Urodził się w 1922 roku, na kolonii Użinowka nad brzegiem Dźwiny, 9 kilometrów od Krasławia. Jego ojciec Jan pochodził z Warszawy. Podczas I wojny światowej stacjonował z oddziałem nad Dźwiną w okolicach Krasławia, i wtedy poznał przyszłą żonę - Helenę. Henryk Gałązka miał trzech braci i siostrę. Do szkoły poszedł dopiero w wieku 12 lat ze względu na konieczność pracy na gospodarce. Do 1940 roku, kiedy polska szkoła została definitywnie zamknięta, udało mu się skończyć pierwszy semestr piątej klasy. Był członkiem 62. Drużyny harcerskiej im. Stefana Batorego w Krasławiu. Cały okres wojny spędził w rodzinnej wsi. W 1942 roku całą rodzinę aresztowano, rodziców jednak wypuszczono od razu, Henryk Gałązka spędził 3 tygodnie w więzieniu w Dyneburgu. Natomiast dwóch starszych braci Niemcy wywieźli na roboty przymusowe. Po wojnie Henryk Gałązka został prezesem miejscowego Sielsowieta. W 1946 roku został aresztowany po raz pierwszy. W 1949 został aresztowany po raz drugi - skazano go na pięć lat łagru. Przebywał w łagrze w Kingiru. Następnie został przeniesiony do łagru o lżejszym rygorze (ze względu na stan zdrowia) w Karabasie-Dolince. W 1953 roku, po śmierci Stalina w ramach amnestii został zwolniony. Po powrocie w rodzinne strony osiadł w Krasławiu, gdzie pracował na budowach (ze względu na wpis w dowodzie, że był więźniem politycznym, nie mógł nigdzie dostać pracy). Pod koniec lat 80. zaczął pracować w polskiej szkole, jako konserwator.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Okres przedwojenny (dzieciństwo na kolonii Użinowka, krótka historia rodziny, stosunki polsko-łotewskie) 001 od początku
II wojna światowa (aresztowanie w 1942 roku, mobilizacja do armii niemieckiej) 001 od 06.00 min
Aresztowania po wojnie (aresztowanie w 1946 roku, pobyt w więzieniu w Dyneburgu, aresztowanie w 1949 roku, przesłuchania, pobyty w więźniach w Moskwie i Kulbyszewie, droga na zesłanie) 002 10.00 min
Pobyt w łagrach (pobyt w Kingirze, praca i warunki życia w łagrze, przeniesienie do lżejszego łagru Karabas-Dolinka, życie codzienne w łagrze, głód, pisanie listów, zwolnienie na mocy amnestii po śmierci Stalina) 001 od 16.00 min
Po powrocie z łagru (trudności w dostaniu pracy, wizy do Polski) 001 od 37.00 min
Okres przedwojenny (życie codzienne na wsi, stosunki polsko-łotewskie, polska szkoła w Krasławiu, sankcje nakładane na Polaków przez Łotyszy, harcerstwo polskie w Krasławiu, kościół w Krasławiu – polscy księża) 002 od początku
II wojna światowa (wejście Niemców do wsi w 1941 roku, wejście Sowietów w 1939 roku, Żydzi w Krasławiu – zagłada, wywózki na roboty do Niemiec, kolaboracja Łotyszy z Niemcami, partyzanci, aresztowanie w 1942 roku) 002 od 28.00 min do końca i 003 od początku
Pierwsze lata po wojnie (praca w Sielsowiecie, aresztowanie w 1946 roku) 003 od 09.00 min
Kościół w czasie wojny (torturowanie i zabójstwo księży z Krasławia: Paszkiewicza i Tabore) 003 od 18.00 min
Pobyt w łagrze (aresztowanie w 1949 roku, życie codzienne w łagrze, czas wolny w łagrze, modlitwy i obchodzenie świąt w łagrze, stosunki pomiędzy więźniami) 003 od 26.00 min do końca i cały 004
Okres przedwojenny (dzieciństwo na kolonii Użinowka, krótka historia rodziny, stosunki polsko-łotewskie) 001 od początku
II wojna światowa (aresztowanie w 1942 roku, mobilizacja do armii niemieckiej) 001 od 06.00 min
Aresztowania po wojnie (aresztowanie w 1946 roku, pobyt w więzieniu w Dyneburgu, aresztowanie w 1949 roku, przesłuchania, pobyty w więźniach w Moskwie i Kulbyszewie, droga na zesłanie) 002 10.00 min
Pobyt w łagrach (pobyt w Kingirze, praca i warunki życia w łagrze, przeniesienie do lżejszego łagru Karabas-Dolinka, życie codzienne w łagrze, głód, pisanie listów, zwolnienie na mocy amnestii po śmierci Stalina) 001 od 16.00 min
Po powrocie z łagru (trudności w dostaniu pracy, wizy do Polski) 001 od 37.00 min
Okres przedwojenny (życie codzienne na wsi, stosunki polsko-łotewskie, polska szkoła w Krasławiu, sankcje nakładane na Polaków przez Łotyszy, harcerstwo polskie w Krasławiu, kościół w Krasławiu – polscy księża) 002 od początku
II wojna światowa (wejście Niemców do wsi w 1941 roku, wejście Sowietów w 1939 roku, Żydzi w Krasławiu – zagłada, wywózki na roboty do Niemiec, kolaboracja Łotyszy z Niemcami, partyzanci, aresztowanie w 1942 roku) 002 od 28.00 min do końca i 003 od początku
Pierwsze lata po wojnie (praca w Sielsowiecie, aresztowanie w 1946 roku) 003 od 09.00 min
Kościół w czasie wojny (torturowanie i zabójstwo księży z Krasławia: Paszkiewicza i Tabore) 003 od 18.00 min
Pobyt w łagrze (aresztowanie w 1949 roku, życie codzienne w łagrze, czas wolny w łagrze, modlitwy i obchodzenie świąt w łagrze, stosunki pomiędzy więźniami) 003 od 26.00 min do końca i cały 004
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]