Portret Franciszek Lis
Urodził się 4 kwietnia 1932 w Strzelczykach (II RP). Tam spędził czas obu okupacji: niemieckiej i sowieckiej. Do szkoły zaczął chodzić jeszcze przed wojną, ale skończył naukę dopiero po wojnie. Po ukończeniu szkoły rozpoczął służbę wojskową – służył ciężkich warunkach blisko granicy z Chinami (żołnierze wykonywali niemal niewolniczą pracę). Po służbie w wojsku powrócił w rodzinne strony, skończył kurs dla traktorzystów i zaczął pracować w parku maszynowym. Prowadził również niewielki, przydomowe gospodarstwo. 

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1877
data nagrania: 03.07.2010
długość nagrania: 00:54:00
kraj: Ukraina
miejscowość: Strzelczyska (Striłećke)
autor nagrania: Osypowicz Michał
Lis Franciszek
Streszczenie relacji z minutnikiem

Miejsce urodzenia; powrót ojca z wojny w 1944 roku; 001 ok. 1 min

Pobicie przez Niemców z powodu niezdania całego kontyngentu; 001 ok. 2 min

Służba w wojsku radzieckim na granicy z Chinami; głód i ciężka praca przy budowie kanałów; protest głodowy w armii, aresztowania; 001 ok. 3 min

Wypadek spowodowany w pracy przez pijanego kierowcę; wzięcie winy na siebie i roczny pobyt w więzieniu; 001 ok. 5 min

Życie przed wojną w Strzelczykach; 001 ok. 7 min

Walka z Kościołem po wojnie; zagłuszanie mszy; 001 ok. 9 min

Opis Strzelczysk przed wojną; Żydzi i Ukraińcy - relacje; 001 ok. 10 min

Stosunki polsko-ukraińskie przed i po wojnie; refleksja o obecnych stosunka z Ukraińcami; 001 ok. 10 min

Szkoła przedwojenna i pisanie rysikiem; 001 ok. 13 min

Dom rodzinny; siedem hektarów pola. warsztat stolarski dziadka; izba w której spano; 001 ok. 15 min

Święta Bożego Narodzenia; 001 ok. 16 min

Żydzi w Strzelczyskach, ratowanie rodziny Żydowskiej przez polską rodzinę Wiącków; 001 ok. 20 min

Zamordowanie Żydów pod Samborem; wydanie w sąsiedniej wsi gestapo człowieka, który pomagał Żydom; 001 ok. 23 min

Opowieść o kobiecie, która wydała swojego zięcia gestapo, ponieważ wykopywał z jej pola ziemniaki, żeby nakarmić swoje dzieci; 001 ok. 24 min.

Wybuch wojny w 1939 roku; śmierć polskich żołnierzy; pobyt oficera polskiego przedzierającego się na Węgry; 001 ok. 25 min

Okupacja sowiecka: zakładanie kołchozów, aresztowania, głód; 001 ok. 29 min

Kontakt z AK, które poszło i spaliło sąsiednią wioskę; 001 ok. 31 min

Przymusowe zapisywanie do kołchozów; 001 ok. 36 min

Szkoła sowiecka; propaganda stalinowska w szkole; kult Stalina, pionierzy, pochody 1 maja; 001 ok. 37 min

Walka z kościołem katolickim; 001 00:39 min

Śmierć Stalina; radość niektórych osób; 001 ok. 43 min

Wywózki na Syberię; wywiezienie sąsiada, który dostał za zasługi w I wojnie parcelę pod lasem; opowieść o sąsiadce, która była na Syberii; 001 ok. 45 min

Praca traktorzysty w kołchozie; kurs traktorzysty w Mikołajowie; 001 ok. 47 min

Poznanie żony; opowieść o rodzinie; opowieść o rodzinie żony; ślub i wesele w Mościskach; 001 ok. 49 min

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl