Portret Regina Gauczowa
Urodziła się 10 stycznia 1925 w rodzinie szlacheckiej, w majątku Traupie Dwa nad Niewiażą na Litwie. Przez cztery lata uczyła się w domu, następnie w szkole w Poniewieżu. Po zamknięciu polskiego gimnazjum kontynuowała naukę w gimnazjum litewskim. W 1941 roku wraz z rodziną została wywieziona na Syberię (Ałtajski Kraj, okolice Barnauła). Uciekła, zamieszkała w Kownie. Eksternistycznie zdała egzaminy, aż do emerytury pracowała jako korektorka. W 1949 roku wyszła za mąż, urodziła córkę. W 1960 roku wstąpiła do polskiego zespołu pieśni i tańca „Kotwica”, gdzie śpiewała przez kilkadziesiąt lat. Po powstaniu kowieńskiego oddziału Związku Polaków na Litwie objęła pieczę nad zbiorami książkowymi, za co została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego.

opis nagrania

sygnatura: AHM_PnW_0461
data nagrania: 23.06.2007
długość nagrania: 01:56:00
kraj: Litwa
miejscowość: Kowno (Kaunas)
autor nagrania: Gauczowa Regina
Wołkanowska Ewa
Streszczenie relacji z minutnikiem

[00:00:00] AHM_PnW_0461_Gauczowa_Regina_01
Rodzinny dwór; pochodzenie rodziny; ogólna sytuacja majątków ziemiańskich w dwudziestoleciu międzywojennym;

[00:05:00, 01]
Wybuch wojny; zajęcie dworu przez Armię Czerwoną w 1904 roku;

[00:10:00, 01]
Wspomina o przeprowadzce do Poniewieża i o swoich nauczycielach. Mówi o wywózce na Syberię w 1941 roku: o warunkach życia, wykonywanych pracach, trudach związanymi ze raptowną zmianą życia.

[00:20:00, 01]
Opowiada o swojej ucieczce z Syberii. Mówi o pracy korektorki, którą podejmuje w Kownie, gdzie pracuje około 40 lat.

[00:30:00, 01]
Życie prywatne; specyfika powojennego Kowna; religia i polskość - wyznaczniki tożsamości;

[00:00:00] AHM_PnW_0461_Gauczowa_Regina_01
Powrót do wspomnień sprzed wojny: opis dworu i gości; rozrywki przyjezdnych we dworze; zdjęcia; pokrewieństwo z rodziną Piłsudskich;

[00:05:00, 01]
Święta rodzinne; zwyczaje związane ze świętami i przygotowywane potrawy;

[00:10:00, 01]
Relacje między mieszkańcami dworu i wsią; życie religijne przed wojną; atmosfera po wybuchu wojny - wieści o zajęciu Kowna; przedwojenne Kowno i mniejszości je zamieszkujące;

[00:15:00, 01]
Życie kulturalne na dworze: zbiory książkowe, gazety czytane, latającą bibliotekę; rodzice; wspomnienie lekarzy i śmierci brata;

[00:20:00, 01]
Sztuki wystawiane na wsi; służące, które uczyły ją tańców litewskich; spędzanie wolnego czasu latem i zimą; poszczególne pokoje we dworze; opowieść o dziadkach, którzy brali udział w powstaniu styczniowym, herb rodzinny;

[00:25:00, 01]
Powrót do wspomnień z początku II wojny światowej; żołnierze sowieccy; wyrzucenie z domu przez NKWD w dzień wigilijny; wywózka na Syberię; warunki w czasie drogi;

[00:30:00, 01]
Przyjazd do Barnaułu; miejscowa ludność i mieszkanie w namiotach; wykonywane prace i dziecięce zabawy; praca na roli;

[00:35:00, 01]
Miejscowa ludność i jej zwyczaje; decyzja o ucieczce i przygody w drodze praca zawodowa i sytuacja polityczna w powojennej Litwie;

[00:40:00, 01]
Powrót miejsce dworu; losy rzeczy należących przed wojną do rodziny; zdjęcia z uroczystości nadania Krzyża Zasługil wyjazdy z zespołem „Kotwica” na koncerty do Polski; początki działalności ZPLu w Kownie; nabożeństwa w języku polskim w kościele.

[00:45:00, 01]
Rok 1990 w Wilnie; stosunek do litewskich świąt narodowych; refleksja o sytuacji Polaków w ZSRR.

fragmenty nagrania

udostępnianie transkrypcji

W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: ahm@karta.org.pl