Urodziła się w 1939 roku w Starej Krasznoszorze, w wielodzietnej rodzinie, miała 6 sióstr i brata. Na skutek kolektywizacji w ZSRR rodzina utraciła gospodarstwo. Uczyła się w szkole w Starej Krasnoszorze. Po ukończeniu ósmej klasy szkoły, pracowała jako kasjer w kołchozie. Później uczyła się we Lwowie na buchaltera. Pracowała w radzie wiejskiej w Krasnojlisku. Wyszła za mąż, urodziła pięcioro dzieci, miała trzy córki i dwóch synów.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
[00:00:00, 01] Niedzielan_Jadwiga_AHM_PnW_0907_01
Pochodzenie rodziców – ojca ze Starej Huty; pochodzenie z wielodzietnej rodziny; praca rodziny w kołchozie; data urodzenia;
00:01:01
Wspomnienie dzieci Jadwigi Niedzielan; wyjazd dzieci ze Starej Krasnoszory; wspomnienie śmierci jednego syna; wychowanie dziecka zmarłego syna; charakterystyka wnuka, który ukończył studia historyczne na uniwersytecie; praca wnuka w Czerniowcach;
00:02:24
Wspomnienie rodziców; wspomnienie gospodarstwa rodzinnego; praca rodziców, między innymi praca ojca w lesie; pochodzenie matki ze wsi Baniłów;
00:03:51
Wspomnienie domu obecnego i rodzinnego; wspomnienie ojca walczącego w II wojnie światowej; wspomnienie ucieczki Rumunów przed Rosjanami w 1946/47 roku;
00:05:50
Wspomnienie wejścia wojsk sowieckich na teren wsi; wspomnienie kolektywizacji wsi; praca w kołchozie; rabowanie gospodarstw, zabijanie ludzi; wspomnienie partyzantki radzieckiej;
00:08:28
Wspomnienie zrabowania majątku rodzinnego przez wojska sowieckie; wspomnienie przymusowego zapisywania ludności do kołchozów;
00:10:20
Wspomnienie ludzi, którzy przymuszali do kołchozu; wspomnienie konfidentów we wsi;
00:11:34
Obrona kościoła przez ludność wiejską; płacenie podatków na kościół; wspomnienie kaplicy w Piotrowcach; brak księdza w kościele w Starej Krasnoszorze; wspomnienie chrztu w Czerniowcach; zakaz odprawiania sakramentu I komunii świętej i przystępowania do spowiedzi w latach powojennych;
00:14:26
Spotykanie się ludności w kościele na modlitwach; opieka kościelnego nad kościołem w latach 60.; płacenie podatków od obrazów; opis wyglądu kościoła po wojnie; płacenie składek na odbudowę kościoła; wspomnienie zamykania kościołów w pobliskich wsiach;
00:17:07
Uratowanie kościoła przed zamknięciem dzięki płaceniu podatków przez ludność;
00:18:06
Wspomnienie wyjazdu Polaków z Baniłowa; sytuacja rodziny Jadwigi Niedzielan po wojnie; wola matki powrotu do Polski; niechęć ojca powrotu do Polski; wyjazd członków rodziny Jadwigi Niedzielan do Polski, m.in. ciotki; kontakty z rodziną w Polsce;
00:19:43
Wspomnienie wyjazdu Jadwigi Niedzielan do Polski;
00:20:26
Znajomość języka polskiego (z naleciałością gwarową) w rodzinie Jadwigi Niedzielan; liczebność Polaków w Starej Krasnoszorze;
00:21:26
Stosunki między ludnością polską, rumuńską, ukraińską; znajomość języka polskiego wśród ludności; chodzenie do kościoła w Starej Krasnoszorze; uczęszczanie do cerkwi w Krasnojilśku;
00:23:07
Nauka języka polskiego pisanego w domu; czytanie książeczek do nabożeństwa; nauka ukraińskiego i niemieckiego w szkole ukraińskiej po wojnie;
00:25:23
Wspomnienie nauczycieli w szkole; stosunek ludności do nauczycieli;
00:26:02
Wspomnienie lat szkolnych; wspomnienie przyborów szkolnych, pisanie piórem; chodzenie w kierpcach do szkoły;
[00:00:00, 02] Niedzielan_Jadwiga_AHM_PnW_0907_02
Obchodzenie świąt kościelnych w domu Jadwigi Niedzielan; chodzenie na Pasterkę; kolędowanie w domach; zakaz pójścia na Pasterkę dla dzieci; święcenie paschy wielkanocnej w Czerniowcach; zona w Krasnojilśku; brak księdza na Pasterce;
00:02:57
Opis Wigilii w domu; opis potraw wigilijnych; dzielenie się opłatkiem;
00:03:36
Chrzest dzieci w Czerniowcach; I komunia Jadwigi Niedzielan w kościele w Starej Krasnoszorze; wspomnienie ślubu Jadwigi Niedzielan w Czerniowcach;
00:04:42
Życie w konkubinacie; potajemny sakrament chrztu w Czerniowcach; wspomnienie księży przyjeżdżających z Czerniowiec; wspomnienie księdza Mościckiego;
00:06:58
Wspomnienie plebanii przy kościele; pożar plebanii; wspomnienie księdza w Piotrowcach; odprawianie mszy w języku polskim w Starej Hucie; wola odprawiania mszy w języku ukraińskim przez polskich księży;
00:10:26
Praca w dni kościelne za władzy komunistycznej; praca w niedzielę, uczęszczanie do szkoły w niedzielę;
00:11:34
Ukończenie szkoły w Starej Krasnoszorze; ukończenie nauk z księgowości (buchalter) w trybie zaocznym we Lwowie; praca w biurze; narodziny dzieci; wspomnienie śmierci 18-letniej córki; ślub drugiej córki, która mieszka w Mołdawii; wspomnienie córki Reginy, która mieszka w Starej Krasnoszorze i ma troje dzieci; wspomnienie synów; nadawanie polskich i rosyjskich imion dzieciom: Roman, Edward, Tatiana, Irena, Regina;
00:14:01
Zapis narodowości w dokumentach;
00:15:00
Wspomnienie nauk we Lwowie; zdanie egzaminów we Lwowie; wspomnienie pracy w kołchozie jako kasjer; wspomnienie pracy w charakterze buchaltera w kołchozie; wspomnienie pracy w radzie miejskiej w Krasnojilśku za opłatą 60 rubli; praca na gospodarstwie domowym;
00:18:08
Zwrot w 2008 roku ziemi zabranej w procesie kolektywizacji w ZSRR; opis sytuacji rolnej w Polsce i w Ukrainie; wyjazdy młodzieży za granicę; likwidacja kołchozów w 2000 roku;
00:20:19
Sytuacja rodziny Jadwigi Niedzielan, uprawa ziemniaków na odzyskanej ziemi; praca młodzieży w Czerniowcach i za granicą;
00:21:31
Istnienie polskiego towarzystwa; działanie córki Reginy w polskim towarzystwie;
00:22:10
Zmiana nazwy wioski ze Starej Huty (przed wojną) na Stara Krasnoszora; nazwa Stara Huta ze względu na wyrabianie szkła; istnienie Starej i Nowej Huty; liczebność Polaków w pobliskich wioskach, między innymi Piotrowcach, Dawidenach;
00:23:30
Brak informacji na temat kontaktów między Polakami;
00:23:50
Przynależność do Komsomołu; uniknięcie bycia komsomolcem przez Jadwigę Niedzielan; przynależność do pionierów; noszenie czerwonych chust;
00:25:02
Refleksja na temat przynależenia do partii komunistycznej; nieprzynależenie do partii ze względu na rodzinę za granicą;
00:25:45
Wspomnienie wyjazdu z księdzem do Polski na emeryturze; wspomnienie sklepów w Polsce i Ukrainie; refleksja na temat pozostania w Starej Hucie; strach ojca przed powrotem do Polski; wspomnienie korespondencji od rodziny z Polski, z Zielonej Góry.
[00:00:00, 01] Niedzielan_Jadwiga_AHM_PnW_0907_01
Pochodzenie rodziców – ojca ze Starej Huty; pochodzenie z wielodzietnej rodziny; praca rodziny w kołchozie; data urodzenia;
00:01:01
Wspomnienie dzieci Jadwigi Niedzielan; wyjazd dzieci ze Starej Krasnoszory; wspomnienie śmierci jednego syna; wychowanie dziecka zmarłego syna; charakterystyka wnuka, który ukończył studia historyczne na uniwersytecie; praca wnuka w Czerniowcach;
00:02:24
Wspomnienie rodziców; wspomnienie gospodarstwa rodzinnego; praca rodziców, między innymi praca ojca w lesie; pochodzenie matki ze wsi Baniłów;
00:03:51
Wspomnienie domu obecnego i rodzinnego; wspomnienie ojca walczącego w II wojnie światowej; wspomnienie ucieczki Rumunów przed Rosjanami w 1946/47 roku;
00:05:50
Wspomnienie wejścia wojsk sowieckich na teren wsi; wspomnienie kolektywizacji wsi; praca w kołchozie; rabowanie gospodarstw, zabijanie ludzi; wspomnienie partyzantki radzieckiej;
00:08:28
Wspomnienie zrabowania majątku rodzinnego przez wojska sowieckie; wspomnienie przymusowego zapisywania ludności do kołchozów;
00:10:20
Wspomnienie ludzi, którzy przymuszali do kołchozu; wspomnienie konfidentów we wsi;
00:11:34
Obrona kościoła przez ludność wiejską; płacenie podatków na kościół; wspomnienie kaplicy w Piotrowcach; brak księdza w kościele w Starej Krasnoszorze; wspomnienie chrztu w Czerniowcach; zakaz odprawiania sakramentu I komunii świętej i przystępowania do spowiedzi w latach powojennych;
00:14:26
Spotykanie się ludności w kościele na modlitwach; opieka kościelnego nad kościołem w latach 60.; płacenie podatków od obrazów; opis wyglądu kościoła po wojnie; płacenie składek na odbudowę kościoła; wspomnienie zamykania kościołów w pobliskich wsiach;
00:17:07
Uratowanie kościoła przed zamknięciem dzięki płaceniu podatków przez ludność;
00:18:06
Wspomnienie wyjazdu Polaków z Baniłowa; sytuacja rodziny Jadwigi Niedzielan po wojnie; wola matki powrotu do Polski; niechęć ojca powrotu do Polski; wyjazd członków rodziny Jadwigi Niedzielan do Polski, m.in. ciotki; kontakty z rodziną w Polsce;
00:19:43
Wspomnienie wyjazdu Jadwigi Niedzielan do Polski;
00:20:26
Znajomość języka polskiego (z naleciałością gwarową) w rodzinie Jadwigi Niedzielan; liczebność Polaków w Starej Krasnoszorze;
00:21:26
Stosunki między ludnością polską, rumuńską, ukraińską; znajomość języka polskiego wśród ludności; chodzenie do kościoła w Starej Krasnoszorze; uczęszczanie do cerkwi w Krasnojilśku;
00:23:07
Nauka języka polskiego pisanego w domu; czytanie książeczek do nabożeństwa; nauka ukraińskiego i niemieckiego w szkole ukraińskiej po wojnie;
00:25:23
Wspomnienie nauczycieli w szkole; stosunek ludności do nauczycieli;
00:26:02
Wspomnienie lat szkolnych; wspomnienie przyborów szkolnych, pisanie piórem; chodzenie w kierpcach do szkoły;
[00:00:00, 02] Niedzielan_Jadwiga_AHM_PnW_0907_02
