Portret Stanisława Zysk
Urodziła się 5 lipca 1934  we wsi Dubnicka, w obwodzie homelskim Białoruskiej SRR. Pochodziła z polskiej, wielodzietnej rodziny. Od czasu kolektywizacji rodzice pracowali w kołchozie. Ojciec zmarł na skutek choroby w 1936 roku. Matka od połowy lat 30. pełniła we wsi funkcję osoby prowadzącej nabożeństwa, udzielającej sakramentu chrztu. W trakcie wojny niemiecko-rosyjskiej Stanisława Zysk wraz z matką i rodzeństwem ukrywała się przed Niemcami w pobliskich lasach. W 1943 roku została wraz z rodziną znaleziona i przepędzona kilkadziesiąt kilometrów do Mozyrza. Pracowali u miejscowego Niemca w gospodarstwie, a w wolnej chwili zajmowali się żebraniem jedzenia. Po wojnie Stanisława Zysk pracowała w kołchozie. W 1967 roku wyszła za mąż za Polaka, który powrócił z zesłania w Archangielsku.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_1363
data nagrania: 22.07.2009
długość nagrania: 01:04:00
kraj: Białoruś
miejscowość: Dubnicka (Dubnickaje)
autor nagrania: Komperda Joanna
Zysk Stanisława
Streszczenie relacji z minutnikiem

Okres przedwojenny (pochodzenie rodziców, ich praca przy karczowaniu lasu, kolektywizacja i praca rodziców w kołchozie, rodzeństwo, represje wobec Kościoła katolickiego, rola matki w życiu religijnym wsi, śmierć ojca w 1936 r.); 001, 1 min

Opowieść o ojcu (praca ojca, przebieg kolektywizacji i rozkułaczania, śmierć ojca na skutek choroby); 001, 10 min

Losy przedwojenne i wojenne rodzeństwa rodziców Stanisławy Zysk (duża rodzina); 001, ok. 13 min

Życie w polskiej wsi Dubnicka na Białorusi (stosunki polsko-białoruskie przed i po wojnie, alkoholizm, język polski używany w domu i pośród rodziny); 001, 22 min

Życie religijne – zamknięte kościoły, modlitwy w prywatnych domach, częste najścia milicji, obchodzenie świąt, religijność matki Stanisławy Zysk); 001, 27 min

Kontakty z Polską (skorzystanie z możliwości wyjazdu do Polski po wojnie, rodzina w Polsce, przygotowania rodziny do wyjazdu do Polski, odmowa władz na wyjazd); 002, 3 min

Wspomnienia z II wojny światowej (od czerwca 1941 - ukrywanie się przez Niemcami i życie w strachu, próba spalenia mieszkańców wsi w budynku przez żołnierzy niemieckich, w tym Stanisławę Zysk z jej matką i wyratowanie ich przez sąsiada znającego język niemiecki); 002, ok 8 min

Wypędzenie ze wsi i życie w lesie (do 1943), historia rodzącej w lesie siostry, której dziecko doprowadziło do nich żołnierzy niemieckich; 002, ok 10 min

Przymusowe przesiedlenie do Mozyrza, życie w nędzy w Mozyrzu 1943 – 1944, przymusowa praca u Niemców w gospodarstwie, zakończenie wojny; 002, ok 15 min

Okres powojenny (opinia na temat Stalina, małżeństwo w 1967 r., dzieci, życie religijne, wyprawy do Żytomierza lub Pińska po sakramenty); 002; ok. 23 min

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl