Urodziła się 2 listopada 1926 w Arcimowiczach w województwie wileńskim. Obydwoje rodzice, Władysława i Józef Gryniewicz, pochodzili z Arcimowicz, gdzie posiadali 40-hektarowe gospodarstwo. Byli względnie zamożni – do pomocy zatrudniali parobka, jako jedyni we wsi posiadali radio. Władysława Gryniewicz uczyła się w szkole powszechnej w Dalekich, gdzie ukończyła pięć klas. W czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej mieszkała w Arcimowiczach. Po zakończeniu pozostała na terenie Białoruskiej SRR. W 1948 roku wyszła za mąż i przeniosła się do Wymsk. Zajmowała się dziećmi, mąż pracował w kołchozie. Przez 4 lata w ich domu mieszkał ksiądz z miejscowej parafii. W 1958 roku wrócili do Arcimowicz (wówczas już obydwoje pracowali w kołchozie), w 1983 roku zamieszkali w Brasławiu. W 2005 roku zmarł mąż Władysławy Zasztoft.
opis nagrania
Streszczenie relacji z minutnikiem
Przedstawienie rodziny i rodzeństwa, edukacja przed wojną, gospodarstwo rodzinne; 001, od początku
Początek okupacji sowieckiej, nauka w szkole w języku rosyjskim i trudności w jego opanowaniu, rezygnacja z nauki w szkole i praca przy gospodarstwie; przymusowe kontyngenty, represje sowieckie za niedostarczanie dostaw; 001, ok. 4 min
Tworzenie po wojnie kołchozów, ślub i przeprowadzka do Wymska, praca w kołchozie; 001, ok. 14 min
Nocne wizyty partyzantów, zabieranie cywilom jedzenia i ubrań; 001, ok 20 min
Jedyny po wojnie, otwarty w okolicy kościół w Dalekich, praktykowanie religii katolickiej, represje komunistyczne wobec księży; 001, 25 min
Przedwojenne losy rodziców Władysławy Zasztoft, ślub i praca przy gospodarstwie rolnym; 001, ok. 31 min
Spotkania mieszkańców Arcimowicz w domu rodziców Władysławy Zasztoft i słuchanie audycji radiowych (jako jedyni mieli radio na wsi); 002, od początku
Przedwojenne rozrywki na wsi, urządzanie potańcówek, nauka w szkole powszechnej, przedmioty i nauczyciele, lekcje religii w szkole; 002, ok. 4 min
Uroczysta wizyta księdza biskupa we wsi Daleke; 002, ok. 14 min
Wkroczenie wojsk sowieckich we wrześniu 1939 roku, opis żołnierza sowieckiego; 002, ok. 17 min
Represje sowieckie wobec mieszkańców wsi, dobrze odziani – kułacy, zmuszanie do brania udziału w zebraniach, wywózki na Sybir, aresztowania i pobyty w więzieniach; 002, ok. 25 min
Represje komunistyczne wobec rodziny Władysławy Zasztoft; 002, ok. 30 min
Początek okupacja niemieckiej w Arcimowiczach; 002, ok. 36 min
Okupacja niemiecka w Arcimowiczach, czyści i zadbani Niemcy, wykorzystywanie ludności cywilnej do pracy przy budowie dróg(roboty przymusowe), kontyngenty; 003, od początku
Druga okupacja sowiecka, ponownie ciężkie kontyngenty, represje wobec ludzi; 003, ok. 4 min
Sytuacja kościoła katolickiego na Białorusi po wojnie, ograniczony dostęp do księży, prześladowania, wożenie dzieci do kościoła na Litwę; 003, ok. 7 min
Sytuacja rodziny Władysławy Zasztoft po wojnie (odchowanie dzieci, praca w kołchozie); 003, ok 14 min
Dalsze losy dzieci Władysławy Zasztoft (nauka, zakładanie własnych rodzin, praca); 003, ok. 19 min
Służba wojskowa męża Władysława Zasztofta podczas drugiej okupacji sowieckiej; 003, ok. 26 min
Utrzymanie kościoła w Dalekich przez miejscową ludność, powrót księdza do kościoła po odsiedzeniu wyroku w więzieniu; 004, od początku
Urządzenie kaplicy w domu państwa Zasztoftów, gdzie modlono się z księdzem, chrzczono po kryjomu dzieci i przygotowywano do innych sakramentów; 004, ok. 3 min
Odwilż na Białorusi w latach 80., oddawanie zniszczonych kościołów, większa swoboda w praktykowaniu; 004, 10 min
Wyjazd części rodziny Władysławy Zasztoft do Polski pod koniec lat 50., przyczyny pozostania z mężem i dziećmi na Białorusi; 004, ok. 15 min
Wyjazdy Władysławy Zasztoft do Polski w odwiedziny do siostry i matki, refleksje na temat życia w Polce i na Białorusi; 004, ok. 19 min
Przedstawienie rodziny i rodzeństwa, edukacja przed wojną, gospodarstwo rodzinne; 001, od początku
Początek okupacji sowieckiej, nauka w szkole w języku rosyjskim i trudności w jego opanowaniu, rezygnacja z nauki w szkole i praca przy gospodarstwie; przymusowe kontyngenty, represje sowieckie za niedostarczanie dostaw; 001, ok. 4 min
Tworzenie po wojnie kołchozów, ślub i przeprowadzka do Wymska, praca w kołchozie; 001, ok. 14 min
Nocne wizyty partyzantów, zabieranie cywilom jedzenia i ubrań; 001, ok 20 min
Jedyny po wojnie, otwarty w okolicy kościół w Dalekich, praktykowanie religii katolickiej, represje komunistyczne wobec księży; 001, 25 min
Przedwojenne losy rodziców Władysławy Zasztoft, ślub i praca przy gospodarstwie rolnym; 001, ok. 31 min
Spotkania mieszkańców Arcimowicz w domu rodziców Władysławy Zasztoft i słuchanie audycji radiowych (jako jedyni mieli radio na wsi); 002, od początku
Przedwojenne rozrywki na wsi, urządzanie potańcówek, nauka w szkole powszechnej, przedmioty i nauczyciele, lekcje religii w szkole; 002, ok. 4 min
Uroczysta wizyta księdza biskupa we wsi Daleke; 002, ok. 14 min
Wkroczenie wojsk sowieckich we wrześniu 1939 roku, opis żołnierza sowieckiego; 002, ok. 17 min
Represje sowieckie wobec mieszkańców wsi, dobrze odziani – kułacy, zmuszanie do brania udziału w zebraniach, wywózki na Sybir, aresztowania i pobyty w więzieniach; 002, ok. 25 min
Represje komunistyczne wobec rodziny Władysławy Zasztoft; 002, ok. 30 min
Początek okupacja niemieckiej w Arcimowiczach; 002, ok. 36 min
Okupacja niemiecka w Arcimowiczach, czyści i zadbani Niemcy, wykorzystywanie ludności cywilnej do pracy przy budowie dróg(roboty przymusowe), kontyngenty; 003, od początku
Druga okupacja sowiecka, ponownie ciężkie kontyngenty, represje wobec ludzi; 003, ok. 4 min
Sytuacja kościoła katolickiego na Białorusi po wojnie, ograniczony dostęp do księży, prześladowania, wożenie dzieci do kościoła na Litwę; 003, ok. 7 min
Sytuacja rodziny Władysławy Zasztoft po wojnie (odchowanie dzieci, praca w kołchozie); 003, ok 14 min
Dalsze losy dzieci Władysławy Zasztoft (nauka, zakładanie własnych rodzin, praca); 003, ok. 19 min
Służba wojskowa męża Władysława Zasztofta podczas drugiej okupacji sowieckiej; 003, ok. 26 min
Utrzymanie kościoła w Dalekich przez miejscową ludność, powrót księdza do kościoła po odsiedzeniu wyroku w więzieniu; 004, od początku
Urządzenie kaplicy w domu państwa Zasztoftów, gdzie modlono się z księdzem, chrzczono po kryjomu dzieci i przygotowywano do innych sakramentów; 004, ok. 3 min
Odwilż na Białorusi w latach 80., oddawanie zniszczonych kościołów, większa swoboda w praktykowaniu; 004, 10 min
Wyjazd części rodziny Władysławy Zasztoft do Polski pod koniec lat 50., przyczyny pozostania z mężem i dziećmi na Białorusi; 004, ok. 15 min
Wyjazdy Władysławy Zasztoft do Polski w odwiedziny do siostry i matki, refleksje na temat życia w Polce i na Białorusi; 004, ok. 19 min
fragmenty nagrania
udostępnianie transkrypcji
W celu udostępnienia transkrypcji nagrania prosimy o kontakt z Archiwum Ośrodka KARTA: [email protected]