Obchodzenie świąt kościelnych w domu Jadwigi Niedzielan; chodzenie na Pasterkę; kolędowanie w domach; zakaz pójścia na Pasterkę dla dzieci; święcenie paschy wielkanocnej w Czerniowcach; zona w Krasnojilśku; brak księdza na Pasterce;
00:02:57
Opis Wigilii w domu; opis potraw wigilijnych; dzielenie się opłatkiem;
00:03:36
Chrzest dzieci w Czerniowcach; I komunia Jadwigi Niedzielan w kościele w Starej Krasnoszorze; wspomnienie ślubu Jadwigi Niedzielan w Czerniowcach;
00:04:42
Życie w konkubinacie; potajemny sakrament chrztu w Czerniowcach; wspomnienie księży przyjeżdżających z Czerniowiec; wspomnienie księdza Mościckiego;
00:06:58
Wspomnienie plebanii przy kościele; pożar plebanii; wspomnienie księdza w Piotrowcach; odprawianie mszy w języku polskim w Starej Hucie; wola odprawiania mszy w języku ukraińskim przez polskich księży;
00:10:26
Praca w dni kościelne za władzy komunistycznej; praca w niedzielę, uczęszczanie do szkoły w niedzielę;
00:11:34
Ukończenie szkoły w Starej Krasnoszorze; ukończenie nauk z księgowości (buchalter) w trybie zaocznym we Lwowie; praca w biurze; narodziny dzieci; wspomnienie śmierci 18-letniej córki; ślub drugiej córki, która mieszka w Mołdawii; wspomnienie córki Reginy, która mieszka w Starej Krasnoszorze i ma troje dzieci; wspomnienie synów; nadawanie polskich i rosyjskich imion dzieciom: Roman, Edward, Tatiana, Irena, Regina;
00:14:01
Zapis narodowości w dokumentach;
00:15:00
Wspomnienie nauk we Lwowie; zdanie egzaminów we Lwowie; wspomnienie pracy w kołchozie jako kasjer; wspomnienie pracy w charakterze buchaltera w kołchozie; wspomnienie pracy w radzie miejskiej w Krasnojilśku za opłatą 60 rubli; praca na gospodarstwie domowym;
00:18:08
Zwrot w 2008 roku ziemi zabranej w procesie kolektywizacji w ZSRR; opis sytuacji rolnej w Polsce i w Ukrainie; wyjazdy młodzieży za granicę; likwidacja kołchozów w 2000 roku;
00:20:19
Sytuacja rodziny Jadwigi Niedzielan, uprawa ziemniaków na odzyskanej ziemi; praca młodzieży w Czerniowcach i za granicą;
00:21:31
Istnienie polskiego towarzystwa; działanie córki Reginy w polskim towarzystwie;
00:22:10
Zmiana nazwy wioski ze Starej Huty (przed wojną) na Stara Krasnoszora; nazwa Stara Huta ze względu na wyrabianie szkła; istnienie Starej i Nowej Huty; liczebność Polaków w pobliskich wioskach, między innymi Piotrowcach, Dawidenach;
00:23:30
Brak informacji na temat kontaktów między Polakami;
00:23:50
Przynależność do Komsomołu; uniknięcie bycia komsomolcem przez Jadwigę Niedzielan; przynależność do pionierów; noszenie czerwonych chust;
00:25:02
Refleksja na temat przynależenia do partii komunistycznej; nieprzynależenie do partii ze względu na rodzinę za granicą;
00:25:45
Wspomnienie wyjazdu z księdzem do Polski na emeryturze; wspomnienie sklepów w Polsce i Ukrainie; refleksja na temat pozostania w Starej Hucie; strach ojca przed powrotem do Polski; wspomnienie korespondencji od rodziny z Polski, z Zielonej Góry.
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]