kopalnia soli i osiedlenie się polskich rodzin;
[00:05:00, 01]
Niemcy i Rumuni zamieszkujący wieś; praca ojca Antona Turzy w kopalni; zajmowanie się domem przez matkę; okupacja niemiecka i ograniczenie nauki w j. polskim; miejscowa szkoła; nauka j. polskiego w kościele; nauka w szkole w j. rumuńskim; polski ksiądz – Henryk Wachowski;
[00:10:00, 01]
Nauka religii i j. polskiego; pierwsza komunia święta i msza odprawiana w j. polskim; strój podczas uroczystości komunijnych; dom rodzinny Antona Turzy; nauka w szkole i nauka ekonomii;
[00:15:00, 01]
Kopalnia soli w Kaczyce; ewakuacja ze wsi w czasie wojny; wyjazdy miejscowych Niemców w 1940 roku; mniejszości narodowe zamieszkujące Bukowinę (Polacy, Rumunii, Niemcy, Ukraińcy, Żydzi); Żydzi w Kaczyce;
[00:20:00, 01]
Wyjazdy Niemców po 1940 roku; miejscowa kopalnia soli; wspomnienie domu rodzinnego;
[00:25:00, 01]
Polski ksiądz przed wojną; przybycie do Kaczyki księży mówiących w j. rumuńskim; Dom Polski; przedstawienia i życie kulturalne Polaków;
[00:30:00, 01]
Spalenie wsi Pojana Mikuli podczas II wojny światowej; walki frontowe między Rosjanami i Niemcami; ewakuacja wsi; pobyt w Czerniowcach przez okres trzech lat; nauka w szkole w Czerniowcach;
[00:35:00, 01]
Kontynuacja nauki w Kluż-Napoce i Jassach; ukończenie ekonomii w Jassach; losy Żydów z Kaczyki po wybuchu wojny; pobyt w Internacie w Czerniowcach i zamieszkujące go narodowości;
[00:40:00, 01]
Brat Antona Turzy – Jan; śmierć brata w okolicach Odessy; wcielenie brata do wojska po wybuchu wojny; praca ojca na kolei w czasie wojny; ograniczenia w słuchaniu radia podczas wojny; ograniczanie Polakom możliwości dalszej nauki (po wojnie);
[00:45:00, 01]
Praca jako ekonomista przy budowach; praca zawodowa w Gura Humorului; małżeństwo z Rumunką i ślub w kościele katolickim; życie w Rumunii w okresie rządów Ceaușescu;
[00:50:00, 01]
Przystępowanie do partii w celu zrobienia kariery.
[00:00:00] AHM_PnW_2342_ Turza_Anton_02
Kwestia narodowości przy przyjmowaniu na studia; zamknięcie kościoła grekokatolickiego w Kaczyce (po wojnie); aresztowania księży grekokatolickich; ochrzczenie dzieci w kościele;
[00:05:00, 02]
Przyczyny pozostania w Rumunii po wojnie; Polacy zamieszkujący Kaczykę; obchodzenie Bożego Narodzenia;
[00:10:00, 02]
Zanikanie znajomości j. polskiego wśród kolejnego pokolenia Polaków; wspomnienie pieśni religijnych śpiewanych w domu; dobre stosunki między Polakami i Rumunami po wojnie; zabawy dzieci.
[00:00:00] AHM_PnW_2342
Rodzina Antona Turzy – rodzice, rodzeństwo (brat, dwie siostry); dwaj synowie Antona Turzy; zamieszkiwanie Polaków we wsi Kaczyka; kopalnia soli i osiedlenie się polskich rodzin;
[00:05:00, 01]
Niemcy i Rumuni zamieszkujący wieś; praca ojca Antona Turzy w kopalni; zajmowanie się domem przez matkę; okupacja niemiecka i ograniczenie nauki w j. polskim; miejscowa szkoła; nauka j. polskiego w kościele; nauka w szkole w j. rumuńskim; polski ksiądz – Henryk Wachowski;
[00:10:00, 01]
Nauka religii i j. polskiego; pierwsza komunia święta i msza odprawiana w j. polskim; strój podczas uroczystości komunijnych; dom rodzinny Antona Turzy; nauka w szkole i nauka ekonomii;
[00:15:00, 01]
Kopalnia soli w Kaczyce; ewakuacja ze wsi w czasie wojny; wyjazdy miejscowych Niemców w 1940 roku; mniejszości narodowe zamieszkujące Bukowinę (Polacy, Rumunii, Niemcy, Ukraińcy, Żydzi); Żydzi w Kaczyce;
[00:20:00, 01]
Wyjazdy Niemców po 1940 roku; miejscowa kopalnia soli; wspomnienie domu rodzinnego;
[00:25:00, 01]
Polski ksiądz przed wojną; przybycie do Kaczyki księży mówiących w j. rumuńskim; Dom Polski; przedstawienia i życie kulturalne Polaków;
[00:30:00, 01]
Spalenie wsi Pojana Mikuli podczas II wojny światowej; walki frontowe między Rosjanami i Niemcami; ewakuacja wsi; pobyt w Czerniowcach przez okres trzech lat; nauka w szkole w Czerniowcach;
[00:35:00, 01]
Kontynuacja nauki w Kluż-Napoce i Jassach; ukończenie ekonomii w Jassach; losy Żydów z Kaczyki po wybuchu wojny; pobyt w Internacie w Czerniowcach i zamieszkujące go narodowości;
[00:40:00, 01]
Brat Antona Turzy – Jan; śmierć brata w okolicach Odessy; wcielenie brata do wojska po wybuchu wojny; praca ojca na kolei w czasie wojny; ograniczenia w słuchaniu radia podczas wojny; ograniczanie Polakom możliwości dalszej nauki (po wojnie);
[00:45:00, 01]
Praca jako ekonomista przy budowach; praca zawodowa w Gura Humorului; małżeństwo z Rumunką i ślub w kościele katolickim; życie w Rumunii w okresie rządów Ceaușescu;
[00:50:00, 01]
Przystępowanie do partii w celu zrobienia kariery.
[00:00:00] AHM_PnW_2342_ Turza_Anton_02
Kwestia narodowości przy przyjmowaniu na studia; zamknięcie kościoła grekokatolickiego w Kaczyce (po wojnie); aresztowania księży grekokatolickich; ochrzczenie dzieci w kościele;
[00:05:00, 02]
Przyczyny pozostania w Rumunii po wojnie; Polacy zamieszkujący Kaczykę; obchodzenie Bożego Narodzenia;
[00:10:00, 02]
Zanikanie znajomości j. polskiego wśród kolejnego pokolenia Polaków; wspomnienie pieśni religijnych śpiewanych w domu; dobre stosunki między Polakami i Rumunami po wojnie; zabawy dzieci.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl