Urodził się w 1930 roku w miejscowości Greczany (dawniej osobna wieś, obecnie stanowi część Chmielnickiego). Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne, potem pracowali w kołchozie. Ojciec był też przez jakiś czas kolejarzem. Bronisław Tomusiak ze względu na sytuację materialną nie chodził do szkoły. Przed wojną jako młody chłopak musiał iść do kołchozu, ponieważ ojciec został zmobilizowany do wojska. Po wojnie uczęszczał do szkoły wieczorowej. W 1949 znalazł się w kopalni w kołchozie w Donbasie. Po roku wrócił i zaczął pracę jako ślusarz w zakładzie „Czerwony Partyzant”. W latach 1952-55 odbył służbę wojskową w Pskowie. Po powrocie z wojska został zatrudniony na budowie, gdzie przepracował 17 lat. Miał trzy córki.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00] AHM_PnW_1775_Tomusiak_Bronisław_01
Życie w Greczanach współcześnie i przed wojną; praca w kopalni w kołchozie;
[00:05:00, 01]
Rodzina, rodzice, siostry; praca w kołchozie przed wojną, powołanie ojca do wojska; próby ukończenia szkoły wieczorowej;
[00:10:00, 01]
Szkoła podstawowa przed wojną, ukończenie 4 klas; pochodzenie rodziców, ślub i przeprowadzka do miejscowości Nowe Sadyby; początek wojny, praca dla Niemców w kołchozie; praca w kopalni w Donbasie, powrót w 1950 roku.
[00:15:00, 01]
Praca jako ślusarz po powrocie z Donbasu; służba wojskowa w Pskowie w latach 1952-55.
[00:20:00, 01]
Praca na budowie; rodzina, dzieci, losy córek;
[00:25:00, 01]
II wojna światowa: wejście Niemców, okupacja niemiecka; bombardowanie stacji kolejowej w Greczanach; ewakuacja do wsi Maćkowce;
[00:30:00, 01]
Życie codzienne podczas okupacja niemieckiej;
[00:35:00, 01]
Wycofywanie się Niemców; druga okupacja sowiecka;
[00:40:00, 01]
Życie codzienne w kołchozie w Donbasie;
[00:45:00, 01]
Warunki pracy w kopalni w Donbasie;
[00:00:00] AHM_PnW_1775_Tomusiak_Bronisław_02
Ucieczka z kołchozu w Donbasie; powrót do domu, aresztowanie, sąd i skazanie
[00:05:00, 02]
Przebieg procesu; warunki w więzieniu;
[00:10:00, 02]
Używanie języka „greczańskiego” w domu; rozmowy w języku polskim, msze po polsku;
[00:15:00, 02]
Żydzi pracujący w kołchozie „Krasnyj Partizan”;
[00:20:00, 02]
Formy pracy w kołchozie „Krasnyj Partizan”; refleksje na temat rozpadu ZSRR;
[00:25:00, 02]
Życie codzienne na Ukrainie po rozpadzie ZSRR.
[00:00:00] AHM_PnW_1775_Tomusiak_Bronisław_01
Życie w Greczanach współcześnie i przed wojną; praca w kopalni w kołchozie;
[00:05:00, 01]
Rodzina, rodzice, siostry; praca w kołchozie przed wojną, powołanie ojca do wojska; próby ukończenia szkoły wieczorowej;
[00:10:00, 01]
Szkoła podstawowa przed wojną, ukończenie 4 klas; pochodzenie rodziców, ślub i przeprowadzka do miejscowości Nowe Sadyby; początek wojny, praca dla Niemców w kołchozie; praca w kopalni w Donbasie, powrót w 1950 roku.
[00:15:00, 01]
Praca jako ślusarz po powrocie z Donbasu; służba wojskowa w Pskowie w latach 1952-55.
[00:20:00, 01]
Praca na budowie; rodzina, dzieci, losy córek;
[00:25:00, 01]
II wojna światowa: wejście Niemców, okupacja niemiecka; bombardowanie stacji kolejowej w Greczanach; ewakuacja do wsi Maćkowce;
[00:30:00, 01]
Życie codzienne podczas okupacja niemieckiej;
[00:35:00, 01]
Wycofywanie się Niemców; druga okupacja sowiecka;
[00:40:00, 01]
Życie codzienne w kołchozie w Donbasie;
[00:45:00, 01]
Warunki pracy w kopalni w Donbasie;
[00:00:00] AHM_PnW_1775_Tomusiak_Bronisław_02
Ucieczka z kołchozu w Donbasie; powrót do domu, aresztowanie, sąd i skazanie
[00:05:00, 02]
Przebieg procesu; warunki w więzieniu;
[00:10:00, 02]
Używanie języka „greczańskiego” w domu; rozmowy w języku polskim, msze po polsku;
[00:15:00, 02]
Żydzi pracujący w kołchozie „Krasnyj Partizan”;
[00:20:00, 02]
Formy pracy w kołchozie „Krasnyj Partizan”; refleksje na temat rozpadu ZSRR;
[00:25:00, 02]
Życie codzienne na Ukrainie po rozpadzie ZSRR.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]