Urodził się 29 sierpnia 1924 roku w Iwieńcu w rodzinie Józefy (z domu Sosnowskiej) i Waleriana Leszczyńskich. Ojciec był murarzem, a matka zajmowała się gospodarstwem domowym. Do 1939 roku ukończył siedem klas szkoły powszechnej w Iwieńcu, należał do grupy harcerskiej (był drużynowym). Na przełomie lata i jesieni 1943, przez dwa tygodnie, ukrywał się na wsi niedaleko Iwieńca przed okupantami niemieckimi. Jednakże po powrocie do rodzinnego Iwieńca został zatrzymany - wywieziono go na przymusowe roboty do Niemiec. Przez rok pracował nad Renem przy granicy francuskiej. Po wyzwoleniu w 1945 roku terenów zachodniej Europy przez aliantów postanowił wrócić w rodzinne strony. Został jednak zatrzymany przez sowietów, umieszczony w obozie na Węgrzech i wraz z grupą więźniów zesłany do pracy przymusowej na Kołymie (1945-1947). Otrzymał pracę w elektrociepłowni. Poznał swoją przyszłą żonę Rosjankę, z którą wrócił (przez Czelabińsk) do Iwieńca w 1947 roku. Następnie, dzięki poznanemu na Kołymie inżynierowi otrzymał pracę przy wyrobie kauczuku w Kazachstanie. W czasach Białoruskiej SRR był dyrektorem domu kultury w Iwieńcu i pracował jako choreograf ludowych grup tanecznych. Stworzył zespół „Kresowianka” w Iwieńcu.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa (rodzice, szkoła) 001 ok. 1 min
Okupacja sowiecka (wkroczenie sowietów w 1939 roku, wywózki do Kazachstanu) 001 ok. 4,5 min
Codzienność przedwojenna w Iwieńcu 001 ok. 7,5 min
Koszary – batalion KOP „Iwieniec” (uroczystości narodowe) 001 ok. 9 min
Wrzesień 1939 001 ok. 17 min
Żałoba narodowa po śmierci Józefa Piłsudskiego 001 ok. 20,5 min
Harcerstwo (obozy) 001 ok. 22 min
Społeczność żydowska – relacje polsko-żydowskie przed wojną 001 ok. 23,5 min
II wojna światowa (nauka, roboty przymusowe w Niemczech, zesłanie do Rosji) 001 ok. 28 min
Pierwsze dni wojny (wywózki na Sybir 1939/40, codzienność) 001 ok. 34 min
Okupacja niemiecka 001 ok. 41 min
Losy Żydów w Iwieńcu 002 ok. 1 min
Ucieczka na wieś przed Niemcami (jesień 1943) 002 ok. 6 min
Partyzanci (polscy – powstanie zbrojne 1943; sowieccy) 002 ok. 8,5 min
Druga okupacja sowiecka (losy kościoła, codzienność) 002 ok. 16,5 min
Podróż i pobyt na Kołymie (1945 - 1947); łagry - kopalnie złota 002 ok. 21,5 min
Praca zawodowa w Iwieńcu jak choreograf, życie rodzinne 002 ok. 37,5 min
Losy kościoła w Iwieńcu 002 ok. 44 min
Najwcześniejsze wspomnienia z dzieciństwa (rodzice, szkoła) 001 ok. 1 min
Okupacja sowiecka (wkroczenie sowietów w 1939 roku, wywózki do Kazachstanu) 001 ok. 4,5 min
Codzienność przedwojenna w Iwieńcu 001 ok. 7,5 min
Koszary – batalion KOP „Iwieniec” (uroczystości narodowe) 001 ok. 9 min
Wrzesień 1939 001 ok. 17 min
Żałoba narodowa po śmierci Józefa Piłsudskiego 001 ok. 20,5 min
Harcerstwo (obozy) 001 ok. 22 min
Społeczność żydowska – relacje polsko-żydowskie przed wojną 001 ok. 23,5 min
II wojna światowa (nauka, roboty przymusowe w Niemczech, zesłanie do Rosji) 001 ok. 28 min
Pierwsze dni wojny (wywózki na Sybir 1939/40, codzienność) 001 ok. 34 min
Okupacja niemiecka 001 ok. 41 min
Losy Żydów w Iwieńcu 002 ok. 1 min
Ucieczka na wieś przed Niemcami (jesień 1943) 002 ok. 6 min
Partyzanci (polscy – powstanie zbrojne 1943; sowieccy) 002 ok. 8,5 min
Druga okupacja sowiecka (losy kościoła, codzienność) 002 ok. 16,5 min
Podróż i pobyt na Kołymie (1945 - 1947); łagry - kopalnie złota 002 ok. 21,5 min
Praca zawodowa w Iwieńcu jak choreograf, życie rodzinne 002 ok. 37,5 min
Losy kościoła w Iwieńcu 002 ok. 44 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]