Urodziła się 7 listopada 1934 we wsi Dubnicka koło Lelczyc (BSSR). Jej ojciec był leśnikiem i pierwsze lata spędziła w leśniczówce koło w wsi Dubnicka w Leleczycach. W 1937 roku ojciec został zabrany przez NKWD i zamordowany w Mozyrzu. Matka Wiesławy Rymek wraz z ośmiorgiem dzieci musiała się przenieść do wsi Dubnicka. Zaraz po aresztowaniu ojca zmarł najmłodszy brat. Wojnę Wiesława Rymek przeżyła częściowo we wsi a częściowo w lesie, gdzie - jak większość mieszkańców - ukrywała się przed Niemcami. Jedna z sióstr wyjechała do Polski, jednak reszta rodziny musiała zostać w ZSRR. Po wonie Wiesława Rymek przerwała naukę po piątej klasie i zaczęła pracować. Jako czternastolatka pracowała przy zbieraniu żywicy, a zimą przy wyrębie lasu. Następnie zaczęła pracować w kuchni, gotując jedzenie dla drwali. Po poznaniu drugiego męża, Białorusina przeniosła się do Lelczyc. Urodziła trzy córki. Po 1990 roku zaangażowała się w tworzenie katolickiej parafii w Lelczycach.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Dzieciństwo we wsi Dubnicka na Białorusi. Ojciec był leśniczym. Miała jeszcze siedmioro rodzeństwa i mama zajmowała się gospodarką. Zabranie ojca przez NKWD w 1937 roku. Śmierć najmłodszego brata. Zniszczenie domu rodzinnego. Przeniesienie się do wsi Dumnicka. Dwie starsze siostry wyszły za mąż jeszcze przed wojną. 001 początek
II wojna światowa i schronienie w lesie. 001 ok. 3 min
Służba męża siostry w Ludowym Wojsku Polskim. Trudności z wyjazdami do Polski po wojnie. Wizyty w Polsce i wrażenia z pobytu w kościołach. Zamknięcie kościołów na Białorusi 001 ok. 5 min
Budowa kościoła i organizacja parafii. Msze w chatach. Wizyta u biskupa i zdobycie pozwolenia na budowę kościoła. Problemy z władzą białoruską przy budowie kościoła. Zdobycie projektu architektonicznego na budowę kościoła. Pomoc biskupa w Polsce. 001 ok. 7 min
Walka o kościół z władzą białoruską. 001 ok. 14 min
Budowa Kościoła w Lelczycach. Organizacja pracy. Zdobywanie materiałów. Dokładny opis budowy kościoła. Roboty wykończeniowe wykonywane przez Polaków. 001 ok. 16 min
Dzieciństwo i nauka w szkole. Brak zeszytów. Nauka czytania pisania. 002 początek
Aresztowanie ojca w 1937 roku przez NKWD. Informacja o zamordowaniu ojca w w Mozyrzu. Rehabilitacja ojca i renta przyznana rodzinie 002 ok. 2 min
Był rozkaz, żeby odtworzyć wioskę i wszystkie rozrzucone gospodarstwa zgromadzili przy jednej drodze. Dom budowała matka. Pierwsza zima była straszna, zbierali ziemniaki z pola, żyto. 002 ok. 6 min
Budowana przez matkę schronienia w lesie na wypadek wybuchu wojny. 002 ok. 8 min
Opis wsi przed wojną. Białorusini, Polacy i Niemcy żyjący we wsi. Dobre relacje przed wojną. 002 ok. 11 min
Okupacja niemiecka. Chowanie się w lesie. Strach przed spalaniem w szkole - mieszkańcy niemieckiego pochodzenia przekonali Niemców, żeby nie palić szkoły z ludźmi. 002 ok. 15 min
Żydzi przed wojną w Lelczycach. Opowieść o Żydówce, która ukrywała się podczas wojny i ocalała. 002 ok. 20 min
Powrót z lasu do domu. Spalenie części wioski przez Niemców. Praca w kołchozie podczas wojny. Brak zwierząt pociągowych i trudy pracy w kołchozie. 002 ok. 23 min
Ukończenie nauki. Praca w lesie przy zbieraniu smoły (w wieku 14 lat). Zimą praca przy wyrębie lasu. Praca w kuchni do 1954 roku. 003 początek
Opowieść o mężu, dzieciach i wnukach. Pierwszego męża poznała w Dubnickiem – Polaka. Potem w 1956 wyszła za Białorusina. Śmierć pierwszej córki. Narodziny dwóch córek. Zbudowanie nowego domu. Wyjazd do Polski, wzięli w Gorzowie ślub i ochrzcili starszą. Potem urodziła się trzecia. Opowieść o obecnym życiu córek, które żyją w różnych krajach byłego ZSRR 003 ok. 5 min
Dzieciństwo we wsi Dubnicka na Białorusi. Ojciec był leśniczym. Miała jeszcze siedmioro rodzeństwa i mama zajmowała się gospodarką. Zabranie ojca przez NKWD w 1937 roku. Śmierć najmłodszego brata. Zniszczenie domu rodzinnego. Przeniesienie się do wsi Dumnicka. Dwie starsze siostry wyszły za mąż jeszcze przed wojną. 001 początek
II wojna światowa i schronienie w lesie. 001 ok. 3 min
Służba męża siostry w Ludowym Wojsku Polskim. Trudności z wyjazdami do Polski po wojnie. Wizyty w Polsce i wrażenia z pobytu w kościołach. Zamknięcie kościołów na Białorusi 001 ok. 5 min
Budowa kościoła i organizacja parafii. Msze w chatach. Wizyta u biskupa i zdobycie pozwolenia na budowę kościoła. Problemy z władzą białoruską przy budowie kościoła. Zdobycie projektu architektonicznego na budowę kościoła. Pomoc biskupa w Polsce. 001 ok. 7 min
Walka o kościół z władzą białoruską. 001 ok. 14 min
Budowa Kościoła w Lelczycach. Organizacja pracy. Zdobywanie materiałów. Dokładny opis budowy kościoła. Roboty wykończeniowe wykonywane przez Polaków. 001 ok. 16 min
Dzieciństwo i nauka w szkole. Brak zeszytów. Nauka czytania pisania. 002 początek
Aresztowanie ojca w 1937 roku przez NKWD. Informacja o zamordowaniu ojca w w Mozyrzu. Rehabilitacja ojca i renta przyznana rodzinie 002 ok. 2 min
Był rozkaz, żeby odtworzyć wioskę i wszystkie rozrzucone gospodarstwa zgromadzili przy jednej drodze. Dom budowała matka. Pierwsza zima była straszna, zbierali ziemniaki z pola, żyto. 002 ok. 6 min
Budowana przez matkę schronienia w lesie na wypadek wybuchu wojny. 002 ok. 8 min
Opis wsi przed wojną. Białorusini, Polacy i Niemcy żyjący we wsi. Dobre relacje przed wojną. 002 ok. 11 min
Okupacja niemiecka. Chowanie się w lesie. Strach przed spalaniem w szkole - mieszkańcy niemieckiego pochodzenia przekonali Niemców, żeby nie palić szkoły z ludźmi. 002 ok. 15 min
Żydzi przed wojną w Lelczycach. Opowieść o Żydówce, która ukrywała się podczas wojny i ocalała. 002 ok. 20 min
Powrót z lasu do domu. Spalenie części wioski przez Niemców. Praca w kołchozie podczas wojny. Brak zwierząt pociągowych i trudy pracy w kołchozie. 002 ok. 23 min
Ukończenie nauki. Praca w lesie przy zbieraniu smoły (w wieku 14 lat). Zimą praca przy wyrębie lasu. Praca w kuchni do 1954 roku. 003 początek
Opowieść o mężu, dzieciach i wnukach. Pierwszego męża poznała w Dubnickiem – Polaka. Potem w 1956 wyszła za Białorusina. Śmierć pierwszej córki. Narodziny dwóch córek. Zbudowanie nowego domu. Wyjazd do Polski, wzięli w Gorzowie ślub i ochrzcili starszą. Potem urodziła się trzecia. Opowieść o obecnym życiu córek, które żyją w różnych krajach byłego ZSRR 003 ok. 5 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]