Urodziła się 30 sierpnia 1932 w Zalesiu koło Hoduciszek w województwie wileńskim w rodzinie Zofii, z domu Drobysz, i Zenona Awina. Miała jedną siostrę. Niedługo po jej narodzinach rodzina przeprowadziła się do Jerzewa, gdzie mieszkali dziadkowie. Jeszcze przed wybuchem wojny ojciec Berty Litwinowicz ciężko zachorował, wobec czego matka z córkami musiała zająć się prowadzeniem gospodarstwa. Ojciec zmarł w 1943 roku. Berta Litwinowicz ukończyła siedem klas szkoły powszechnej: cztery klasy w Jerzewie, piątą klasę w Święcianach na Litwie, gdzie mieszkała u krewnych, a następnie w Norkowiczach. Edukację kontynuowała w Postawach i Oszmianie. Po zakończeniu nauki pracowała jako nauczycielka i wychowawczyni w szkołach i przedszkolach w Postawach. Po przejściu na emeryturę pracowała jeszcze kilka lat, między innymi jako sprzątaczka.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Rodzina (dziadkowie, rodzeństwo rodziców, pobyt w Zalesiu i przeprowadzka do Jarzewa, pomoc dziadka przy budowie domu, wizyty u babci) 001, ok. 1 min
Praca i małżeństwo 001, ok. 4 min
Wojna (warunki życia materialne, ciężka choroba ojca, wywózki do Rzeszy, donosicielstwo, partyzanci, wywózki na Sybir) 001, ok. 5 min
Organizacja kołchozów (małe wynagrodzenie. kartki, automatyzacja) 001, ok. 9 min
Praca zawodowa (praca w szkole, nagrody za pracę, choroba ojca, śmierć rodziców, praca sprzątaczki w „Bielicie”) 001, ok. 12 min
Obecne życie 001, ok. 16 min
Wojna (deportacje na Sybir, zabicie Niemca Becka, rozstrzeliwanie przez Niemców) 001, ok. 18 min
Rodzina (pochodzenie rodziców, gospodarstwo, wygląd domu, pożar domu, wesele rozmówczyni) 001, ok. 20 min
Dom rodzinny (wygląd domu w środku, piece, jak mama piekła chleb) 001, ok. 30 min
Zmiany imienia i daty urodzenia 001, ok. 42 min
Edukacja 002, ok. 1 min
Ludność Jarzewa (kto mieszkał we wsi, jedna rodzina litewska, język polski i białoruski) 002, ok. 6 min
Życie religijne (kościół w Hoduciszkach, prawosławni, starowiery) 002, ok. 14 min
Żydzi (Żydzi przed wojną, sklepy i handel) 002, ok. 22 min
Wojna (historia wujka zesłanego do łagrów, początek wojny, bombardowanie, schron na podwórku, Niemcy w wiosce) 002, ok. 27 min
Wojskowi (partyzanci sowieccy, werbowanie młodych do różnych wojsk, Niemcy, wywózki) 002, ok. 39 min
Zakończenie wojny 002, ok. 48 min
Wyjazdy do Polski 002, ok. 52 min
Szkoła 003, ok. 1 min
Praca zawodowa (opis poszczególnych miejsc, gdzie pracowała, praca na emeryturze) 003, ok. 3 min
Wojsko w Postawach 003, ok. 6 min
Komsomoł (dlaczego wstąpiła, dyscyplinarne wyrzucenie z Komsomołu) 003, ok. 10 min
Kościół po wojnie (śluby i chrzty na Litwie, życie religijne, odzyskiwanie kościoła, pieśni na weselu, tańce) 003, ok. 14 min
Kołchoz w Jarzewie 003, ok. 30 min
Praca w przedszkolu (kogo uczyła, co robili na zajęciach, kontrole nauczycieli, dużo papierów musiała wypełniać, święta państwowe) 003, ok. 33 min
Wyjazdy na Litwę 003, ok. 45 min
Opis zdjęć 004, ok. 1 min
Pieśni weselne 004, ok. ok. 31 min
Rodzina (dziadkowie, rodzeństwo rodziców, pobyt w Zalesiu i przeprowadzka do Jarzewa, pomoc dziadka przy budowie domu, wizyty u babci) 001, ok. 1 min
Praca i małżeństwo 001, ok. 4 min
Wojna (warunki życia materialne, ciężka choroba ojca, wywózki do Rzeszy, donosicielstwo, partyzanci, wywózki na Sybir) 001, ok. 5 min
Organizacja kołchozów (małe wynagrodzenie. kartki, automatyzacja) 001, ok. 9 min
Praca zawodowa (praca w szkole, nagrody za pracę, choroba ojca, śmierć rodziców, praca sprzątaczki w „Bielicie”) 001, ok. 12 min
Obecne życie 001, ok. 16 min
Wojna (deportacje na Sybir, zabicie Niemca Becka, rozstrzeliwanie przez Niemców) 001, ok. 18 min
Rodzina (pochodzenie rodziców, gospodarstwo, wygląd domu, pożar domu, wesele rozmówczyni) 001, ok. 20 min
Dom rodzinny (wygląd domu w środku, piece, jak mama piekła chleb) 001, ok. 30 min
Zmiany imienia i daty urodzenia 001, ok. 42 min
Edukacja 002, ok. 1 min
Ludność Jarzewa (kto mieszkał we wsi, jedna rodzina litewska, język polski i białoruski) 002, ok. 6 min
Życie religijne (kościół w Hoduciszkach, prawosławni, starowiery) 002, ok. 14 min
Żydzi (Żydzi przed wojną, sklepy i handel) 002, ok. 22 min
Wojna (historia wujka zesłanego do łagrów, początek wojny, bombardowanie, schron na podwórku, Niemcy w wiosce) 002, ok. 27 min
Wojskowi (partyzanci sowieccy, werbowanie młodych do różnych wojsk, Niemcy, wywózki) 002, ok. 39 min
Zakończenie wojny 002, ok. 48 min
Wyjazdy do Polski 002, ok. 52 min
Szkoła 003, ok. 1 min
Praca zawodowa (opis poszczególnych miejsc, gdzie pracowała, praca na emeryturze) 003, ok. 3 min
Wojsko w Postawach 003, ok. 6 min
Komsomoł (dlaczego wstąpiła, dyscyplinarne wyrzucenie z Komsomołu) 003, ok. 10 min
Kościół po wojnie (śluby i chrzty na Litwie, życie religijne, odzyskiwanie kościoła, pieśni na weselu, tańce) 003, ok. 14 min
Kołchoz w Jarzewie 003, ok. 30 min
Praca w przedszkolu (kogo uczyła, co robili na zajęciach, kontrole nauczycieli, dużo papierów musiała wypełniać, święta państwowe) 003, ok. 33 min
Wyjazdy na Litwę 003, ok. 45 min
Opis zdjęć 004, ok. 1 min
Pieśni weselne 004, ok. ok. 31 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl
galeria
23fotografie
